Niemand kwam

Je kent dat affiche misschien wel, met de tekst: Suppose there was a war and nobody came, een leus uit de hippietijd, tegen de Vietnam-oorlog. Bij een oorlog is het duidelijk waardoor er veel mensen wél komen, want ze worden gewapenderwijs gedwongen. Dat is een weinig sympathieke methode, om het vriendelijk te zeggen. Bij alle menselijke activiteiten speelt de vraag hoe je veel neuzen dezelfde kant op kunt laten staan. Links heeft het wat dat betreft op het moment moeilijk: je kunt allerlei prachtige oplossingen voor problemen van velerlei snit hebben, maar als er niemand komt, dan sta je daar op je zeepkist op de Dam en de hele menigte sjouwt voort naar het volgende uitverkoopparadijs.

Gelijk hebben is één ding, gelijk krijgen is iets anders, zoals bekend. Er is een site met een verzameling maatregelen tegen klimaatverandering, waarop ik de lijst maatregelen zelf overigens niet kon vinden, en ik ben er vrij zeker van dat de belangrijkste maatregel er niet bij staat: rente afschaffen. Dat haalt de angel uit de groeidwang en dat haalt de druk af van de winning van fossiele brandstoffen. En dat maakt weer mogelijk dat alternatieve energie wél gaat groeien enzovoort. Maar je kunt met zoiets gelijk hebben, men gelooft het niet. Dat is niet zo’n wonder want uit Den Haag, uit de industrie, uit de kranten en zowat overal vandaan klinken koren met fundamentalistische rentepraat. De economie-opleidingen doen ook net alsof rente zoiets is als dat overal planten groeien. Dat is gewoon zo. Terwijl het bij de domste uitvindingen hoort die de mensheid ooit heeft gedaan!

Vraag het de Grieken. Het zal best dat de economie daar al decennia volgens burgerlijk nette economie-opvattingen een zooitje is, maar dat kan je de huidige onderlaag van de Grieken niet verwijten. Men leent de Grieken nu weliswaar geld, maar het is niet lenen zoals je dat doet als je van de buren een boormachine leent: eerst gaat de boor van de een naar de ander en dan van de ander naar de een. Geld lenen gaat anders, deels is het echt lenen maar er moet rente bij. Die rente bestaat uit euro’s die nog nooit bestaan hebben, echt helemaal nooit. In het geval van de Grieken moeten die nooit bestaand hebbende euro’s dus opgehoest worden door een economie die in het slop zit. Dat kan natuurlijk nooit goed gaan, je bent een ontzettend onnozele domoor als je denkt dat dat wel kan. Maar half Europa is zo’n domoor, de Ruttes en Merkels braken stante pede fundamentalistische, ideologische uitspraken uit zodra het er maar even op lijkt dat de Grieken niet alle nog niet bestaande geld gaan ophoesten.

De neuzen van heel veel Grieken staan een andere kant op. Bij ons echter staan bijna alle neuzen in de richting van ‘rente ontvangen is mooi’. Hetgeen dus gelijk staat aan: nog niet bestaand geld ontvangen is mooi. Wat betekent: laat anderen niet bestaand geld gaan verdienen en dan wil ik het wel hebben. Maar rente is slecht voor iedereen, behalve voor de hebzuchtigen. Als je nooit rente ontvangt, dan betaal je intussen volop rente, want een deel van de huur is rente, een deel van de prijs van zowat alle producten is rente die de boerin of de winkelier moet betalen voor hun hypotheek of noem het maar. En als jij of je vrienden of je familie toevallig wel wat geld op de bank hebt staan, kan je dan onder het rente-vangen uitkomen? Niet echt.

Ook de licht alternatieve banken hebben geen rekening met nul rente. Er is nu wel het andere geld van STRO (https://www.socialtrade.nl/projecten/circuit-nederland/) er is ook een boek over: ‘Ander Geld’). Daar moeten heel veel mensen aan mee gaan doen, anders wordt het een circuitje waarin vooral gehandeld wordt in taarten bakken en voetmassages. Bij de alternatievere banken kun je wel je rente meteen weggeven aan goede doelen naar keus. Let wel: het gaat nog steeds om geld dat er nooit eerder was. Jij gaat er dan op achteruit, want door inflatie wordt je geld minder waard. Bovendien, als je vrij veel geld hebt, dan moet je daar belasting over betalen want de belasting kijkt niet of je rente vangt maar redeneert rechtgeaard fudamentalistisch dat je flinke rente had kunnen verdienen. Dus dan ga je er nog meer op achteruit en dan hoor je al gauw de Nederlandse gezegdes ‘ik ben gekke Henkie niet’ of ‘ik ben geen dief van eigen portemonnee’. Maar als je op deze manier geld kwijt raakt, krijg je wel een goed gevoel, dat de hebzuchtigen nooit zullen hebben, want: there is a war and you didn’t come.