Heilige stenen des aanstoots

De Anangu, een aborigiene stam op het Australisch continent, kreeg haar heilige berg terug, de Uluru. Ontheiligd weliswaar, met flinke krassen op de ziel die er volgens de Anangu in het steen huist. Klimmers lieten er nog net niet hun vuilnis achter, zoals in de Himalaja.

Ik heb in het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw het centrum van het Australisch werelddeel doorkruist op de manier die me door aborigines werd aangegeven. Te voet dus. Geleid door de landmerken van de Droomtijd. Overleden rivieren, met hitte gevulde spelonken, een sterrenhemel die ik daarna nimmer en nergens meer heb gezien.

Ik was niet op weg naar de Uluru -integendeel: ik werd er door de vrouwelijke aborigien die me op de hoogte bracht van overtuigd dat ik niet de kunst verstond om de rotsformatie te zien- maar op zoek naar mijn vader. Hij vluchtte voor mijn moeder uit de Vojvodina en Europa, en ik was er van overtuigd dat ik hem bij de Uluru zou vinden. Of wat er van hem resteerde.

Mijn vader reisde rond met een bioscoop. Op een kleine vrachtwagen toerde hij door zijn en mijn geboortestreek, parkeerde op de pleinen van dorpjes en stadjes en vertoonde er speelfilms. Hij nam mij mee, mijn broer bleef thuis. Dromen werden zo iets van mij en hem, niet van de rest van het gezin.

Klimmersvolk kijkt geen speelfilms. Ik ben ooit verdwaald geweest op een vrolijk avondje, belegd door Nederlandse en Belgische alpinisten. Ze keken op dia’s naar elkaars klauterpartijen en sneden op over hun daden in het hooggebergte. Ik keek naar de stapel lege flessen en al even lege chipszakken die zich in de benauwde Eindhovense flat vormde. Ik hoorde van de week dat de massatoerist die de Mount Everest bedwingt op de terugweg met zijn skistokken rondslingerend vuilnis opprikt en dat bij kilo's tegelijk in het dal inlevert.

Op en rond de Uluru is het voor mannen not done om de blik te richten op gedeelten die symbool staan voor het vrouwelijke, en omgekeerd. Een rapport over scholen waar volgens islamitische danwel christelijke regels met elkaar wordt omgegaan, spreekt er schande van dat alleen leerlingen van hetzelfde geslacht er oogcontact mogen zoeken.

In de ideale wereld van het rapport maakt men van een schoolgebouw een klimwand…