Skip to main content

Imperialisme en Globalisering

121 artikelen

Het kolonialisme van Nederland

13 juli 2025 | Willy Klinkenberg

Toen ik 65 jaar geleden kind was ging het opeens om 'de kindertjes in Afrika'. Nederland was net "herrezen", Indie was verloren zonder 'rampspoed geboren' en het werd weer tijd voor de collectebus, om de schepseltjes eraan te herinneren dat niet iedereen zo bevoorrecht is als zij. We spaarden op school de alufolie d…

Brussel verbiedt brandstof, Den Haag eieren

'De EU verbiedt import van fossiele brandstoffen uit Rusland per 2027'. https://www.reuters.com/sustainability/climate-energy/eu-set-out-plan-phasing-out-final-russian-gas-supplies-2025-05-06/ Wat krijgen we nou? Mogen we tot 2…

Davos in last - redactioneel januari 2025

28 januari 2025

Op de Landdag van de lieden die boven de streep blijven ontbraken deze keer de juichverhalen. Maar niet omdat de klimaatramp inmiddels Hollywood heeft bereikt. Ook niet omdat zich in bezet Palestina de holocaust van onze dagen vo…

J.P. Coen: massamoordenaar en Hoornees

13 februari 2024

J.P. Coen: hoe krijgen we die massamoordenaar nou eindelijk weg uit Hoorn - en elders? En waarom negeren veel Horinezen zijn wandaden? Coen - overigens een migrant in Indonesië, of een invallende onderdrukker, of een terre…

Rottensturmführer Rutte und Befehl ist Befehl!

Vandaag gaat de Tweede Kamer de hele dag plenair - Jawel! - debatteren over Indonesië 1945-50. Het zal stormlopen... wat ik je brom. Even serieus: loopt deze zaak nog steeds dan? Ja en nee. Vele duizenden Indonesisch…

Ahold en de graaiflatie-show

Het zal zeker het lelijkste woord van dit jaar zijn, ‘graaiflatie’. Vast een manke vertaling van een term die in het buitenland wel bekte. Ahold topman Frans Muller werd er dan ook nijdig van. Maar dan vooral omdat ‘zijn’ bedrijf…

De staat van de winsten

Ook bij de recente Provinciale Statenverkiezingen eiste de SP nationalisering bij wet als antwoord op de winstgevende privatisering van bijvoorbeeld de energievoorziening. Best ingewikkeld bij een totaal falende overheid en helem…

De praktijk is leerzaam

15 februari 2023

Mijn inmiddels bekende, gespreksgrage buurman vroeg of ik in Konfrontatie over ‘de oorlog’ zou schrijven. Nee, zei ik: “ik zal het hebben over een leerzame ervaring, een paar weken geleden opgedaan in en na twee dagen ziekenhuis”…

Egoïsten? Navelstaring? Verstard? Over de nazaten van de oorlog in 'ons Indië'

17 januari 2023

Afgelopen zaterdag publiceerde Trouw als opening: 'Het kabinet is in gesprek met Nederlandse slachtoffers en nabestaanden van de Japanse bezetting in Nederlands-Indië over excuses. Slachtoffers en nabestaanden zijn hoopvol.' O-…

Blaren

06 november 2022

Als je met pensioen gaat dan heb je meer tijd om allerlei reisjes te ondernemen. Zoals wandelen in Toscane, op nieuwe schoenen, met geleende stokken en in afritsbroeken. Hoeveel kleding neem je mee, hoe vaak kun je kleding wasse…

Vrij

03 september 2022

De kop boven dit stukje is tevens de titel van een boek van Lea Ypi. Mijn Albaans is absent, het lijkt erop dat de uitspraak van haar naam Leá Uupí is. Ze is opgegroeid in de tijd van het Albaans stalinisme van Hoxha (uitspraak H…

Zeg me waarom

Over geschiedenis gesproken. Wie schreef wat en wanneer is meestal gemakkelijk te achterhalen. Moeilijker is de vraag waarom. En die heeft me de laatste tijd beziggehouden, omdat bepaalde grote maatschappelijke en historische vra…

Grenzen

Welkom bij deze aflevering van Onderstroom over grenzen (en waarom ze kapot moeten). Het is de laatste reguliere aflevering van het tweede seizoen van Onderstroom! In augustus doen we weer een zomerstop, eventueel met een specia…

Tegen de nieuwe coronagolf: aan de slag!

Nee, corona is niet voorbij. Het aantal besmettingen is weliswaar laag, maar de aanwijzingen dat dit aantal alweer toeneemt, zijn er. ‘De zomergolf lijkt serieus begonnen. En het is nog geen eens zomer”, concludeert zeer gewaarde…

Verplichte besmetting: je gezondheid of je vrijheid!

