Racisme in het VK, een moordpartij op Jamaica en de Windrush - een tussenstand

Het is nu 70 jaar na de politieke opstand in Kingston, Jamaica, bekend als de Coral Gardens massacre waarbij zeker 150 rastafari's werden gemarteld of gedood. Ook viel de politie hen aan om hun haren - dreadlocks - af te knippen. In 2017 heeft de regering voor dat alles haar excuses aangeboden en een hulpfonds gestart.  Maar ook is het 75 jaar geleden dat het schip de Windrush uit Jamaica aankwam in Londen met ruim 1.000 Jamaicanen. Daarover zo.

In de 17de eeuw bestond de bevolking op Jamaica uit 4.500 witten en 1.500 zwarte slaven. Van de witten was tweederde overigens Ierse dwangarbeider. In de 18de eeuw leverden de Jamaicaanse suikerplantages met hun Afrikaanse slaven de Britten veel geld op. Er wonen nu 3 miljoen mensen, het land is zelfstandig en de dichtheid van de bevolking is nu de helft van die van Nederland.

Vanaf 1970 groeide reggae en kregen de rastafari's, vooral Bob Marley en zijn vrienden, meer waardering en aanhang, ook vanwege hun semi-religieuze en vredelievende boodschap. Maar in 1978 vermoordden soldaten vijf rasta's - dit alles tegen de achtergrond van naar schatting bijna 900 doden bij grote politieke onlusten van 1974 tot 1980. Marley stierf in 1981. De rasta's in Jamaica zijn sindsdien gekrompen en hun aanhang zit nu veelal bij de Pinkstergemeente, de Zevende Dag Adventisten of de Church of England.

Dan de Windrush. Vlak na de oorlog riep de Britse regering Jamaicanen op om naar Engeland te komen en te helpen bij de wederopbouw. Het eerste schip dat daaraan meedeed, was de Empire Windrush, een voormalig Duits passagiersschip met ruim 1.000 Jamaicanen dat in april 1948 in Londen aankwam. Een kaartje kostte 28 pond (toen ong. € 140).

Na aankomst echter kregen de Jamacainen tot hun  verbazing te maken met heftig Brits racisme. In 1993 kwam de zwarte teenager Stephan Lawrence door Londens racistisch politiegeweld om het leven - te vergelijken met de racistische aanval op Kerwin Duinmeyer en zijn dood in 1983.

Maar erger was dat de eerste generatie Jamaicaanse immigranten - die in Engeland de 'Windrush-generation' heten -  die eerst zonder beletsel tot het VK werden toegelaten, in 2016 opeens te horen kregen dat ze weg moesten als ze niet precies konden aantonen waar ze vandaan kwamen. Het waren vaak mensen van boven de 70 die al decennia ongestoord in het VK leefden. Destijds waren ze gewoon burger van het Britse koninkrijk geweest die geen paspoort voor deze reis nodig hadden gehad.

Er zijn enkele honderden mensen teruggestuurd, vaak naar een land waar ze geen familie meer hadden, laat staan een woning of andere voorzieningen. Een schandaal brak uit toen de pers dat ontdekte maar in 2018 excuseerde premier Theresa May zich hiervoor. En deel van de gedeporteerden kwam weer terug.

Het uiterst scherpe racisme in de UK is minder, maar niet weg - de premier is nu zelfs een man met Pakistaande wortels, met een vrouw met etc. Helaas stelt die zich uiterst afwijzend op tegen migranten, waarschijnlijk omdat hij bang is dat hij als miljonair een stuk van zijn tuin moet afstaan om hen te huisvesten. Hij kocht Kirby Sigston Manor in Yorkshire in 2015 voor 1,5 miljoen pond, en het is nu volgens Britse makelaarssites 2,3 miljoen pond waard - dus plus 8 ton in ponden. De premier liet wat bijbouwen voor gasten. Maar welke?

Cheers, Rishi!