De Vuurlinie

Roel Reiné maakt gepeperde films. Met veel geweld. En met een held. Voorbeelden zijn Death Race: Inferno en Fistful of Vengeance. Maar hij heeft ook serieuzer films gemaakt. Zoals Michiel de Ruyter, een zeeheld uit de 17^e eeuw temidden van voortdurend rondvliegende houtsnippers. En Redbad, over Radboud, de Friese strijder tegen de Franken in de 7^e eeuw. De Ruyter was een hit met 800.000 bezoekers. Redbad was een flop met slechts 40.000 kijkers. Er waren ook overeenkomsten. Met de ware geschiedenis werd af en toe een eenzijdig loopje genomen. Van De Ruyter werd bijvoorbeeld niet vermeld dat hij de slavenhandel met zijn vloot beschermde. Van Radboud weten we niet zoveel, maar het is uiterst onwaarschijnlijk dat hij voor vrijheid en religieuze tolerantie opkwam. Beide ‘helden’ worden neergezet als ‘goede vaderlanders’. Roel Reiné omarmt zogezegd deze vastberaden patriotten. Dat doet hij ook in De Vuurlinie.

Kritiekloos

De Vuurlinie vertelt het verhaal van Marco Kroon. Die als commando in Afghanistan diende, daar de Militaire Willemsorde voor kreeg en later in opspraak raakte vanwege verdenkingen van handel in wapens en drugs en het geven van een kopstoot aan een agent die hem wilde bekeuren voor wildplassen. De film vertelt het verhaal bijna helemaal zoals Marco Kroon het heeft verteld. Alleen die kopstoot en de celstraf van veertig dagen daarvoor zijn weggelaten. Maar kloppen die verhalen van Marco Kroon zelf wel? Daar hebben 13 betrokkenen, waaronder andere commando’s, ernstige twijfels over geuit. Zo zou hij door een groep Afghanen zijn verkracht. Heel bruut, maar waarom niet gedood? De leider van dat groepje verkrachters zocht hij later op en heeft hij ‘volgepompt met lood’. De bewijzen van de verkrachting heeft hij verbrand en justitie heeft nooit de moeite genomen de executie van de Afghaan nader te onderzoeken. Zo lijkt het er meer op dat legerleiding en justitie de drager van de Willemsorde ontzien in plaats van hem tot slachtoffer te willen maken, omdat hij zo’n gewone volksjongen is, zoals de film steeds suggereert. De film brengt dan ook niet echt in beeld wat een getraumatiseerde veteraan kan overkomen, maar plaatst “de omstreden oud-commando kritiekloos op een voetstuk” (AD 12-09-2023) Omdat Roel Reiné meent: “Het is absurd hoe Nederland omgaat met zijn helden.” Een bekend nationalistisch deuntje.

Contrast

In scherp contrast met De Vuurlinie staat Tanja – dagboek van een guerrillera. Een documentaire van Marcel Mettelsiefen die momenteel in de bioscopen draait. Over een echte heldin? In ieder geval een toonbeeld van oprechtheid en nuance vergeleken met De Vuurlinie. Deze docu met veel authentiek beeldmateriaal én gemaakt met medewerking van Tanja zelf, laat zien hoe deze als jonge vrouw zich aansloot bij de FARC in Colombia. Voor een gewapende opstand tegen de onderdrukking en uitbuiting in dat land. Tanja was geen ‘beroeps’ maar koos bewust voor de strijd voor een betere wereld. Ze is eerlijk over de fouten die zij en de revolutionairen daarbij maakten. Uiteindelijk eindigde de gewapende strijd in een nederlaag. Het Colombiaanse leger wist met massieve steun van de Amerikanen de revolutie te verslaan. Veel opoffering leek vergeefs. Maar inmiddels is toch de ex-guerrillero Gustavo Peto tot president gekozen en het lijkt er warempel op of er een nieuwe progressieve wind door Colombia waait. Met betere kansen voor het gewone volk dan ze ooit eerder hadden.