Als enige loop ik dezer dagen met een mondkapje in de supermarkt. FFP2, die goeie, dat wel. Het is ook nodig als verder niemand nog mondkapjes draagt. Maar wat zijn die krengen duur! Volle treinen vullen zich intussen met blije g…

Shell-Jeroen en de grote boze buitenwereld

Onze slimmerik Jeroentje is ge-dis-cri-jawel. Het is heel zielig en hij moet een pleister want zijn brilletje beslaat al van de tranen. Zijn eigen Shelletje kreeg van een rechter BillieKoekie. Auwauwauw! Jeroentje klaagde zondag…

Tuur Elzinga tegen doosvormig, raamloos, digitaal, neolib grootkapitaal

Dit is een open briefje aan Tuur Elzinga, de nieuwe man van de FNV. Waarom is het neolib grootkapitaal digitaal, raamloos en doosvormig? En waar blijven de nieuwe Marx en Engels als je ze nodig hebt, Tuur? Het Joodse volk heeft…

Bilderberg, het taboe voorbij

De Nederlandse Koning, premier en minister associeerden zich met een antidemocraat die rechtsextremisten financierde. Begin juni van dit jaar ontbrak een traditie: de Bilderberg conferentie. Het jaarlijkse onderonsje van…

‘Tegen de lockdown’: voer voor ondernemers en fascisten

Afgelopen zondag vond een korte, doch griezelige demonstratie plaats. Tussen de 300 en de 400 mensen protesteerden, en de leuzen waren veerlzeggend. ‘Geen 1,5 meter’, zo viel er te lezen aan de ene flank van het kopspandoek. Kenn…

Ziek

Er zijn mensen die menen te weten dat de ‘normale’ griep jaarlijks meer dodelijke slachtoffers maakt dan Corona tot nu toe heeft gedaan, en zij verbinden daaraan de conclusie dat de regeringsmaatregelen om de pandemie te be…

Aluhoedjes en extreem rechts: een gevaarlijke mix

Het is eerder gebeurd: er ontstaat een spontane beweging van een grote verscheidenheid van mensen die zoiets algemeens eisen als ‘vrijheid’, of die eenvoudigweg zeggen ‘tegen de regering’ te zijn, en je kan er donder op zeggen da…

Jullie vrijheid is de onze niet!

Video’s van complotdenker David Icke, bekend om zijn antisemitisme en holocaust ontkenning, een deelnemer met een gele jodenster met opschrift ‘anti-vaxxer’, en dan nog durven oproepen tot een demonstratie tegen een lockdown die…

De samenzweringsepidemie

Het zijn gouden tijden voor samenzweringsdenkers. Of het nu gaat om 5G dat corona zou veroorzaken, of het inplanten van chips door middel van een toekomstig vaccin tegen deze ziekte, samenzweringsdenkers zien overal gevaar. Dat e…

Corona, einde der illusies

De COVI-19 pandemie – dat corona-virus aan het werk – maakt inmiddels aan immense aantallen mensenlevens een einde. De teller haalt dit weekend hoogstwaarschijnlijk de 200.000, waarvan alleen al 50.000 in de Verenigde Staten. De…

De storm die komt

Het is soms zo rustig buiten. Nee, niet omdat we ‘niet werken’. Alsof we nu tijd over hebben, niet langer aan het rennen zijn. De elektronen van onze communicatieve arbeid gieren door de kabels. We rennen onder de straten door, m…

Je eigen Corona-app? Nee: kill je smartphone!

Er is veel om je kwaad en bezorgd over te maken in verband met de Corona-pandemie. Een van die dingen is de ontwikkeling van een (Europese) Corona-app. Wordt het een systeem zoals Veilig Tegen Corona voorstaat of een track-and-tr…

Dit is het begin

Na enige aarzeling, de kleinkinderen wilden het er vanmorgen, al digitaliserend, nou eens een keer niet over hebben - ik word niet wijzer, wel sloom; is dit zoiets als de hongerwinter - hier toch over het corona virus. Enige alle…

'Wraak van de natuur'

Ging ondanks zware week van voortdurende ziekte te voet boodschappen doen op de markt 5 kilometer verder. De Marokkaanse visboer waar ik normaal soep en een visschotel eet deed alleen nog aan meenemen. De jongen (35, ik ben bejaa…

Wij, de staat en het coronavirus

Alles ging relatief haar neoliberale gangetje, voordat corona ons kwam begroeten. Rutte was gewoon rustig bezig met de afbraak van dit land en van onze levens, en linkse bewegingen waren met elkaar bezig. Onderling ruziënd, over…

Links en het coronavirus

1. De coronacrisis is een crisis van ongekende omvang en met dramatische gevolgen. Het gaat om een wereldwijde gezondheidscrisis, een crisis van de gezondheidszorg en een financiële en economische crisis. In een wereld die al lan…

Zorg dat je Covid-19 nu krijgt... Wacht niet op de gemuteerde versie Covid-20 in het najaar!

