Opgeruid staat netjes

Lieve schooljeugd van Nederland, voordat jullie de les verlaten om naar Den Haag te gaan: kijk nog eens het Kamerdebat over het klimaatakkoord van dinsdagavond terug. Twee uurtjes ervan, meer hoeft niet. Daarna weet je waarom demonstreren belangrijker is dan op school zitten. En ik garandeer je, daarna weet je ook heel zeker waarom je niet weer in die klas gaat zitten, vanmiddag niet, morgen niet, maandag niet en nooit niet.

Kijk naar de Tweede Kamer en huiver. Daar zie je het toppunt van cynisme en geborneerdheid. Ja, dat heet cynisme, doet er niet toe hoe die lui het zelf noemen: de wereldgeschiedenis heeft een term bedacht voor zoveel sadisme en wegkijkerij. ‘In de landen om ons heen staan ze te trappelen om ons model over te nemen. We gaan er nog aan verdienen!’ En ja, dat heet geborneerdheid, dat alleen kunnen spreken in cijfertjes en rekensommen: alsof je voor de grootste vragen in ons leven alleen maar een toverformule nodig hebt.

Die tien saaie mannetjes en die twee vrouwtjes zijn naar school geweest.

Ze zijn opgeleid tot wat ze nu zijn: dorre rekenmeesters met visie nul. Breindode tunnelkijkers.

Dat doet je school met je. Disciplineren noemen ze dat. Je leert er niet om te leven maar om het leven terug te brengen tot een rekensom. Zodra je straks eenentwintig bent, word jij ook een nummer. Tegen die tijd heb je geleerd om een baan te hebben zonder je nog af te vragen wat je in die baan doet. Dan knik je ja zodra je iets gevraagd wordt. Dan ben je bereid om je vriendjes van vroeger ‘dom’ of ‘asociaal’ of ‘abnormaal’ te vinden. Ja, in die niet al te verre toekomst ben je ook zo afgestorven dat je een uniform aantrekt en het geweer oppakt om een ‘groep’\, een ‘land’ en een lap stof te ‘verdedigen’, om ‘ze’ es een lesje te leren. Hetzelfde lesje dat jij hebt leren opdreunen.

Ga dus niet terug naar school, vanmiddag, of morgen, of maandag, of in welke toekomst dan ook. Leer je zelf lezen. Echt lezen. Dus niet over management of de secretaresse uithangen. Leer jezelf wat je niet wilt worden. De wereldliteratuur zit vol verhalen van mensen die op tijd nee hebben gezegd. Lees Der Mann ohne Eigenschaften, van Robert Müsil. Lees eruit voor aan je vriendjes en vriendinnetjes. Leer elkaar nee te zeggen. Tegen geweld, tegen dom werk, tegen domme ideeën. En ja, ook tegen die aardige oom die wat aan je wil laten zien. Leer elkaar vertrouwen. Leer elkaar om de ander te vertrouwen.

Vanmiddag, daar op dat gigantische Malieveld, ben je in de beste school die het leven te bieden heeft. De opruiingsschool, waarin je jezelf en je vriendjes tot grote hoogte kunt opstuwen, in de kunst van het nee zeggen tegen de verdommenis en ja tegen elkaar. Opruien is een ander woord voor vrijheid, vergeet dat niet vanmiddag. Leer dat het de opperste vrijheid is voor ons mensen om nee te zeggen tegen vernietiging en ja tegen elkaar. Opruien is een geuzendaad. Wees er trots op.

JoopFinland