Bunkerdag

Op 'Bunkerdag' waren 100 Nederlandse bunkers geopend voor het publiek maar naar de term nazi moet je in verband met die dingen erg goed zoeken, ook in het internet.

Het is me wat: de afgelopen 'bunkerdag', 3 juni, waren er zo'n 100 'bunkers' in Nederland open (weinig Nederlanders gebruiken de Nederlandse term 'kazemat'). Maar op hun websites blijkt weinig van hun rol in de nazigeschiedenis. Google vindt 'bunkerdag.nl' wel 44.000 keer, maar de term 'nazi' komt er vrijwel niet voor. Is dat totale ontkenning van de naziterreur en/of holocaust?

Je gaat het wel denken, bij zulke aantallen, want de bunkers vormden toch echt een deel van de naziterreur. De Google-telling van 'bunkerdag.nl' is dus 44.000, maar Google vindt op de site bunkerdag.nl de term 'nazi', 5 maal. VIJF. Op de website Bezoekatlantikwall.nl ligt het ongeveer net zo: 2 keer nazi op de 1.400 treffers. De term 'holocaust' komt bij beide NUL maal voor. De bunkerboys doen daar niet aan en gebruiken alleen maar het 'onschuldige' 'Duits'. Hitler was  overigens een Oostenrijker.

Taal doet er toe. Het is zelfs mijn voornaamste gereedschap. 'He mobilised the English language and sent it into battle' zei Lord Halifax, Churchills politieke tegenstander, op 4 juni 1940 meteen na Churchills speech 'We shall fight on the beaches' - die te boek staat als de beroemdste uit de moderne Europese geschiedenis. Churchill kreeg er het weifelende Britse parlement mee om. Churchill noemde een nazi... gewoon een nazi.

'Leer meer over de Atlantikwall - Met deze tips ontdek je het hele jaar door het Atlantikwall erfgoed en heb je een leuk dagje uit voor het hele gezin!'

Dat schrijft de website van de A-wall. Doet taal ertoe?
Leuk? Dagje uit? Met het...?
Dat gaan we toch even iets anders verwoorden:

'Kom kijken hoe ver de nazi's gingen bij het in stand te houden van het moorddadig nazisme dat de Joden en anderen wilde uitroeien!'

Zeker: er is in de bunkers waarschijnlijk nooit één jood geweest, laat staan mishandeld of opgesloten. Zeker: de bunkers dienden een 'puur' militair doel. Zeker: er stonden geen swastika's op. Het jammere is alleen dat er in het nazisme geen 'pure' militaire doelen bestonden. De Wehrmacht heeft bijvoorbeeld zelfs meer burgerslachtoffers - onder hen ook Joden - gemaakt dan de SS. Dat werd nogal pijnlijk duidelijk op de tentoonstelling 'Verbrechen der Wehrmacht'.

Dan nog naar Schiermonnikoog, waar volgens de voorzitter van de stichting bunkermuseum Schlei op bunkerdag meer bezoekers kwamen dan vorig jaar. Da's mooi. Tot mijn verbazing vertelt hij dat er twee Joodse meisjes op het eiland ondergedoken zaten op een bevolking van rond 600 mensen, en dat er een nazibezetting was van ook 600. Meneer Soepboer noemt hen 'Duitsers' en dat ben ik niet met hem eens, omdat zij hakenkruizen droegen en dus nazisoldaten waren. Bij zo'n aantal zaten er zeker 60 Oostenrijkers tussen.

Er zijn volgens meneer Soepboer op de militaire begraafplaats enkele graven van nazisoldaten - die hij aanduidt als 'ook oorlogsslachtoffers'. Ik spreek hem tegen en zeg dat zij daders waren, omdat zij die hakenkruizen droegen. Op deze oorlogsbegraafplaats Vredenhof is op 4 mei een herdenking, waar ook zij worden herdacht. Vandaag, 11 juni 1945 werd Schiermonnikoog bevrijd, als laatste plekje Nederland. Bij de herdenkingen daar worden de nazisoldaten niet uitgezonderd.

Ook bijzonder is wat meneer Soepboer verder vertelt over de twee Joodse onderduiksters - een ervan bij boer Visser. De nazisoldaten kwamen op een dag diens paarden vorderen, met als dreigement dat als hij weigerde, het Joodse meisje zou worden meegenomen. Ze wisten het dus - en meneer Soepboer voert dat aan als argument voor hun vriendelijkheid. Ik zie het als een dreigement uit het reguliere nazi-assortiment van de terreur en holocaust, die daar en toen slechts één tel van de feitelijke gruwelijke uitvoering verwijderd was. Die deze mannen met hakenkruizen zonder één traan te laten of één seconde aarzeling hadden uitgevoerd.

De nazigraven zijn van: Helmut Kohlhage, die op Schier zelfmoord pleegde in '43, U-Bootjager-matroos Karl Jungnickel, stierf in '40, Heinrich Schwiering, piloot, '41, en mogelijk nog enkele anonieme nazisoldaten.

Helaas ligt het bunkermuseum aan Prins Bernhardweg, van wie eind vorig jaar onomstotelijk vast kwam te staan dat hij een nazi was. Tijd om de gemeente te vragen deze weg te hernoemen. 

Taal doet ertoe.