Onze autoriteiten proberen uit alle macht de pandemie te beheersen en te zorgen dat 'we het niet krijgen': handen wassen ieder uur en in je elleboog niezen. Niet zoenen of handen schudden, en vooral geen sex. Niet met meer…

De verkeerde zorgen

27 februari 2020

Hoe besmettelijk dat nieuwe coronavirus is, vragen we ons af. Moeten we hier in Nederland mondkapjes gaan dagen? Kunnen we nog wel veilig naar godweetwaar reizen? Maar dat zijn voor Nederland de verkeerde vragen – ze spitsen zich…

Geef CETA een zetje naar de uitgang!

11 november 2019

Eindelijk is het zover: begin december debatteert de Tweede Kamer over vrijhandelsverdrag CETA. De inzet: parlementaire goed- of afkeuring. De tegencampagne komt (weer) op gang en de inbreng van een Duitse wetenschapper tijdens e…

Heilige stenen des aanstoots

07 november 2019

De Anangu, een aborigiene stam op het Australisch continent, kreeg haar heilige berg terug, de Uluru. Ontheiligd weliswaar, met flinke krassen op de ziel die er volgens de Anangu in het steen huist. Klimmers lieten er nog net nie…

Globalisering, democratie en nationalisme

22 augustus 2019

Toen even meer dan tien jaar geleden de economische crisis uitbrak, met de bankencrisis en een economische krimp, veronderstelden velen dat dit het einde was van het klassieke neoliberalisme: het streven naar globale vrijhandel o…

De lonen, de flexibilisering van de arbeid en de concurrentiekracht van de Nederlandse economie

Premier Rutte, die leider is van een regering die vooral oog heeft voor ondernemers- en niet voor arbeidersbelangen, deed zaterdag 15 juni op een VVD-congres een opmerkelijke oproep aan de grote bedrijven in Nederland om de lonen…

15 miljoen euro

15 miljoen euro die dik terugbetaald gaan worden in opdrachten in binnen- en buitenland. 15 miljoen euro om de middenstand in Den Haag een aardige boost te geven 15 miljoen euro die uit de begroting van ontwikkelingssamenwerki…

Crisis in drie dimensies

Er hangt recessie in de oververhitte kapitalistische lucht. Een paar berichten van de afgelopen dagen: – China heeft vrij opeens te maken met een exportdaling van rond de 20 procent, “de grootste daling in drie jaar (1);…

Geldverschuiving

24 januari 2019

Net voor de start van het World Economic Forum (1) in Davos, waar dik honderd regeringsleiders en ruim duizend hoofden van internationale bedrijven de wereldeconomie bespreken, bracht Oxfam een rapport uit: het jaarlijkse overzic…

TTIP al weer in zicht

Yankee Joker en Louche Prins hebben de intentie om de VS en de EU in een nieuw TTIP-avontuur te storten. Hun intentieverklaring, gisteren afgesloten in Washington, gaat grofweg uit van een TTIP-verdrag zonder afspraken, over auto…

JEFTA: weer een big business deal

Junker en consorten willen vóór afloop van hun mandaat in 2019 een handelsakkoord rond hebben met Japan. Het is nu aan de Europese regeringsleiders en parlementsleden om hun voorstel goed te keuren. Corporate Europe Observatory m…

Deze crisis is de onze niet!

Het kapitalisme stort zich na de grote crash van 2008 opnieuw in een wereldwijde economische en politieke crisis, die volgens het vertrouwde recept wordt afgewenteld op degenen die dit het slechts kunnen dragen. Dat leidt in Groo…

Ontheiligen

01 januari 2018

Ik moet een jaar of 15 / 16 zijn geweest. Dat is dus al verdomde lang geleden. We hadden in die tijd een zeer progressieve leraar nederlands, z'n naam is me ontschoten. Alle leraren waren progressief overigens, vooral de geschied…

Honderd jaar is lang genoeg

28 november 2017

Een eeuw na de Russische Revolutie is in Nederland het aantal ondernemers groeiende. Begin dit jaar naar zo'n 1,85 miljoen, 3 procent meer dan een jaar eerder, 60 procent meer dan tien jaar geleden; ruim 20 procent van de beroeps…

Vijf minuten

09 november 2017

Stel je voor dat je op de fiets op weg bent, om krentenbollen te gaan kopen bijvoorbeeld, voor als je straks met je kinderen naar het zwembad gaat. Terwijl je afremt voor het stoplicht, dat stoplicht dat ALTIJD op rood lijkt te s…

