Een ramp

Met kleinkinderen in Amsterdam en hun familie in het zuiden van Israël, plus politieke contacten in Tel Aviv, moet deze bijdrage wel gaan over de opnieuw uitgebarsten oorlog in het 'heilige land'. Opnieuw, of een diepgezonken moment in een al decennia lopende strijd over de autonomie van Palestijnen. Hamas gaf daaraan een gruwelijke wending met gijzelingen, moordpartijen en bombardementen. Even gruwelijk slaat de Israëlische regering terug onder leiding van premier Netanyahu die volgens de Amerikaanse president Biden de meest extreme in de geschiedenis van Israël is en zijn fascistoïde ministers koestert.

De genoemde contacten kwamen tot stand via Solidariteit (webzine, waarvan ik redactielid ben) en begonnen in 2001 met de vakbond WAC-Maan (Workers Advice Center) die zowel Israëlische als Palestijnse arbeid(st)ers organiseert. Later vertaalde Solidariteit regelmatig artikelen van de in 1995 opgerichte DAAM Party - Organization for Democratic Action. Het is de moeite waard kort stil te staan bij een artikel van 4 juni 2023 dat onder andere de Israëlische ''Operatie Shield and Arrow'' (schild en pijl) bespreekt.(1) Oftewel volgens de bekende formule van een 'verdedigende aanvalsoorlog'; deze duurde dit jaar van 9 tot 13 mei.

Hamas als cipier

Aanleiding waren drie uit de Gazastrook door Hamas afgevuurde raketten.(2) Een protest tegen een in zijn cel overleden, prominente Palestijnse activist na een 87 dagen durende hongerstaking. Hij was zonder proces opgesloten uit 'veiligheidsmaatregelen', evenals ongeveer duizend andere Palestijnen. Eerder hadden de gevangenisautoriteiten in Jeruzalem geweigerd hem in een ziekenhuis over te plaatsen. De raketten belandden overigens, volgens het Israëlische dagblad Haaretz, in een open veld.

De afgeschoten Israëlische 'pijlen' schoten 's nachts in Gaza de bovenste verdiepingen van grote gebouwen weg en vernietigden woningen, straten en wijken. Alleen al op 9 mei velen er twaalf doden, naast het doelwit van drie prominente leiders van de Islamitische Jihad, ook vier kinderen.

Het bewuste artikel beschreef dat Hamas zich niet openlijk keerde tegen de militaire operatie van afgelopen mei en zijn met een meerderheid 'gekozen' positie als controleur (onder soevereiniteit van de Israëlische regering) trachtte te bevestigen. Een koers van economische vrede die een groeiend aantal inwoners, inmiddels zo'n twintigduizend, toestond Gaza voor werk in 'nederzettingen' te verlaten. Een cipier die de grenzen bewaakt en selectief opent.

Een dubbel spel door enerzijds Israël niet te erkennen en anderzijds er economisch mee samen te werken. Bovendien een dictatuur die druipt van de corruptie en rust op bittere armoede. Enige stabiliteit ontbreekt en een raket hier of een geïmproviseerd explosief daar dreigt voortdurend. Geen oplossing, alles wat kan worden gedaan is afschrikking.

Een voorzichtige voorspelling die buitenproportioneel is bewaarheid en onderschat door de regering van Netanyahu en haar beruchte veiligheidsdiensten. Kennelijk druk bezig met de beteugeling van extreem rechtse ministers en de massale protesten van de Israëlische bevolking tegen de aanvallen op de parlementaire democratie. De overgrote meerderheid van de Palestijnen nam daaraan niet deel en vormde in dat opzicht geen bedreiging.

Kolonisten

Rutte heeft nog een gaaf landje ontdekt, Israël. Zijn partijgenoten als de minister van Buitenlandse Zaken en de voorzitter van de Tweede Kamer volgen hem blindelings. En zij niet alleen.

Zoals bij veel cruciale kwesties en ook die van de verhoudingen tussen Israël en Palestina laat Rutte zich bepalen door de dominante opvattingen die hij bovendien gretig uitvent. Visies die niet, zoals hij suggereert, zonder meer juist zijn. Ook hij is ideologisch sterk gekleurd. Zo is zijn stelling "Israël heeft het volste recht zich te verdedigen" strijdig met de historische werkelijkheid. Hoe begrijpelijk en terecht het ook is dat Joden met name na de Tweede Wereldoorlog zich in een 'eigen' land vestigden. Het probleem was echter dat daar al eeuwenlang mensen woonden en leefden. Deze Palestijnen verdedigden zich door te vluchten naar wat later de bezette gebieden heetten, zoals de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever.

Israël was daarmee een kolonisator die gebieden annexeerde: nederzettingen. Dat gebeurde met name in het grootste Palestijnse gebied, de Westoever, door kolonisten die onder anderen uit de Verenigde Staten afkomstig waren. Een groeiend aantal, bijvoorbeeld van 50.000 in 1977 naar 600.000 in 2017. Het laatste aantal is zo'n 10 procent van het Joodse bevolkingsdeel.

Meestal maken de kolonisten hun naam waar: dorpen en steden worden overgenomen, vaak met geweld en soms met bulldozers verwoest. Boomgaarden vernielen ze of worden in bezit genomen. Kort geleden kwamen ze een school binnen, de ramen sneuvelden, docenten en leerlingen kregen klappen. Al dit geweld viel onder de bescherming van het Israëlische leger. Klachten konden genoteerd worden, maar voor de overgrote meerderheid bleef het, volgens onderzoek door de Verenigde Naties, daarbij.

Genadeloze actualiteit

Deze beknopte schets van de verhoudingen tussen Palestina en Israël schiet uiteraard tekort. Zeker gezien de genadeloze actualiteit van het bloedbad in een kibboets en de aangekondigde totale vernietiging van de bevolking in Gaza. Nu al nauwelijks voedsel en elektriciteit, overbevolkte ziekenhuizen. Zelfs een verdedigend antwoord is nauwelijks voor te stellen in de huidige, uitzichtloze ellende. Maar zonder een hoge internationale prioriteit en zonder ingrijpende verbeteringen, zal vroeg of laat een nieuwe wraakzucht uitbreken.

Aan de ene kant is dat in een comfortabele positie allemaal makkelijk gezegd, aan de andere kant vertelde mijn kleinzoon - bewust leerling op een 'gemengde school' - plotseling als rotjood uitgescholden te worden.

(1) https://solidariteit.nl/extra/2023/mythe_terugtrekking.html

(2) Sinds 2005 heeft Israël de bezetting van de 'strook' (Gaza: belangrijkste stad) verlaten en voor de twee miljoen inwoners afgesloten. Dicht bevolkt met een oppervlakte van 360 vierkante kilometer is het vervoer van goederen en personen zeer beperkt. Ter vergelijking, Flevopolder: 1.400 vierkante kilometer bij een bevolking van 400.000.