Films met urgentie en diepgang - Movies that Matter

Van 22 maart tot en met zaterdag 30 maart is het filmfestival Movies that Matter (MtM) in Den Haag. In 9 theaters worden 80 films gedraaid die te maken hebben met mensenrechten. Amnesty International is ‘de moeder’ van dit festival. Er worden ook films vertoond in Amsterdam, Alkmaar, Amersfoort, Apeldoorn en Maastricht. Dit jaar zijn vier thema’s centraal gesteld: Macht, Vrijheid, Toekomst en Liefde.

Makers en spelers aanwezig

Alle films hebben urgentie en diepgang. Ze gaan ergens over. De vertoningen worden omlijst door lezingen en soms ook door interviews met de makers, spelers en getuigen. De meeste films zijn zeker niet saai of alleen maar superserieus. Het idee dat bij het behandelen van serieuze zaken ‘inhoud boven vorm’ gaat, geldt niet voor dit MtM-festival. Programmeur Maarten Stolz zegt daarover: “Beide zijn even belangrijk voor ons. Je kunt een film hebben over het urgentste ter wereld, maar is hij matig gemaakt, dan kunnen wij hem niet draaien. We blijven een filmfestival.” (DHC, 14-03-2024) 

Een festival waar Stolz trots op kan zijn. Van de tachtig vertoonde films gaan er meerdere de bioscoop of de tv halen. Dat gaat zeker op voor de openingsfilm Photophobia. Het indringende verhaal van twee jonge pubers in Charkiv, Oekraïne, die bijna een maand ondergronds in een metrostation doorbrengen, gevlucht voor Russische bombardementen.

Een film, waarvan we nu al weten dat die na MtM vanaf 18 april in bioscopen draait is Green Border, een bijna drie uur durend verslag van de verschrikkingen die vluchtelingen op de grens van Polen en Belarus moeten doorstaan.

Over en uit Turkije worden op het festival 6 films vertoond, waaronder de klassieker Yol. En een Nederlandse documentaire kijkt terug op het leven van vrouwen tijdens de Japanse bezetting van Indië, Als ik mijn ogen sluit: leven met de Japanse kampen.

Hoge verwachtingen zijn er over Tatami, waarin een Iraanse judoka probeert haar leven te leiden en haar sport te beoefenen, maar daarbij het ayatollah-regime op haar weg vindt. Interessant en actueel is ook een documentaire over met behulp van AI in een digitaal hiernamaals in contact treden met overleden dierbaren…, Eternal You.

Variatie

Schendingen van mensenrechten over de gehele wereld, vroeger en nu, worden aan de orde gesteld. Oorlogen, onderdrukking en uitbuiting, vaak óók de strijd daartegen. Maar het is niet alleen maar kommer en kwel op dit festival. Er is enorm veel variatie. Er is méér dan alleen aandacht voor grote geopolitieke gebeurtenissen en ellende.

Twee Nederlandse films laten iets zien van het ‘kleinmenselijk geluk’. Tenminste, dat beloven de beschrijvingen van De heilige drie-eenheid, over drie vrienden in de zomer van hun eindexamen, en Okedoeibedankt, over twee dove meiden die van een roadtrip een (persoonlijke) ontdekkingsreis maken. En misschien brengen de Maori-film I am the river, the river is me en de Braziliaanse Samuel and the light ook enige hoop in onze harten.

Tot slot nog eenmaal het woord aan Maarten Stolz: “Een film op zichzelf verandert niks, maar mensen die betrokken zijn en het publiek kunnen wel verandering teweegbrengen.”

Rob Lubbersen