Voor Vrijheid en Democratie

16 oktober 2017

Langzaam zwaait de camera over de met Catalaanse vlaggen bewapende mensenmassa op de Placa de Catalunya in Barcelona. Aan de televisiebeelden te zien heerst er een opgewonden sfeer van solidariteit en strijdlust. Dat kan ook niet…

Afrekenen met die vrijhandelsverdragen

09 augustus 2017

Na een taaie, lange strijd tegen CETA treedt op 21 september een uitgeklede versie van dit handels- en investeringsverdrag voorlopig in werking. Dat is vanuit democratisch oogpunt zeer ongewenst, want het creëert al feiten terwij…

UK civil society gekneveld

Theresa May zette in op de tussentijdse verkiezing van 8 juni om de nipte parlementsmeerderheid van haar partij te vergroten. Zij vond dat nodig om de ingezette conservatieve economische, sociale en buitenlandse agenda succesvol…

Marktmacht

Ik zal wel weer een zwartkijker zijn, maar zodra rechts zich voordoet als progressief, groen, divers en betrokken, moet wat mij betreft de stormbal worden gehezen. Doorgaans betekent het namelijk een versterking van de onderligge…

Uitspraak Monsanto Tribunaal

De vijf rechters van het Monsanto Tribunaal doen op 18 april hun symbolische, maar belangrijke uitspraak in de zaak tegen chemiereus Monsanto. Dat gebeurt om 15 uur in Den Haag; het is live te volgen (voorzover er nog vrije stoel…

Na CETA trekt de Europese handelskaravaan pas goed door

13 februari 2017

Met een schuin oog op de massamedia lijkt het alsof de nieuwbakken president Trump de TPP en TTIP-verdragen definitief heeft ´koudgemaakt´. Blijft over dat wij Europeanen ons alleen nog bezig moeten houden met de vraag: hoe dumpe…

Nog meer macht: enkele opmerkingen over de WTO en de campagne tegen TTIP en Ceta

06 januari 2017

Er is veel discussie over de Europese Unie en het feit dat onze nationale soevereiniteit, dat wil zeggen onze zeggenschap over hoe we de Nederlandse maatschappij willen organiseren, wordt ingeleverd bij een ondemocratische Unie…

Een groeiende beweging

Op 11 november 2014 demonstreerden enige tientallen mensen in Amsterdam tegen het toen nog vrijwel onbekende TTIP. Een jaar later trokken er 7.000 demonstranten door de hoofdstad. Nu, anderhalf jaar later, werd er op zaterdag 28…

Het aftellen is begonnen. Op naar een referendum voor CETA en TTIP!

Het was even niet op mijn netvlies, dat politieke gekonkel om CETA en TTIP door te drukken. Maar een paar mailberichten deze week over die beoogde ¨vrijhandelsverdragen¨ van resp. EU-Canada en EU-VS waren een reminder. En een red…

Strijd tegen TTIP van onderop

Nu iedereen die zich het gevaar van vrijhandelsverdragen bewust is onder het motto ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt doe dat ook de Oekraïners niet’, campagne aan het voeren is tegen het associatieverdrag van de EU met Oekraïne…

Selectieve empathie en internationale solidariteit

Aanslagen in Brussel met 32 doden. Vijf dagen later een aanslag in Lahore, Pakistan, met minimaal 75 doden. Op Facebook verschijnen de ondertussen bekende beelden van mensen in paniek, van slachtoffers en verdachten. Daarna foto'…

Coup in Europarlement - maar TTIP-verzet gaat door

Een meerderheid in het Europees Parlement stemde op 8 juli in met nòg meer vrijhandelsterreur en ondermijning van de demokratie, ondanks gekonkel door voorzitter Schulz en een ´lipstick-compromis´ van sociaal-demokratische signat…

Berichten uit het met kapitalisme gezegende deel van de wereld...

Al maanden ging het erover: wie zal als winnaar uit de verkiezingsbus van het Verenigd Koninkrijk komen? Volgens de voorspellingen werd het een nek-aan-nekrace tussen de conservatieven en labour. Tussen rechts en gematigd links…

Vraagtekens rond glasvezel

Met glasvezel schijn je veel geld te kunnen verdienen. Vandaar dat in Nederland, dat toch al vooroploopt bij deze nieuwe ontwikkeling in de telecommunicatie, een ware glasvezellobby is ontstaan van bedrijven, die in gemeenten in…

Wetgever Timmermans baant weg voor multinationals

Een vers uitgelekt wetsvoorstel toont aan dat de bende van Frans Timmermans de demokratie en publieke belangen verder wil aantasten. Het wetsvoorstel Betere Regulering moet multinationals vrij baan geven om elk nieuw wetsvoorstel…

