Leren surfen met Wijnand Duyvendak

Met een recept is het net als met de paus: de samensteller van het ding is onfeilbaar, het is de toepasser die in de fout gaat. In het nieuwste boek van Wijnand Duyvendak komt een lange rij voorbij van lui die zijn aanwijzingen niet opvolgen en daarmee het doel -maatschappelijke verandering- voorbij schieten. Mede-Kamerleden die alleen maar vergaderen en niet op een visie zitten te wachten, mede-kampanjebonzen die geen verstand van belichting hebben of ‘Jesse’ op een te groot toneel zetten. En vooral -voormalige- mede-aktivisten doen het erg fout. Die vormen een ‘zwart blok’, gaan op de verkeerde motorweg zitten en willen bij akties graag anoniem blijven.

Voor Wijnand geen zwart blok, en nog minder stiekem gedoe. Hij wil ‘iedereen’ betrekken bij zijn recept. En hij kookt en bakt binnen de grenzen van de rechtsstaat. Dat laatste benadrukt hij in 2024 nog maar eens een keer, want kwaadwillenden/journalisten koppelen hem nog steeds aan acties van tig jaar terug die verder gingen dan burgerlijke ongehoorzaamheid en die onder schuilnaam werden opgeëist. Het helpt hem niet dat hij nog zo heeft gezegd dat hij het niet was. En dat hij van die akties afstand neemt. Dat hij -de advokaat van de rechtsstaat en de ontwerper van verandering voor iedereen- nooit zou doen wat Peter Siebelt en de Telegraaf hem voor de voeten werpen!

Het is één van de omissies in het boek. Remmen op de verandering zijn erin van het kaliber Siebelt, GeenStijl en Telegraaf. Nergens heeft Duyvendak het over de surveillancestaat, en de groei daarvan. Dat protesteren vandaag een misdaad op zich is – Duyvendak zul je er niet over horen. Dat de publieke ruimte is volgehangen met camera’s en microfoons – voor Duyvendak is dat geen issue, in ieder geval geen belemmering om een goeie kampanje op te zetten. Wie niets te verbergen heeft, die heeft niets te vrezen, zie je hem bijna denken bij het uitdokteren van weer een meet-up of dagbladadvertentie.

Wat ook ontbreekt in het recept van Duyvendak: de notie van urgentie. Al snel in het boek neemt hij de lezer mee in een verhaal over golven. Golven om op te surfen. De boodschap is dat we -iedereen dus-niet altijd zomaar wat tegen iets moeten gaan doen. We moeten als een surfer kijken wat er gebeurt en afwachten totdat zich een goeie golf aandient. Bij het lezen van deze tekst bekruipt je het gevoel dat auteur het feitelijk over een trend heeft, en het volgen van een trend, maar zich inhoudt omdat ie snapt dat ie dan echt door de mand valt. Stil maar, wacht maar … Zou het niet es tijd worden dat Wijnand Duyvendak echt het zwijgen er toe doet?