-
26 juli 2006
Libanon: Niets is veilig in Libanon, zo simpel is dat.
Hezbollah, een politieke partij die zitting heeft in een gekozen parlement en regering met een militaire tak en veruit de sterkste partij onder de sjiieten, wordt geprobeerd te vernietigen; in wezen is het dus een aanval op de sjiieten in Libanon. Net als in Gaza met betrekking tot Hamas wordt de Libanese bevolking het leven zo zuur gemaakt dat ze het wel na laat om nog ooit een groepering als Hezbollah te steunen. Bombardementen op niet-sjiietische doelen moeten Libanon verdelen. De welgestelden en moderne jongeren (Beiroet begon haar naam het Parijs van het Midden Oosten weer waar te maken) zullen het voelen. Hiermee wordt geprobeerd hen te bewegen richting verzet en strijd tegen Hezbollah en deze te isoleren. Mocht er opnieuw burgeroorlog uitbreken dan is dat altijd beter dan dat Hezbollah zich op Israël richt.
De aanval van Israël is al langer voorbereid, de wijze waarop Israël nu reageert op een militaire actie van Hezbollah, vergeleken met de laatste jaren heeft alles te maken met het feit dat het Syrische leger inmiddels uit Libanon verwenen is. De volgende stap is dat Libanon gepacificeerd wordt door een beperkte oorlog met als doel de uitschakeling van Hezbollah. Daarna kan een vredesverdrag met Libanon afgesloten worden.
De aanval kan ook gezien worden als onderdeel van de VS-strategie over het Midden Oosten, die voor een belangrijk deel benoemd wordt als de oorlog tegen terreur.
Terwijl de meeste Libanese burgers de aanleiding van het conflict bij Hezbollah leggen, wat juist op termijn Hezbollah had kunnen ondermijnen, reageert Israël met een mate van een vernietigingsoorlog dat het eerder lijkt dat de rijen zich in Libanon sluiten dan dat er verdeeldheid ontstaat.
Israël kan ook niet anders. Het land heeft altijd als doel gehad een zo groot mogelijk gebied te behouden met zo min mogelijke Arabische inwoners. Het ontstaan van Israël was al een gewelddadige verovering, waarbij de oorspronkelijke Palestijnse bevolking deels verdreven en deels gevlucht is, waarna zij niet terug kon keren. Tal van Palestijnse dorpen en steden zijn met de grond gelijk gemaakt. Dit kon alleen gebeuren vanuit een superioriteitsgevoel en de kijk op Arabische mensen als ‘nog net wel of net niet mensen’. Israël kan slechts met militair geweld overheersen. Elk werkelijk vredesoverleg kan niets anders inhouden dan een kritische kijk op de eigen (ontstaans)geschiedenis en de eigen zienswijze ter discussie te stellen. En dit is momenteel nog vele bruggen te ver. In plaats daarvan is er een steeds verdere vlucht naar voren met militaire middelen. Wat dit betreft lijkt het veel op het vroegere apartheidsregime in Zuid-Afrika. Het gevolg is dat de Israëlische politiek zich steeds meer beweegt richting etnische zuiveringen van grondgebied en het letterlijk uitroeien van bevolkingsgroepen.
Israël kan geen enkele inbreuk op haar militaire dominantie dulden, want in dat geval breekt er een discussie los binnen Israël waarin de militaire dominantie op lange termijn als niet houdbaar wordt beschouwd en er dus naar werkelijk overleg en vrede gezocht moet worden, die alle partijen recht doen.
De poging om Hezbollah militair uit te schakelen en als beweging te verzwakken past ook prima in de strategie van de VS. Elke (politieke) kracht die een inbreuk betekent op de hegemonie van de VS moet onschadelijk gemaakt worden. De al tientallen jaren gegeven steun van de VS aan Israël, de zeer sterke pro-Israël lobby (zowel een joodse lobby als een christelijke lobby) in de VS en de zionistische krachten binnen de neoconservatieven en de regering Bush maken dat de VS meer dan ooit partij kiest. Israël wordt gezien als voorpost van christelijke-joodse waarden en vrij ondernemerschap in een duistere wereld.
Eén ding is zeker. De kloof tussen Israël en de omringende landen wordt nu nog dieper en de racistische vooroordelen over en weer stijgen tot ongekende hoogten. Al Qaida likt zijn vingers erbij af.
Daarnaast is de oorlog in Libanon na die in Irak een volgend voorbeeld van:
-het vastlopen van de modernste en sterkste militaire machten op relatief kleine guerrillabewegingen ingebed in een bevolking.
-de invloed van de verspreiding van moderne technologie in Irak: mobiele telefoons als afstandbediening, Internet en satelliet tv stations als communicatie middel, nieuwsmedium en propaganda
-dat de morele principes waar het westen zich op baseert geen stuiver waard zijn, voor degenen die daar nog aan twijfelden.