Bewijzen schadelijkheid van onkruidverdelger Monsanto stapelen zich op

Recent publiceerde een groep wetenschappers een artikel in The Lancet met de conclusie dat glyfosaat 'waarschijnlijk' kanker kan veroorzaken. De groep van zeventien deskundigen uit elf landen maakt deel uit van een onderzoekstak…

De vak- en andere bewegingen

De Canadese journaliste en activiste Naomi Klein, schrijfster van onder andere de bestsellers: ‘No Logo’, ’De shock doctrine’ en ’This changes everyting, capitalisme vs the climate’ (in het Nederlands vreemd genoeg…

Niemand kwam

Je kent dat affiche misschien wel, met de tekst: Suppose there was a war and nobody came, een leus uit de hippietijd, tegen de Vietnam-oorlog. Bij een oorlog is het duidelijk waardoor er veel mensen wél komen, want ze worden gewa…

De G20 top: Tweede Kamer laat financiële regulering weer lopen

27 november 2010

Maar terwijl de aandacht zich richtte op wereldleiders die aan het ruziën waren over wisselkoersen en handelsoverschotten, hebben ze ook gewoon belangrijke besluiten genomen over de regulering van financiële markten (waar de huid…

Peter Geschiere: "Cultuur is altijd in beweging"

14 september 2010

Peter Geschiere houdt ervan ‘westerse’ aannames over Afrika ter discussie te stellen. Hij wil de ‘vanzelfsprekende’ tegenstelling modern - traditioneel, wij en de ander, Europa en Afrika overbruggen. Hij benadrukt dat het ‘daar’…

Rechts, rechtser, rechtst

04 september 2010

Gelukkig is er meer in het leven dan politiek. In deze tijden van toenemende verrechtsing zou je anders al snel depressief worden. Een wereld die opgescheept zit met verreikende problemen als de opwarming van de aarde, de financi…

Gelijkschakeling

George Orwell tekent in zijn dystopie ‘1984’ een wereld waarin alle mensen volkomen gelijkgeschakeld zijn, gelijkvormige radertjes in de machine die samenleving heet. Dat ziet er niet bepaald aantrekkelijk uit, iedereen is blij d…

Traumatisch Oranje

11 juli 2010: Nederland zit met een oranjetrauma. Sp!ts meldt: ‘De leeuwen in dierentuin Artis hebben gevoetbald. Artis wil met behulp van een voetbal het jachtinstinct van de wilde dieren stimuleren.’ Het NOS-journaal van na de…

Witter dan wit

De wereldeconomie komt op allerlei manieren ieders huiskamer binnen. Grondstoffen waar in Afrika oorlog om gevoerd wordt zitten verwerkt in computers en mobieltjes. Tomaten en andere eetbare gewassen reizen de halve wereld over e…

Eenheidsworsten

Het kapitalisme is toch dat systeem van vrije keuzes en concurrentie? De dagelijkse praktijk lijkt er alleen niet op. Als ik mijn normale dagelijkse levensmiddelen wil kopen heb ik in mijn buurt de keus uit Albert Heijn, Albert H…

Vlaggen verboden

Wakker geworden door de warmte, vliegt een vleermuis op het juiste moment over de open kist met vlag. Het kerkgebouw was meer dan gevuld met mensen uit alle windstreken. De meeste aanwezigen hadden hun roots op een van de eilande…

Krediet op de dood

“De website van de Guardian wees er vrijdag op dat er op de building op de Time Square, in het hart van Manhattan, die op zijn gevel het bedrag van de Amerikaanse openbare schuld afficheert, geen plaats genoeg meer is om het astr…

Good Governance

25 januari 2010

Dat is inderdaad een goed idee. We laten autobezitters stemmen over nieuwe belastingmaatregelen voor auto's. Dan laten we voortaan de bankiers beslissen over de crisismaatregelen en de militairen over komende oorlogsoperaties. O…

Hartverwarmende IJslanders

11 januari 2010

Een paar jaar na 'de oorlog' kreeg ik van een uitgeknutselde buurman een spierwitte kano cadeau. Een naamloos, plomp geval. Zonder aarzelen zette ik er in kloek rode letters "meteor" op. Engels begon al populair te worden, dus da…

Chinees voor beginners

17 november 2009

Soms denk ik wel eens dat ik mijn kinderen moet stimuleren om Chinees te leren. Geen land maakt zo'n tomeloze ontwikkeling door als deze Aziatische gigant. Maar na de val van de muur dacht ik ook al dat Duits belangrijker zou wor…

