-
19 maart 2009
Andere tijden...
Zonder dat het in Nederland veel ophef veroorzaakte, in ieder geval niet in de media, voltrok zich aan de andere kant van de wereld een soort slow motion revolutie. In El Salvador won afgelopen weekend het FMLN de verkiezingen. De straten vulden zich met rode vlaggen en toeterende auto's vol uitgelaten aanhangers van de partij van het voormalige verzet.
El Salvador is maar een klein landje met een geschiedenis zoals zoveel 'derde wereld'landen. Het heeft echter ook een van de meest dramatische pogingen tot links gewapend verzet vertoond. Een armzalig ondergronds leger probeerde daarbij het hoofd te bieden aan een tot de tanden bewapen en nietsontziend terreurbewind, dat op alle manieren door de VS gesteund werd. Toen in 1982 vier Nederlandse journalisten in een hinderlaag doodgeschoten werden, kwam die strijd plotseling ook de Nederlandse huiskamers binnen. Jarenlang is het land voorpaginanieuws gebleven, en de toenmalige solidariteitsbeweging met het land werd in Nederland een omvangrijk gebeuren.
In 1992 werd een halfslachtig vredesakkoord gesloten en leverde het verzet de wapens over aan de VN, in ruil voor garanties op het gebied van mensenrechten en eerlijke verkiezingen en dat soort zaken. Die strijd was ongeveer even oneerlijk als de eerdere militaire strijd. De tegenstander van weleer, ARENA, de partij van de ondernemers, de koffiebaronnen en de doodseskaders, won de verkiezingen elke keer met een gesmeerde machine en waar nodig wat ouderwetse manipulatie en terreur.
Afgelopen weekend was dat eindelijk voorbij. Je zou kunnen zeggen dat de strijd die ergens in de jaren zeventig uitbarstte en zo ongelofelijk veel offers gevergd heeft, nu pas resultaat opgeleverd heeft. Het resultaat is mager. De nieuwe president, Mauricio Funes, een voormalige tv-presentator, heeft zich uitgeput in gematigde uitspraken en verzekerde dat hij geen radicale veranderingen door zal voeren. Maar toch; het idee dat ze nu de gehele staatsmacht over gaan nemen, zal bij iedereen die gestreden en geleden heeft in de loden jaren '70 en '80, of daar van een afstand bij meegeleefd heeft een uitermate euforisch gevoel geven.
Wel raar dat dat hier in Nederland, waar het land eerder zo bovengemiddeld aandacht kreeg, nauwelijks aandacht is voor de apotheose van het drama dat in 1982 ingezet werd. Als de verslagen heersers besluiten om de vuile oorlog van weleer weer uit de kast te trekken, zal dat waarschijnlijk dan ook wat tijd duren voordat dat hier aankomt. Te vrezen valt dat er dan eerst weer vier journalisten heen moeten, om het geweten wakker te schoppen.