Dagelijks en doorlopend kan iedereen in de Arabische wereld de gevolgen van de bombardementen op tv zien. Dit is nauwelijks in de westerse media te zien of te horen en de impact die het heeft is niet begrepen. Satellietzenders als al Jazeera en al Arabya maar ook Hezbollah’s eigen tv zender, hebben een groot aantal verslaggevers ter plekke en een enorme kijkdichtheid.
De steun van de VS aan Israël om de oorlog voort te zetten en met spoed een groot aantal precisiebommen aan Israël te leveren, laat niets aan duidelijkheid te wensen over. Dit gaat gepaard met een veel beter inzicht en betere kennis bij de gemiddelde burger in Arabische landen over de gebeurtenissen in het Midden Oosten en de rol van Israël en de VS daarin, dan die de gemiddelde Westerse burger heeft.
Bin Laden kan nu rustig achterover leunen in zijn grot, hij hoeft niets meer toe te voegen. Veel Arabische burgers zullen opnieuw concluderen dat er een christelijk-zionistische kruistocht tegen de Arabische landen en de islam aan de gang is. Er breken gouden tijden aan voor fundamentalistische groeperingen en netwerken. De groei van deze groeperingen zal in landen als Egypte, Syrië, Saoedi-Arabië en Jordanië verder toenemen en kan op den duur tot ware volksbewegingen uitgroeien, die proberen de macht over te nemen of de landen te destabiliseren.
Dit alles heeft ook zijn weerslag op allochtonen met een islamitische achtergrond in onze samenleving, die zich toch al tweederangsburger voelen en meer en meer klem komen te zitten tussen twee kampen. Zij kijken ook naar de satellietzenders, hebben familie in de landen waar zich conflicten afspelen en hebben meer kennis over de situatie aldaar dan autochtonen. Hun onbegrip en frustraties zoek een uitweg.
De meeste terreurdeskundigen stellen dat de strijd tegen terrorisme uiteindelijk moet gaan om de ‘heart and minds’ van de bevolkingen in plaats van om massief militair geweld. Juist deze strijd verliezen Israël, de VS en in hun kielzog velen Westerse landen in een groot deel van de wereld.
Oorlogsmisdaden lijken in het huidige conflict tussen Israël en Hezbollah eerder norm dan uitzondering. Hetzelfde beeld zie je in Irak tussen de VS en de verzetsgroeperingen.
Wordt de eigen oorlogsmisdaad niet zo benoemd, maar als een noodzakelijk kwaad voorgesteld om erger te voorkomen, dat wat de ander doet is per definitie een oorlogsmisdaad en terreur.
Op zich niet nieuw, met name het aanvallen van de bevolking om daarmee een conflict te beëindigen. Het is een beproefd recept. In Vietnam werd door het leggen van bommentapijten ook op bewoonde gebieden, geprobeerd de bevolking murw te maken. In de Tweede Wereldoorlog werden er atoombommen in Japan op burgerdoelen gegooid en werden Duitse steden met als bekendste voorbeeld Dresden met de grond gelijkgemaakt en in Tsjetsjenië is de hoofdstad Grozny volledig door de Russen verwoest.
Burgerslachtoffers worden meestal goed gepraat met de redenatie dat je niet de intentie hebt om burgers te doden. Zo kan Israël een raket schieten op bijvoorbeeld een groep mensen of een wooncomplex waarin zich een strijder bevindt en waarbij naast de strijder burgers omkomen. Vervolgens wordt gesteld dat het niet om de burgers te doen was (maar wel schieten met de wetenschap dat er burgers omkomen). Elke vrachtwagen of ieder busje wordt in Libanon door Israël gezien als een doelwit, omdat er een raket in vervoerd kan worden. Dezelfde redenatie geldt voor bruggen, communicatietorens en wat eigenlijk niet, want alles kan ook door ’terroristen’ gebruikt worden.
Bolton, de VN ambassadeur van de VS, stelt zelfs dat je uit moreel standpunt een door een raketbeschieting gedode burger in Israël niet kunt vergelijken met een door een bombardement gedode burger in Libanon.
Wat echter tijdens de WO2 nog lukte, het murw bombarderen van de bevolking, bleek niet op te gaan in Vietnam en gaat ook niet op in Afghanistan, Irak, Libanon of de Gazastrook.
Om het begrip terrorisme het effect te geven dat het nodig heeft, moet de tegenstander niet meer als mens gezien worden. In het geval van het Midden-Oosten maar ook van conflictgebieden als Afghanistan en Somalië en van het terreurnetwerk Al Qaida hebben we het over door de islam geïnspireerde bewegingen. Het kan dan ook niet anders dat ook de islam in het verdachtenbankje wordt gezet.
De tegenstander moet gedehumaniseerd worden. Het is in, om elkaar als kankergezwel te benoemen dat verwijderd moet worden. Vroeger heette het dat de kakkerlakken bestreden moesten worden. Joden waren ongedierte, (communistische) vrijheidsstrijders oneerlijke gemene strijders die een voorkeur voor martelen hadden. Om zeg maar er volop tegen aan te gaan en het kwade te bestrijden met alle ter beschikking bestaande middelen, is er nu dan het containerbegrip terrorisme. Terroristen moet je net als ongedierte verdelgen. Daarmee hoeven we ons niet meer te verdiepen in achtergronden, beweegredenen of het conflict politiek te benaderen en te onderhandelen. Voor het verdelgen hebben we uitsluitend militaire macht en middelen nodig. De samenleving wordt gemilitariseerd, de burgers worden op permanente oorlog voorbereid. Dat is wat in Israël altijd al gebeurd is en nu ook in de VS en andere westerse landen van de grond begint te komen.
