Solidariteit

Toen ik werd geboren in maart 1946 herstelde Nederland langzaam van de gevolgen van de oorlog, bezetting, verdriet en verlies. Armoede en woningnood heersten alom, maar iedereen zette de schouders er onder om ons land weer op te bouwen.

We zijn nu 74 jaar later en weer heerst er onder bepaalde bevolkingsgroepen armoede, schrijnende armoede zelfs, en weer is er een woningcrisis. In plaats van gaarkeukens zijn er nu voedselbanken en het Leger des Heils heeft de taak van kerken overgenomen. En op de pensioenen van 90-, 80- en 70plussers, die 45, 50 jaar of nog langer 40 uur per week of meer hebben gewerkt, wordt schaamteloos beknibbeld.

Degenen die dit hebben veroorzaakt en zij die dit in stand houden, die kwaken over een gaaf en welvarend land, moeten zich werkelijk de ogen uit de kop schamen. De tweedeling is sinds lang, heel lang, niet zo voelbaar en merkbaar geweest.

Ook met het historisch besef is het slecht gesteld. Helaas vooral juist onder armoelijers die zich laten opjutten door PVV en FvD, door welke partijen angst en zelfs afgunst wordt gecreërd voor wanhopige, vertwijfelde vluchtelingen en hun kindertjes. Inmiddels zijn deze ultrarechtse partijen samen groter dan welke andere politieke partij ook. 25% van de stemgerechtigden valt voor de polariserende praatjes van non-valeurs. Vergeten wordt dat het destijds niet begon met gaskamers, maar met politici die mensen verdeelden in wij en zij. Het begon met intolerantie, schreeuwers, haat en wegkijkende burgers.

Op 4 mei heeft Nederland de mond weer vol over vrijheid, vrijheid die desperate vluchtelingen en hun kinderen uit platgebombardeerde oorlogsgebieden wordt misgund. Is de dodenherdenking daarmee eigenlijk inmiddels niet meer dan een obligaat toneelstuk geworden?

Solidariteit is verdwenen uit ons land. Solidariteit van rijk met arm. Solidariteit met vluchtelingen en hun kinderen. Gebrek aan solidariteit heeft de betaalbaarheid van zorg in het algemeen ernstig onder druk gezet, de zorg ook voor kwetsbare bejaarden en kinderen, de geestelijke gezondheidszorg, de jeugzorg. Gebrek aan solidariteit heeft de woningmarkt, de bouw van sociale huurwoningen, de bouw van betaalbare huizen, ernstig onder druk gezet. De kloof tussen arm en rijk is sedert lang, heel lang, niet zo voelbaar en merkbaar geweest.

Hoe waanzinnig is dat in een welvarend land? Een rijk land, waarin door een ernstig gebrek aan solidariteit net als na de bevrijding duizenden kinderen opgroeien in armoede en volwassen jongeren -al dan niet getrouwd- met hun kindertjes in moeten wonen bij hun al op leeftijd zijnde ouders.

Daklozen, voedselbanken, zorgmijders, burgers diep in de schulden, desperate mensen, slechte gebitten, een toenemend aantal zelfmoorden. De oorzaken zijn gemakkelijk aanwijsbaar, de veroorzakers ook. En in wezen is de oplossing eenvoudig: méér solidariteit.

Nederland werd 75 jaar geleden bevrijd, maar Nederland heeft zich nooit van xenofobie, racisme, tweedeling en armoe bevrijd en dus is 5 mei niet meer dan een overbodige feestdag.

Arie Schalekamp