Greta II

Het blijft een fenomeen! Greta Thunberg. Ze is inmiddels 18 jaar. Een jaar geleden schreef ik over haar klimaatacties toen ze nog maar 15 jaar oud was. Vastgelegd in de film ”I am Greta”. Een fenomenale film. En nu wordt wereldwijd een driedelige documentaire vertoond van de BBC over het jaar waarin ze 17 werd: “ A year to change the world”. Alweer een inspiratiebom!

De film

Een jaar geleden recenseerde ik de film “I am Greta” als volgt:

“Wat een film! Wat een meid! We zien Greta Thunberg als 15 jarig meisje in haar eentje voor het Zweedse parlementsgebouw op een stoep zitten met een bord waarop staat ‘Schoolstaking voor het Klimaat’. In het Zweeds dan. Bij toeval komt de regisseur Nathan Grossman voorbij en die begint haar te filmen. Aandoenlijk. Hij volgt haar van heel nabij en we zijn getuige van het aangroeien van haar actie tot een beweging van miljoenen scholieren over de hele wereld. Zelf was ik bij de demonstratie van 27 september 2019 in Den Haag. Daar deden 40.000 scholieren aan mee. Zelden zag ik zo’n enthousiaste, serieuze, vrolijke en spontane demo. Geen voorbedrukte spandoeken en kant-en-klare vlaggen, maar duizenden kartonnetjes met eigengemaakte kreten. Waaronder: ‘Make America Great Again? Make the world Greta again!’.

Met een bewonderenswaardige inzet en kennis en in voortreffelijk Engels inspireert Greta medescholieren in andere landen en leest zij machthebbers de les. Tot en met de verzamelde bobo’s op een klimaatconferentie van de Verenigde Naties (VN) in New York toe. Daar houdt ze haar bekende speech ‘How dare you!’ (Hoe durven jullie!).

Onthutsend is te zien hoe enkele ’grote mannen’ zoals Trump en Bolsonaro haar en haar actie belachelijk proberen te maken. Zij scheppen een schofterig dreigend sfeertje rond Greta, waardoor haar vader een spoedcursus Eerste Hulp gaat volgen, mocht haar iets overkomen…

Greta laat zich kennen als een gedreven en begaafde, maar ook gewone, best aardige puber. Ze is wel wat apart. “Lijd je aan Asperger? – Nee, ik lijd daar niet aan, maar ik heb het wel.” Wat later verzucht ze “Hadden maar wat meer mensen Asperger. Dan zouden ze zich misschien beter op belangrijke zaken concentreren.” Maar verder is ze een vrij normale puber. Het leidt tot een portret waarin ook een gewoon 15-jarige meisje is te zien. Zo twijfelt ze welke kleren ze zal kiezen, krijgt ze de slappe lach om een foto met de paus, maakt ze een dansje op haar favoriete muziek en heeft ze heimwee naar huis en haar geliefde honden. Tijdens de ruige zeiltocht over de Atlantische Oceaan naar de VN-conferentie (niet in een vervuilend vliegtuig!) krijgt ze het echt moeilijk: “Het is zo zwaar, zo zwaar.” Het is een scene van Bijbelse proporties (“Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten”) en ook moest ik denken aan Jeanne d’Arc, dat andere jonge meisje dat zich ooit enorme opofferingen getroostte voor een ‘heilig ideaal’. Ontroerend. Bijna een extra dimensie in de strijd tegen de klimaatcrisis. Een reden temeer om het klimaat weer hoog op de agenda te plaatsen? ''MAKE THE WORLD GRETA AGAIN!”

De serie

En nu is er dus de BBC-serie “A year to change the world” over haar acties in 2020. Ze benut een jaartje vrij van school om haar strijd tegen de klimaatverandering verder te voeren. Vergeleken met de film is ze iets minder een heilige. Wat minder een Jezina Christina. Ze treedt iets minder op de voorgrond omdat we, zoals ze zelf zegt, niet naar haar maar naar de wetenschap moeten luisteren. Ze draagt een jack met de tekst ‘UNITE BEHIND THE SCIENCE’.

In de eerste van drie afleveringen ( 2 september 2021 NPO 2) voert ze ons mee naar Canada. Waar een hoogleraar ons een eeuwenoude gletsjer laat zien die al voor de helft is weggesmolten. Vervolgens interviewt ze een voormalige bewoner van het dorp Paradise in Californië. Voormalige, want het dorp is in 2018 bij een enorme bosbrand volkomen van de aarde weggevaagd. Een bezoek aan een klimaatconferentie in Chili gaat niet door vanwege heftige rellen in Santiago in de strijd voor beter onderwijs en meer gelijkheid. De conferentie wordt verplaatst naar Spanje. Greta weigert net als in 2019 het vliegtuig te nemen en vaart mee op een katamaran. Ondanks de behoorlijk ruwe zee en een knetterend onweer bevalt de overtocht van 20 dagen haar goed: Pfff, even rust… In Madrid houdt ze de duizenden VN-afgevaardigden voor nu eindelijk écht wat te doen aan de klimaatverandering.

In de tweede aflevering (morgenavond 9 september 2021 NPO 2) spreekt ze met Poolse mijnwerkers die bang zijn hun werk te verliezen als fossiele brandstoffen worden aangepakt. Daarna spreekt ze een conferentie toe in Davos in Zwitserland, waarbij ze tot haar ergernis voortdurend tegen Trump wordt uitgespeeld. In Engeland bezoekt ze een tech-bedrijf dat oplossingen zoekt voor de opvang en verwerking van CO2 en ontmoet ze ‘haar held’, Sir David Attenborough.

In de derde aflevering (16 september 2021 NPO 2), als overal de lockdown regeert, blijft ze wat dichter bij huis. Ze gaat naar een bomenplantage en in Denemarken naar een onderzoeksboerderij om te zien wat er gedaan kan worden tegen de broeikasgassen. In Zwitserland bezoekt ze nogmaals een tech-bedrijf dat zich richt op CO2. Dan krijgt ze zelf corona. Gelukkig herstelt ze snel en heeft dan een ontmoeting met Angela Merkel, met wie ze bespreekt welke lessen er uit de Covid-19-pandemie kunnen worden getrokken. En dan is het jaar op. En gaat Greta weer naar school.

Tot slot: ergens in de serie wordt Greta gevraagd of ze pessimistisch is of optimistisch, of ze eigenlijk nog wel goede hoop heeft. Ze is even stil en zegt dan: “Hoop máák je door actie”.