Van Duivendrecht naar Solidariteit

Tevredenheid is waarachtig, als ze niet te lang duurt. Maar de openbaarheid trekt zich daar weinig van aan en legt ook vast wat tijdelijk is. Dus bescheidenheid is geboden. Hoe dan ook, vorige week zat ik met een voldaan gevoel in de trein naar Amsterdam na een redactievergadering van webzine Solidariteit in Amersfoort. Weliswaar dook de herinnering aan de appeltaart met slagroom op, maar ze gleed weg tijdens een kwartiertje stilstaan in Duivendrecht. Om plaats te maken voor een peinzende bezinning over onze nog steeds inspirerende samenwerking.

met z'n vijven

Eerst wat gegevens. De redactie bestaat uit vijf mannen die al ruim twintig jaar samenwerken, met als bindmiddel: Solidariteit - voor een strijdbare vakbeweging. Sinds 2004 een digitaal webzine dat om de veertien dagen verschijnt, na een papieren blad dat vanaf 1983 tweemaandelijks uitkwam.

'Strijdbaar' staat, kort aangeduid, tegenover de dominante beleidslijn van de FNV, de grootste vakcentrale met een sterk dalend ledental dat al lang niet meer in de buurt komt van het officiële cijfer van 900.000. Een beleid, waarmee de FNV in haar verhoudingen met ondernemers en staat - en hun belangen - meer meedenkt dan tegenspreekt. Meer coöperatief dan confronterend handelt ten opzichte van de dragers van de sociaaleconomische verhoudingen. Met een interne organisatie die meer bureaucratisch dan democratisch is. De huidige crisis die de FNV doormaakt, is onder meer toe te schrijven aan een falend beleid om de neergang te stuiten.

De vijf, inmiddels pensionado's, kennen een uiteenlopende arbeidsgeschiedenis. Werkzaam bij de vroegere Hoogovens, in de Amsterdamse haven en in het onderwijs, een chemisch technoloog en een beleidsmedewerker onderwijs en jeugdbeleid bij de gemeenste Den Haag. In samenhang daarmee actief in de vakbeweging als kritisch (kader)lid en gezamenlijk een brede ervaring met en kennis van arbeidsverhoudingen in ondernemingen en overheid.

Wat onze woonplaats betreft, zijn we de laatste jaren uit elkaar gevlogen. Eén woont op de Filipijnen, een tweede in het Duitse Ruhrgebied en de overigen in Amersfoort, Amsterdam of Den Haag. Oog in oog met 'onze Filipijn', zien we elkaar minstens om de twee jaar (zoals recent 21 juni jongstleden). De vier overigen komen ongeveer elke drie maanden een lange middag bij elkaar en daarnaast is het internet een soepel internationaal bindmiddel, ook met 'zoom' vergaderingen. Kortom, een intensief contact, een voorwaarde voor onze werkwijze.

breder dan de vakbeweging

Webzine Solidariteit kent drie rubrieken: commentaar, extra en overgenomen. Hoewel 'de vakbeweging', ook internationaal, het belangrijkste thema is dat we bespreken, geven de volgende cijfers aan dat we een breder gebied bestrijken. De aandacht aan de vakbeweging, geteld over het representatieve afgelopen half jaar: commentaar: 75 procent - extra: 58 procent - overgenomen: 34 procent.

De laatste rubriek bevat naast 'ingezonden berichten', artikelen uit nieuwsbrieven, bulletins, aankondigingen, verslagen en oproepen. De rubriek 'extra' ontleent haar naam aan de beginperiode van de webzine ter onderscheiding van 'het commentaar'. Ze bestaat voor een belangrijk deel uit vertalingen (Engels, Duits), in meerderheid aangebracht door redactieleden. Naast de (internationale) vakbeweging en hun organisaties komen bijvoorbeeld de internationale staalcrisis aan bod en de belemmering of zelfs uitdrijving en verbod van autonome vakorganisaties ('union busting'). Maar ook de groeiende 'verrechtsing', inclusief de Duitse fascistische partij Alternative für Deutschland (AfD) en door persoonlijke contacten de bijzondere vakbond van Israëlische èn Palestijnse werkers, onder meer werkend op de Westelijke Jordaanoever.

gratis de wereld in

De rubriek 'commentaar' vormt het hart van de webzine en wordt door een vaste groep van ongeveer twintig mannen en vrouwen geschreven en zo nodig aangevuld met bijdragen van de redactieleden. De commentatoren zijn/waren in meerderheid actief in de (internationale) vakbeweging, waaronder enkele 'bezoldigde' bestuurders, of in onder meer de vredesbeweging, de Amsterdamse Bijstandsbond en actiegroepen.

Aan de uiteindelijk publicatie van een commentaar is in samenwerking met de commentatoren een wezenlijk proces voorafgegaan. In overleg met hen is een schema opgesteld over de data waarop ze hun commentaar van ongeveer duizend woorden bij de redactie 'inleveren'. Ongeveer een maand eerder wordt de uitnodiging bevestigd. Het resultaat wordt van opmerkingen/vragen voorzien door elk redactielid die samengevat naar de commentator gaan. Met de afspraak dat ze uiteindelijk 'het laatste woord' hebben, verwerkt hij of zij deze reactie in een slotversie die vervolgens - omgezet in onze lay out - op zondagmorgen door de twee redactieleden/webmasters gratis de wereld ingaat naar onze abonnees.

De inhoudelijke betrokkenheid door de redactie is in het begin voor de commentator soms even wennen, maar na de opgedane ervaring - dat geldt evenzeer voor de redactieleden - opgevat als een vruchtbare samenwerking. Een samenwerking die onder andere in de hiërarchie van de vakbeweging vroeg of laat gesmoord wordt.

Inmiddels, ruim een week later na de tussenstop in Duivendrecht, is de tevredenheid over de loop van webzine Solidariteit geprobeerd te rechtvaardigen door een blik op haar activiteiten.