Dromen

Ooit, in een cynische bui, toen de wereld er nog wat minder slecht voor leek te staan dan nu, verzon ik een kort verhaaltje. Iemand heeft een nare droom en schrikt wakker. Slaakt dan een zucht van verlichting: gelukkig, het was maar een droom! Maar dan realiseert de dromer zich dat de werkelijkheid een nog veel ergere nachtmerrie is …

Aan dat deprimerende verhaaltje moet ik de laatste tijd vaak denken. Durven we nog te dromen over betere tijden?

Ooit vond ik het vreemd dat protestbewegingen in golven komen en gaan. De beweging waarvan ik het meest intensief deel uitmaakte was 'het' feminisme, en ik had jarenlang het idee dat die beweging nooit meer zou stoppen. In elk geval niet voordat het uiteindelijke doel bereikt was: de hele wereld feministisch, nergens meer vrouwenhaat, nergens meer seksisme.

In feite stoppen golfbewegingen ook niet, en het is duidelijk dat feminisme doorgaat, wereldwijd, maar helaas zijn er ook veel tegenbewegingen, van mensen, vooral mannen, die zich afzetten tegen feministen – juist doordat de beweging aansloeg en nog steeds aanslaat.

Ooit droomde ik en droomden vele anderen over een betere wereld. Het leek allemaal zo logisch en met genoeg mensen zou het makkelijk moeten lukken, en dat is nog steeds zo, maar makkelijk blijkt het niet te zijn, en nu is er ook nog de tegenwind van een ultrarechts kabinet. Hoe kan het dat zo'n groot deel van de Nederlanders hiervoor gekozen heeft?

'Dan heeft links het dus verkeerd gedaan', zeggen sommigen. Maar dat vind ik een vreemde redenering. Dan zou ik dus ook iets verkeerd gedaan hebben als na een gesprek met een seksistisch persoon over feminisme die seksist diens meningen en gedrag niet verandert.

Natuurlijk is het wél zinnig om over strategieën na te denken en over hoe je anderen aan het denken kunt zetten, haast ik mij te zeggen.

Ooit ben ik lang bezig geweest met de vraag of het goede en het prettige samenvallen. Valt prettig samen met wat het beste is voor iedereen, ook op lange termijn? Dat zou toch handig zijn, want wie wil het nu niet graag prettig hebben. En het prettige, zou je denken, is niet moeilijk, daar hoef je niet voor te studeren. Het is een heel eenvoudig uitgangspunt, en toch gaat het helaas niet vanzelf. Want het prettige is alleen maar nastrevenswaardig als het gaat om prettig voor iedereen én op de lange termijn. Pas na lang afwegen en uitproberen, kritisch zijn en luisteren naar kritische anderen, zul je tot een afgewogen manier van leven komen, die dan prettig is omdát je weet of vermoedt dat dit het beste is.

Ooit lag het accent op het streven naar een betere wereld, nu ligt dat accent meestal op het verdedigen van al die lang niet perfecte dingen – bed, bad en brood – die ondermijnd en afgebroken dreigen te worden. Maar laten we onze dromen en idealen over een echt mooiere wereld niet vergeten, ook al lijkt de kans klein dat zo'n wereld er ooit zal komen, die dromen kunnen ze ons niet afpakken.