‘Onze’ kant zijn de zuivere en moreel integere staten die het goed met iedereen voor hebben en voor de juiste zaak vechten. Te pas en te onpas wordt het begrip terrorisme gebruikt om de tegenstander te definiëren. Bewegingen als Hezbollah in Libanon, Hamas in de bezette gebieden en Mahdi in Irak zijn volksbewegingen met enorme steun met name onder de armen. Meer dan menige staat dragen zij zorg voor de bevolking betreffende onderwijs, medische zorg en voedselhulp toch wordt hen het etiket ‘terreurorganisatie’ opgeplakt. Deze bewegingen zijn iets totaal anders dan het met recht betitelde terreurnetwerk van Al Qaida. Het moge duidelijk zijn dat deze bewegingen tegelijkertijd de eigen bevolking net zo makkelijk opofferen in de strijd en bewegingen zijn die terroristische middelen gebruiken om hun doel te bereiken. Maar dit doen staten net zo goed. Dit maakt je nog niet een terroristische organisatie.
De door de islam geïnspireerde massabewegingen zijn tevens in zekere zin antikapitalistische bewegingen en een bedreiging voor de huidige politieke economische machthebbers en de machtsbalans. Ze zijn ook het directe gevolg van onrecht, bezetting en uitbuiting. Hoe gek het ook klinkt maar je kunt ze als emancipatorische bevrijdingsbeweging zien. Helaas gebaseerd op een fundamentalistische ideologie en met nieuwe vormen van onderdrukking. Dit revolutionaire karakter is misschien nog wel waar de grootste bedreiging die gevoeld wordt. Zowel bij de Arabische als westerse machthebbers. Een islamitische beweging of staat als Iran houdt zich niet aan de spelregels die neo-liberalen graag hebben.
We hoeven ons weinig illusies te maken over de werkelijke betrokkenheid van de VS of Israël bij het welzijn van de bevolkingen in het Midden-Oosten. Uitspraken hierover zijn voornamelijk bedoeld voor de eigen bevolking om het militaire optreden te rechtvaardigen, in Arabische landen hebben ze nauwelijks weerklank.
Het agressieve en gewelddadige optreden van Israël en de VS zorgt ervoor dat daar waar verkiezingen plaatsvinden fundamentalistische groepen sterk naar voren komen: Palestijnse gebieden, Irak, Libanon en Egypte.
Het initiatief ligt steeds sterker bij de islamitische volksbewegingen die blaken van zelfvertrouwen en in het offensief gaan. De VS, andere westerse landen en aan het eind ook de VN, lijken steeds vaker voor verrassingen te staan en meer en meer in het defensief te komen. Israël heeft zich nu in Libanon met haar eisen vast gezet. Militair gezien weet zij haar grootspraak aan het begin van het conflict niet waar te maken en diplomatiek zijn eisen gesteld waar Hezbollah nooit op in kan en zal gaan. Dit betekent een eindeloze bezetting en dus oorlog, die ook tot een regionaal conflict kan leiden, of het inslikken van de eisen. Beide zullen een verlies zijn voor Israël. Hoe langer Israël in Libanon blijft zitten hoe groter de kans dat ook strijders uit andere landen naar Libanon trekken en er zich ook, net als in Irak, Al Qaida-cellen gaan vestigen. Dat is een groot verschil met de vorige bezetting van Libanon door Israël. De wereld is sindsdien veranderd.
In Somalië, ook een voorbeeld van een land dat door de VS gezien wordt als frontstaat voor de strijd tegen terrorisme, is sprake van een constante inmenging van de VS door onder andere steun aan milities. Het gevolg is contraproductief. De islamitische beweging, de Unie van Islamitische Rechtbanken, heeft de door de VS gesteunde milities zo goed als verslagen, zorgt eindelijk voor een vorm van orde en heeft daardoor een grote steun onder de bevolking. Hiermee is een volgende islamitische staat een feit.
Helaas worden steeds meer mensen gedwongen te kiezen tussen twee kwaden: de VS en haar strijd tegen terrorisme en aan de andere kant fundamentalistische islamitische bewegingen. Te hopen valt, en dat lijkt niet onwaarschijnlijk, dat de islamitische volksbewegingen en staten op den duur van binnen uit democratiseren. In Iran was dit proces aardig op gang gekomen maar is het onder meer door de agressieve politiek van Israël en de VS weer op de achtergrond geraakt. Met andere woorden: het grootste obstakel om te komen tot een meer democratisch en minder gewelddadig Midden-Oosten, zijn de politiek van met name Israël en de VS.