Wanhopige solidariteit

Het is vaak een probleem geweest om de juiste vorm van actie te vinden als het gaat om een onrechtvaardig conflict aan de andere kant van de aardbol. Als je het te vreedzaam of symbolisch houdt, heb je te weinig effect. Ga je er te hard in, dan word je kwetsbaar voor hetze’s en blijf je marginaal. En vaak is het ook moeilijk om doelen voor acties te vinden die voor werkelijke druk of effect zorgen. Het komt maar zelden voor dat er een massale solidariteitsbeweging ontstaat die ook nog eens effectieve directe acties ontplooit.

De beweging tegen de Amerikaanse aanval op Vietnam deed er minstens tien jaar over om groot genoeg te worden om een werkelijke dreiging voor de machthebbers te vormen. Maar toen dat wel gebeurde, gedeeltelijk onder invloed van andere omwentelingen uit de jaren ’60, sleepte het de hele Verenigde Staten (en een groot deel van de rest van de wereld) in positieve zin mee in een fundamentele kritische ‘populaire’ houding jegens de regering en het kapitalistische systeem. Het land werd letterlijk onregeerbaar. Slechts met harde hand en veel grotendeels illegale operaties van staatwege – denk aan duizenden arrestaties en zelfs moorden op activisten – werd de orde weer enigszins hersteld.

De neoliberale managementsmodellen die daarna ingezet werden, waren daar een reactie op. De Franse geschiedsfilosoof Grégoire Chamayou heeft een indrukwekkend boek geschreven over de management-ideeën onder het ‘autoritaire liberalisme’ waarin we nu leven. De titel: de onregeerbare maatschappij (La société ingouvernable). Maar dan van de kant van degenen die er van willen profiteren dus, in plaats van degenen die zich tegen het heersende systeem verzetten.

Gaza/Palestina is een nieuw drama, vergeleken met de tijd van Vietnam, waar gelukkig ook weer mensen van overstuur raken en actie voeren om de ellende zo snel mogelijk te laten stoppen. Het gevoel dat dit door mensen veroorzaakte drama dagelijks voortduurt, terwijl het makkelijk op te lossen is (namelijk door de politieke besluiten te nemen om Israël niet langer te steunen) doet velen de straat opkomen en zoeken naar mogelijkheden om actie te voeren. Dat is des te moeilijker omdat de geschiedenis van de Staat Israel, die de misdaden uitvoert, natuurlijk nauw verweven is met de strijd tegen antisemitisme in Europa. En daar wordt door sympathisanten van Israël met veel plezier misbruik van gemaakt.

De beweging voor solidariteit met Palestina is enorm gegroeid, en zoekt ook nog steeds manieren en plekken om goed te kunnen ageren. Er zijn twee enorme ‘rode lijn’ demonstraties in Den Haag geweest, die echter geen poging deden om echt te gaan bezetten of blokkeren. En er zijn honderden kleinere acties geweest, met name op universiteiten. Een nieuw fenomeen is de sit inns in de hal van stations, wat heel toegankelijk is, maar natuurlijk ook geen plek die echt wat met de oorlog te maken heeft.*

Een typisch voorbeeld van het dilemma van activisten was het incident in het stadhuis van Utrecht, waar een motie voor echte steun aan Palestina het net niet haalde en demonstranten weigerden te vertrekken. Het amechtige gejeremieer van de PVDA-burgemeester die de demonstranten met zachte hand wilde manen om maar te gaan wieberen, en vervolgens alle media vol ging huilen dat haar dat niet in dank werd afgenomen, spreekt boekdelen. Hoewel het vast waar zal zijn dat er onder de Palestina-activisten wat fanatieke gastjes rondlopen en er hier en daar wat onverkwikkelijk kattenkwaad wordt uitgehaald, was het gebeuren in Utrecht verre van gewelddadig. Mensen waren gewoon kwaad dat de gemeenteraad niet eens een duidelijk gebaar richting Palestina wilde maken (net als die universiteiten dat weigeren). De radikalere takken van eerder solidariteitsbewegingen ontvoerden bankiers en legden bommen. Dat zou je geweld kunnen noemen. Het keurige gedrag van de Palestina-activisten nu is, zeker vergeleken met het werkelijke geweld dat door Israël en haar vazallen wordt uitgevoerd, daar nog geen schim van.

De actiegroep in Engeland, Palestine Action zijn een schoolvoorbeeld van effectieve directe actie tegen de bedrijven die de wapens leveren waarmee Israel zijn wandaden uitvoert. Ze zijn dan ook verboden verklaard door de Britse staat, die ze als terroristische groep hebben geafficheerd. Mensen die aan de acties deelgenomen hebben worden hard vervolgd en krijgen zware straffen. Er wordt nu massaal solidariteit met Palestine Action betuigd, en mensen die dat doen worden ook vervolgd, omdat ze steun zouden leveren aan een terroristische organisatie. Dat is dan ook het bewijs dat ze daadwerkelijk doel hebben getroffen. Wie effectief van onderop actie voert, wordt aangepakt.

Zie de film To Kill A War Machine

https://tokillawarmachine.com/

https://www.youtube.com/watch?v=GAhpMqJIVeA

* Noot van de redactie: in het Zutfense organiseert men de actie voor het station zodat er geen kip in of uit kan. Effectiever toch? Maar helemaal effectief worden de sit inns natuurlijk pas als we treinen gaan tegenhouden ...