Dirk de Sluwe Bedankt

08 november 2009

Terwijl inmiddels velen weten dat Scheringa niet de enige woekeraar is, heeft de verering door de DSB'ers van hun Dirk nog wat raadselachtige trekjes. Ooit, voor de tijd van de Graffity, stond op een muur in Eindhoven "Gelukkige…

DSB en de kredietcrisis

21 oktober 2009

Volgens Wouter Bos heeft de ondergang van de DSB Bank niets te maken met de kredietcrisis. In tegenstelling tot de banken die door hem met vele tientallen miljarden overeind zijn gehouden, gaat het in het geval van de bank van Sc…

Wit goed en zwart geld

18 oktober 2009

We schrijven dertig jaar geleden, de studentenflat Zilverberg in Amsterdam-Noord. Met de naam is meteen het mooiste aan het gebouw genoemd. De strontkleurige kolos telt bijna duizend identieke kamertjes van vier bij drie meter en…

Oppakken de boeven

30 september 2009

De SP, de Splinter Partij, maar in de peilingen is de partij inmiddels beduidend groter dan de PvdA. De SP dus, wil bij monde van haar woordvoerder in de Tweede Kamer, Ewout Irrgang, komen tot een scherpere wetgeving in zake blun…

Regulatie van de chaos

05 september 2009

Geïnterviewden geven antwoorden, maar niet op de vragen. Deelnemers aan talkshows sluiten strikte contracten. Studenten ook. Scholen en gevangenissen werken met volgsystemen. Beroepshandelingen zijn vastgelegd in protocollen. Wer…

Leve de IJslanders

20 augustus 2009

Onder zware druk van de bevolking heeft het IJslandse parlement besloten niet akkoord te gaan met de overeenkomst die de IJslandse regering heeft gesloten met Nederland en Groot-Brittannië over het terugbetalen van de Icesaveverl…

Managementtrends als crisisversneller

Velen verbazen zich over de snelheid waarmee de financiële crisis over de wereld rolt, vervolgens nog sneller wereldwijd de kapitalistische economie overrompelt en inmiddels de werkgelegenheid doet kapseizen. Verklaringen i…

Crisis en oplossingen

13 februari 2009

Maar, zo roepen de politici, economen en anderen die een paar maanden geleden nog volhielden dat er niets ernstigs aan de hand was: als we er met zijn allen de schouders onder zetten en allemaal ons offer brengen, dan komen…

Excuus voor Calvijn500, Hudson400 of Darwin200?

17 januari 2009

Jan Peter Balkenende blijft maar naar helden zoeken. Dit jaar kunnen we onder meer kiezen tussen Calvijn en Hudson. Over Darwin heb ik JP nog niet gehoord. 500 jaar geleden, op 10 juli 1509 werd Balkenende’s voorbeeld, de reform…

Van helpende hand naar frisse vuist

31 december 2008

Balans opmaken? Lijkt niet meer nodig. Want de FNV heeft vorige maand een tienpuntenplan gelanceerd. Ook al staan we nog maar aan het begin van een diepe economische crisis, de gevolgen zullen beperkt worden en 'Nederland' komt v…

Reactie op het stukje 'Crisis, wat nou crisis'.

24 december 2008

Beste Hans de Bruin, Met verbazing heb ik je column met de titel "Crisis, wat nou crisis" gelezen. Dat het onzin is dat het jeugdjournaal kinderen vraagt of ze bang zijn van de crisis is natuurlijk flauwekul. Maar om te doen als…

Crisis, wat nou crisis?

23 december 2008

Veertig procent van de kinderen tussen de 9 en de 14 zou zich zorgen maken over de financiële crisis lees ik op teletekst. Meisjes wat meer dan jongens. Nou, nou, dat is me wat. Wat een schokkend onderzoek. En ja, als je in de me…

Hand in hand

15 december 2008

Zijn ze bij de NS gek geworden? De trein tussen Apeldoorn en Zutphen stopt ook in Klarenbeek. Maar in Klarenbeek stapt niemand in of uit. Geen geluid, een koe hier, het dak van een boerderij daar. Je zit voor even in die trein in…

Vertrouwen

01 november 2008

Het blijft toch fascineren, die financiële crisis. Zeker omdat er in de marge van de crisis de meest interessante uitspraken zijn te vernemen. En dan bedoel ik nu eens niet uitspraken van neoliberalen als Marc Rutte, het voormali…

Geen versus valse herinneringen

25 oktober 2008

"Ik probeer sneller te zijn dan mijn eigen hersenen", zei Hugo Claus in een interview bijna vier jaar voor zijn zelfbepaalde dood. Van vrienden - A en B - die een vergelijkbare hersenziekte doormaken, hoorde ik: "de ellendigste h…

