Midden Oosten - De tweestatenoplossing is GEEN OPLOSSING!

Het klinkt niet onaardig: een tweestatenoplossing. Het is zelfs al één woord geworden. In het oude Palestina een plekje voor de Joden en een plekje voor de Arabieren. Iedereen blij. Maar het werkt niet. Het werkte al niet in 1947 en een hernieuwde poging bij de Oslo-akkoorden in 1995 faalde uiteindelijk eveneens. En nu is de ellende nog nauwelijks meer te overzien. Maar wat dan wel?

Apartheid

De tweestatenoplossing wordt nog steeds omarmd door links en rechts. Van VVD tot en met PvdA-GL. Van Poetin tot en met Biden. Maar een oplossing blijkt het niet. Dat was het niet in 1947, een jaar voor de stichting van Israël, en dat werd het niet in 1995, toen geprobeerd werd bij de Oslo-akkoorden tussen Arafat en Rabin de ‘oplossing’ nieuw leven in te blazen. Steeds weer werd duidelijk dat het de Joden geen veilig eigen grondgebied opleverde en de Palestijnen louter ellende. De tweestatenoplossing heeft een vals fundament. Het is eigenlijk een rechtvaardiging voor de vestiging van een joodse staat op overwegend Palestijns gebied. Het is een toegeving aan het zionisme dat dit voor ogen stond. Het is in feite de vestiging van een zionistische kolonie op een strook land waar vanouds een kleine minderheid aan Israëlieten woont temidden van een Arabische meerderheid. De wereld stemde daar in 1947 middels de Verenigde Naties mee in. Een belangrijke reden was het schuldgevoel dat was ontstaan door de massale Jodenvervolging tijdens de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog. Waarschijnlijk speelde ook mee dat het kapitalistische westen behoefte had aan een betrouwbaar steunpunt in een woelige maar o zo olierijke Arabische wereld. Enfin, na de proclamatie in 1948 van één van de tweestaten, Israël, brak er direct een oorlog uit waarin duizenden doden vielen en 700.000 Palestijnen van hun land werden verdreven in de Nakba. Dat kon niet goed gaan en ging ook niet goed. Er braken meerdere opstanden en oorlogen uit. Met als voorlopig hoogtepunt de ruim 1200 Israëlische doden en de ruim 38.000 dode Palestijnen op en na 7 oktober 2023. De tweestatenoplossing werkt dus niet. Het biedt geen duurzame veiligheid voor Joden en Arabieren. De activiste Conny Braam stelt in een uitgebreid interview in De Socialist van juni 2024: “Twee staten blijft apartheid”. En dat betekent onderdrukking en verzet. Is een alternatief denkbaar?

Hoopvolle stemmen

Conny Braam, die haar sporen heeft verdiend in de strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika, meent dat het anders kan: “Ik ben persoonlijk voor een éénstaatoplossing. Een staat waar iedereen samenwoont. Joden, Arabieren, Bedoeïenen.” Dat lijkt niet erg voor de hand te liggen. Godsdienst, taal en cultuur van de genoemde bevolkingsgroepen lopen nogal uiteen. Daar komt bij dat door aanslagen en massamoord een muur van haat is opgetrokken. Toch komen nu, wijzer door ervaring, voorstanders van een éénstaatoplossing weer wat meer voor het voetlicht. Van meerdere kanten! Een voorbeeld is de Palestijnse wetenschapper en publicist Edward Saïd. Ooit een promotor van de tweestatenoplossing. De Groene Amsterdammer van 23 mei 2024 meldt: “Hij kwam tot de overtuiging dat de tweestatenoplossing niet langer haalbaar was. (..) Saïd pleitte voor een seculiere, binationale staat waarin iedereen gelijk behandeld zou worden. Hij zag dit als de enige vruchtbare en genezende mogelijkheid tot culturele co-existentie tussen Palestijnen en Israëliërs.” De Groene van 27 juni 2024 geeft aan dat de Israëlische hoogleraar Ilan Pappé denkt dat we getuige zullen zijn van het einde van Israël als het zionistische project. “Ik pleit voor een bi-nationale staat met gelijke rechten voor alle burgers. Als de Palestijnse vrijheidsbeweging zich echt zou kunnen verenigen en voorbereiden op dat moment, zou dit tot een betere toekomst voor Arabieren en Joden kunnen leiden in één democratische staat.”. Hoopvolle stemmen. Het zal niet gebeuren van vandaag op morgen. Er zal nog heel veel leed moeten worden verwerkt, maar als dat geschiedt in het perspectief van een vrij Palestina voor iedereen dan is dat zinvol.