Ommekeer

Gisteren op het Duitse journaal: een kort bericht over het boek Cool it! van Björn Lomborg. Besteedt de klimaatmiljarden efficiënter! Beter aan de directe verbetering van de leefomstandigheden van de mensen dan aan het verminderen van de CO2 uitstoot. Dat levert pas heel laat veel te weinig op! zegt deze kritische milieubeschermer.

Met deze bedrijfsmatige redenering zal Lomborg wat de opbrengst van investeringen op korte termijn betreft best gelijk hebben. Belangrijk aan deze foute kreet vindt ik echter de aanzet tot fundamentele kritiek op het internationale milieubeleid van Kyoto. Niet wat de lage percentagecijfers van de internationale en nationale directe reductie van het CO2 uitstoot betreft maar op de algemene middelen die daarvoor worden ingezet. Want ook na de conferentie van Bali blijven de emissiehandel en compensatie-investeringen de meest belangrijke internationale instrumenten om de totale CO2 uitstoot en het energieverbruik wereldwijd terug te dringen.

Uit de ervaring van de afgelopen jaren is inderdaad gebleken dat deze instrumenten niet werken. De waarde van de emissierechten wordt doorberekend aan de consument en wie dan nog steeds geld over heeft kan voor een verantwoord geweten bovenop nog bomen laten planten voor zijn gevlogen kilometers. Maar het effect op de totale CO2 balans blijft nihil. Als gevolg hiervan worden in Europa slechts de voorwaarden van de emissiehandel aangescherpt, met ingang van 2013. En de meeste milieuactivisten zijn met deze vooruitgang al blij en denken niet na over een alternatieve aanpak na. Ze blijven hameren op verdere verbeteringen van details zoals een meer rechtvaardiger verdeling van de maatschappelijke kosten van de emissiehandel en de voorkoming/bestrijding van de gevolgen van klimaatverandering.

Een ander pleidooi voor een alternatief komt van Mohssen Massarrat (1): Politiek, vervang het botte instrument van de emissiehandel door een beleid dat gericht is op het verminderen van het aanbod aan fossiele energie! Probeer niet verder op zo’n ingewikkelde manier het gedrag van miljarden consumenten aan te sturen maar smeedt een pakt met de OPEC en grote energiedelvende bedrijven/staten en bepaal een bovengrens voor het wereldwijde aanbod aan fossiele energie, die elk jaar iets wordt verlaagd. De marktwerking verhoogt dan wel tijdelijk de energieprijzen, maar op die manier komt de productie van regeneratieve energie en de energiebesparing wel snel en efficiënt op gang.

Masserrat vergelijkt deze politieke ingreep met de invoering van de achturige werkdag begin van de twintigste eeuw. Met deze politieke norm werd toen het aanbod aan menskracht beperkt en als gevolg daarvan de productiviteit door technische innovatie opgevoerd. Op dit moment is de staat wel terughoudender dan toen, maar op een lager niveau werkt een strengere norm voor het energiegebruik van nieuwbouwhuizen wel beter dan subsidie op energiebesparende isolatiemaatregelen. En hier durft de politiek nog wel te interveniëren. Waarom zou de politiek dan niet ook enkele stappen verder durven te gaan als het klimaat daarom vraagt?