Wat mankeerde de SP?

Ooit was de SP een behoorlijk succesvolle actiebeweging. Tot iemand binnen de gelederen van deze van oorsprong Marxistisch-Leninistische groep van fanatiekelingen op het onzalige idee kwam om de bakens te verzetten. De actiegroep schoof in de richting van de sociaal-democratische gedachte en richtte haar blik op stoeltjes in gemeenteraden om vervolgens in provincies regulier aan het woord te komen en uiteindelijk zelfs de Tweede en Eerste Kamer te gaan opvullen. Een langzame maar zekere ontwikkeling naar wat uiteindelijk niet veel meer dan een getuigenispartij zal zijn, worstelend met haar identiteit.

Dat doen ook de jongeren binnen de partij en dat heeft geleid tot conflicten met de SP jongerenbeweging “Rood” en intussen ook tot royementen. Bestaat er bij de senioren dan zo weinig begrip voor de hang naar dat oude actievoeren? Het zou eerder een signaal moeten zijn dat deze tot de kantlijn van de marge gedoemde politieke partij terug zou moeten naar haar roots om nog van enige wezenlijke betekenis te zijn. De organisatie is er nog, de aanhang idem dito. Straks, als de SP uiteindelijk zal zijn geminimaliseerd, is het te laat, zijn de krachten letterlijk en figuurlijk weggestroomd.

Illustratief voor die te verwachten ontwikkeling is, of beter was, de gang van zaken met de SP in mijn vorige woonplaats Dongen. De plaats kenden in de jaren zeventig en tachtig een zeer actieve Socialistische Partij die bijna dagelijks in de bres sprong voor in de knel geraakte huurders, achterstallig onderhoud aan de kaak stelde en anderszins opkwam voor de sociaal zwakkere inwoners. Tot ook in Dongen de SP koos voor de politieke richting en in de raad terecht kwam met een paar zetels. Sterker; zo’n tien jaar geleden mocht de SP zelfs een wethouder leveren.

Dit politiek avontuur was van korte duur. De betreffende wethouder, bij wie actie voeren meer in het bloed zat, had al snel onvoldoende energie om zich ook met het vaak saaie papierwerk bezig te houden en bovendien ontbrak het hem aan voldoende steun en feedback bij de achterban, die ook liever de straat op ging dan aan de vergadertafel aan te schuiven. De wethouder gaf er na een paar maanden de brui aan. Intussen bleek het enthousiasme tot actievoeren ook dodelijk ingezakt en korte tijd later ging de SP Dongen ter ziele.

Dit proces is bezig zich ook landelijk te voltrekken. Waarom is de SP geen actiebeweging gebleven om van daaruit druk op de politiek te zetten? Vrijwel zeker had de partij daarmee meer bereikt dan nu in de beide Kamers, het goede werk van o.a. Rinske Leijten cs. daarbij zeker niet vergetend. Waarschijnlijk had een goede, strijdvaardige actiebeweging zelfs de teloorgang van links in de Nederlandse politiek kunnen voorkomen. De diverse organisaties die in de zeventiger en tachtiger jaren door de SP uit de grond zijn gestampt, bewezen hun nut en genereerden veel sympathie voor de SP. Inmiddels zijn ze allemaal ter ziele of slapende; Voorkomen is Beter, de Bond voor Huurders en Woningzoekenden,  het Milieuactiecentrum Nederland en “Ons Medies Centrum”.

De SP zou er verstandig aan doen het geluid van de jongeren serieuzer te nemen en weer die weg van luis in de pels van de samenleving in te slaan. In de pels van de politiek zal het een doodlopende straat zijn.

Henk Witte