Voorspellen of voorspellen

13 oktober 2008

De oorspronkelijk Amerikaanse hypotheekcrisis heeft zich tot een economische crisis ontwikkeld en het ziet er naar uit dat we binnenkort in een algemene wereldwijde recessie verkeren. De deskundigen: economen, (voormalige)…

Turbo-economie

03 oktober 2008

Franz Kafka merkte ooit eens op: 'De massa's hebben haast, ze lopen, ze doorlopen in looppas het tijdperk. Ze denken dat ze vooruit komen, maar ze maken een pas op de plaats en storten in de leegte'. Kafka moest eens weten, hij o…

Achthonderdvijftig miljoen

In de trein naar Utrecht op weg naar een debat over de voedselcrisis nam ik mijn mapje met artikelen en aantekeningen nog even door. 850 miljoen, dat getal moest ik onthouden. Wat ik verder wilde zeggen dat zat wel in mijn hoofd…

Bankroet in ons eten gooien

29 januari 2008

Ik herinner me nog de dag dat ik vijf gulden had verloren. Niet via online poker want dat bestond nog niet, nee, het groene papiertje waaide uit m‚n zak tijden een fietstochtje door het dorp, ergens in de jaren tachtig. M‚n hele…

De illusie van de macht

23 december 2007

Al een paar jaar knip ik niet meer. Gebleven is dat een krant pas in de kattenbak verdwijnt als ik hem uit heb. Deze rustige dagen gaan dan ook op aan bladeren en af en toe een artikel lezen. Ik bleef hangen op de raadselachtige…

Macht in Nederland

11 oktober 2007

Volgens de oude Marx is er in het kapitalisme sprake van een klassenmaatschappij. Je heb aan de ene kant de bourgeoisie, de bezitters van productiemiddelen die anderen met die productiemiddelen laten werken en zich een deel…

Komkommeroorlog om de Noordpool

11 september 2007

Op 2 augustus 2007 plantte een Russische minionderzeeër een roestvrije titaniumvlag in de Noordelijke IJszee op de Lomonosov Rug - 4261 meter diep - op de geografische Noordpool. In de komkommertijd riepen de media: ‘Koude Oorlog…

WTO in nieuwe fase: Doha Ronde dood of Blair House-strategie?

05 september 2007

Tijdens een zitting van het Trade Negotiations Commitee op 26 juli werden de onderhandelingen van de Wereld Handels Organisatie door voorzitter Lamy opgeschort [1]. De mislukking van de G4-top op 21 juni [2] noopte de WTO-leiding…

Mogen de Duitse machinisten staken?

28 augustus 2007

Hartmut Mehdorn is geslaagd met zijn missie. De baas van de Duitse Spoorwegen heeft alle bedrijfsonderdelen gesaneerd en kan forse groeicijfers voor winst en omzet presenteren. Het bedrijf is klaar om naar de beurs te gaan en een…

Afbraak

10 augustus 2007

Op het jeugdjournaal konden we van de week horen dat veel jeugdige vakantiewerkers tegenwoordig baantjes hebben met nulurencontracten. Lage lonen, lange dagen en vaak geen loonstrookjes. Leve de wetgeving over de flexbanen die de…

2007 - het beslissende jaar voor de WTO

02 januari 2007

Na het zomerreces hoopte menig onderhandelaar in Genève en in de hoofdsteden van de WTO-lidstaten dat het achter gesloten deuren - en dus buiten de publieke schijnwerpers om - gemakkelijker zou zijn voor lidstaten om politieke to…

Villa's en sloppenwijken

22 september 2006

Twee boeken die ik meehad op vakantie, vertoonden inhoudelijk een even toevallige als verontrustende overlapping. George Orwell schreef "The Road To Wigan Pier" in 1936. Het is een soort dagboek. Orwell was met voorbedachte rade…

Gouden nootmuskaat

11 september 2006

Het mooiste aan mijn vakanties is een boek te lezen. Eén heel boek in plaats van kranten, tijdschriften en konfrontatie-opinies. Deze keer ging het lekker ver weg van de vleesschandalen in en het bezoek van de Paus aan het Beiere…

Hervatting van de Doha-onderhandelingen nog op losse schroeven

05 september 2006

Ontwikkelingen en speculaties Na de 24e juli haastte handelsminister Schwab van de VS zich volgens verschillende persberichten om in het weekend van 29 en 30 juli te kunnen overleggen met minister Amorim van Brazilië. Ze zouden…

Wereldkampioen

'In de finale wint Brazilië van Duitsland, wat valt daar over te schrijven?' hoorde ik tijdens de aanloop naar deze column. Niets, inderdaad. Want de vraag 'wat gebeurt er nu als Nederland vanavond verliest?' was op de ochtend va…

Nationaliteit

Gisteren heb ik mijn verzoek geschreven afstand te doen van mijn nationaliteit. Vanaf heden wil ik uitsluitend nog beschikken over mijn staatsburgerlijke rechten. Er zijn uiteenlopende redenen afstand te doen van mijn nationalit…

Het neoliberale ongeluk

Te midden van het VVD-lijsttrekkerstumult, waarbij een van de vragen is of onze liberalen nog verder naar rechts gaan opschuiven werden we vorige week verrast door een artikel van historicus Frank Ankersmit in de Volkskrant onder…

Afschaffen, die aftrek!

