Skip to main content
  • 30 mei 2009

Valt Israel Iran aan?

Henk van der Keur

Over die mogelijkheid is recent een studie verschenen waarover wordt bericht in de Le Monde van 21 mei 2009. Het is niet zo´n studie waarvan er tegenwoordig ook in de berichtgeving van `kwaliteitskranten´ dertien in een dozijn gaan, zoals van een vrij recent rapport met daarin de bewering dat als Iran misschien zou kunnen beschikken over 1000 kg laagverrijkt uranium (LEU) dat voldoende is om hoogverrijkt uranium (HEU) te produceren. Dat Iran dat heeft gedaan en nu kernwapens bezit. Nee dat niet, hoewel natuurlijk - onvermijdelijk - doortrokken van een Westerse kijk op het Midden-Oosten, is het een realistisch rapport.

Het doel van de studie is om te proberen enig inzicht te krijgen tot op welk niveau het Iraanse kernprogramma is gevorderd, en of Iran de intentie heeft om kernwapens te produceren en zo ja wat het mogelijke tijdspad van de bouw daarvan zou zijn. Er is tot op heden geen concrete informatie van inlichtingendiensten die wijst op illegale installaties voor bijvoorbeeld uraniumverrijking of voor de ontwikkeling van kernwapens. De studie grijpt terug op de uitgebreide literatuur over Irans civiele kernprogramma, en op enkele interviews met het Iraanse leiderschap, zoals de Voice of America van 29 augustus 2008, waarin Iran claimt over 4000 werkende ultracentrifuges te beschikken, of de uitspraken gedaan in de Time on Line van 8 april 2008, waarin Iran meldt 6000 centrifuges te hebben.

Gebaseerd op deze schattingen stelt de studie de mogelijkheid van een Israelische aanval op de Iraanse kerninstallaties aan de orde, met het doel of het hele kernprogramma te vernietigen (andere studies sluiten deze mogelijkheid uit) of het te vertragen voor enkele jaren. Het succes van zo´n aanvalsmissie zal worden gemeten aan de hand van in welke mate het bestaande uraniumverrijkingsprogramma is vernietigd, dus het aantal jaren waarmee de Iraanse verwerving van voldoende HEU is vertraagd, of in welke mate de verworven hoeveelheid plutonium is vernietigd. Het betreft hier plutonium dat geproduceerd wordt door de onderzoeksreactor bij Arak, en dat na opwerking van de gebruikte kernbrandstof geschikt is voor een kernbom.
Israel gaat er van uit dat Iran tussen 2009 en 2012 een kernwapen zal hebben. De VS denkt dat Iran pas na 2013 over een kernwapen kan beschikken, er van uit gaande dat Iran daar aan werkt. 

De zionistische staat ziet Iran als een bedreiging voor haar bestaan en vindt dat daartegen in de onmiddellijke toekomst moet worden opgetreden. Een Israelische militaire aanval op Iraanse kerninstallaties is een mogelijkheid. Volgens de auteurs van het rapport zou de meest gunstige route van de gevechtstoestellen langs de Syrisch-Turkse grens zijn, vervolgens via een klein deel van Irak naar Iran, en terug over dezelfde route. Het aantal vliegtuigen dat echter nodig is en langs de gehele luchtweg moet worden bijgetankt en bij de doelen moet zien te komen zonder te worden gesignaleerd of te worden onderschept zou complex zijn en hoogst riskant zijn. Er bestaat geen enkele zekerheid dat deze missie enig succes zal hebben.

Voor de VS is zo´n scenario weinig aantrekkelijk. Een aanval door Israel op Iran zal de instabiliteit en de conflicten in de regio verder doen toenemen, en vergroot het risico op wereldwijde terroristische acties. Iran zou direct in conflict raken met de VS met alle gevolgen van dien. De nieuwe Amerikaanse regering van Obama geeft de voorkeur aan diplomatieke onderhandelingen. En als alle diplomatieke opties zijn uitgeput zal de toekomstige koers van het Amerikaanse beleid waarschijnlijk uitlopen op containment van Iran.

De samenstellers van het rapport tonen realiteitszin als ze vaststellen: "de VS moeten manoeuvreren en onderhandelen langs een zeer delicate lijn tussen Israels massavernietigingswapens en de capaciteiten van hun ballistische raketten, en het Iraanse kernontwikkelingsprogramma. De VS moeten erkennen dat beide zeer nauw met elkaar zijn verbonden en elkaar aanjagen. De VS moeten dus voorbereid zijn om beide zaken gelijktijdig aan te pakken en onderwijl proberen niet te worden beschuldigd van het erop nahouden van dubbele standaarden als het op Israel aankomt."

Arabische landen verklaren al decennia lang dat zij bereid zijn hun arsenalen met massavernietigingswapens te ontmantelen als Israel zijn kernwapenarsenaal (geschatte omvang: 200 tot 300 kernwapens) en andere arsenalen met massavernietigingswapens vernietigd. Zij zijn al heel lang gefrustreerd over de dubbele standaard van het Westen als het aankomt op proliferatie van massavernietigingswapens in het Midden-Oosten. Ofschoon ze de opkomende regionale grootmacht Iran als een bedreiging ervaren, zullen ze hoogstwaarschijnlijk een aanval op Iran niet over hun kant laten gaan onder welk voorwendsel dan ook.

Hoe meer Israel een bedreiging vormt voor het voortbestaan van het regime in Iran, hoe meer Iran zal neigen naar het verkrijgen van kernwapens. Iran zou zich kunnen terugtrekken uit het non-proliferatieverdrag (NPV) met het argument dat het kernwapens nodig heeft om zijn soevereiniteit te beschermen tegen de agressie van Israel en de VS. De enige manier om dat te voorkomen is de ontmanteling van Israels kernwapenarsenaal, teruggave van de door Israel bezette gebieden en de ontmanteling van de zionistische staat. Het lijkt onmogelijk, maar dat is het niet. Israel bestaat bij de gratie van het Westen. In de in opkomst zijnde multipolaire wereld is geen plaats voor een Westerse kolonistenstaat in het Midden-Oosten.