19 februari 2006

De hypotheekrenteaftrek is te gek voor woorden. Dat vinden niet alleen de andere EU-lidstaten die vergelijkbare subsidies op hoge inkomens al decennia´s geleden verregaand hebben afgeschaft, maar ook de OESO en de EU. Volgens de…

Melkwinkel

16 februari 2006

De melkboer, kan het Hollandser? Het echtpaar K dreef de zuivelhandel- kruidenier-minimarkt bij ons op het plein tot 1998. Zij hadden daar, vanaf 1990, het meest te lijden onder de komst van weer een nieuwe Albert Heijn, me…

Met geld valt niet te spotten

04 februari 2006

Vanochtend zag ik woedende Moslims over de Deense vlag lopen, hun voeten er op vegen. In Islamitische landen is dat, zo meldde de nieuwslezer, één van de grootste beledigingen. 'Prima,' dacht ik, 'dat zal die Denen leren de profe…

RaRa rap

01 februari 2006

Gisteren heb ik mijn muziekcollectie tegen de naald gehouden. Ik kan maar beter voorbereid zijn. De conservatieve wending in de politiek leidt immers tot dwingende richtlijnen voor politiek en cultureel correct handelen. Als miss…

Marktsisme

11 december 2005

Zelfs wie de tijd heeft om zich grondig te verdiepen in de politieke processen van dit moment in Nederland, zal waarschijnlijk de grootste moeite hebben om er wat van te begrijpen. Neem de voortdurende afkalving van onze publieke…

Waarom Bush de baas is

03 december 2005

Soms kijk ik naar machtige mannen. Bij voorkeur om een uurtje of vijf, na een nacht stappen. Dan vertelt Bush bijvoorbeeld op tv dat hij in naam van Vrijheid & Democratie helaas Irak moet bezetten. Meestal hoor ik alleen maar…

Divided city: the crisis of London

28 oktober 2004

In an article written in 2000 I posed what I called 'the Multicultural question'. It runs something like this: What are the chances that we can construct in our cities shared, diverse, just, and egalitarian forms of common life…

Interview met Toni Negri

18 oktober 2004

VR: In het voorwoord schrijft u:" Wij hebben ons best gedaan te schrijven in een taal die voor iedereen begrijpelijk is". Wilt u dit boek toegankelijk maken voor een breder publiek in vergelijking met Empire? Toni Negri: Ja dat w…

De verschroeide aarde van de economie

01 december 1991

De economie speelt in een moderne samenleving een alles overheersende rol. Dit leidt tot een fataal ontwikkelingsmodel, maar wellicht biedt juist de Derde Wereld uitzicht op alternatieven. "Als India net als Engeland moet word…

Rampenbestrijding in Bangladesh

01 november 1991

Ongewild, maar gedwongen door de omstandigheden, begint dit relaas over de opkomst van een beweging van landloze boerinnen, met nogmaals beelden over Bangladesh als rampenland. Het is oktober 1991. Er is nog geen half jaar verstr…

Philips: op naar het volgende eeuwfeest

01 oktober 1991

"Philips proficiat!", dat stond boven het podium waarop onder andere Lee Towers optrad om het eeuwfeest van Philips luister bij te zetten. In september werd dan toch nog de verjaardag van Philips gevierd, zij het op aanzienlijk b…

Europa's andere ik

01 oktober 1991

De geschiedenis van Europa is niet alleen een interne, maar ook een externe: zijn relatie met anderen. Stuart Hall onderzoekt de invloed van fundamentalisme en migratie uit de derde wereld op de Europese identiteit. 1992 Langza…

Niet arm, anders! Ontwikkelingsstrategie

01 oktober 1991

In het in het vorige nummer verschenen artikel onder de noemer 'ontwikkelingsarcheologie' betoogde Wolfgang Sachs dat ontwikkeling een instrument is waarmee het westerse maatschappijmodel aan de rest van de wereld wordt opgelegd…

Dekolonisatie van de verbeelding

'De dekolonisatie van de verbeelding, het nieuwe Europa en zijn anderen,' was de titel van een conferentie die gehouden werd in Paradiso, Amsterdam. Drie dagen werd gepraat over de dominante invloed van Europa en wat dit betekend…