De leegte op parlementair links

Een van de redenen dat extreemrechtse en populistische krachten tegenwoordig zo makkelijk scoren, is dat wat zich (parlementair) links noemt, er een enorm zootje van heeft gemaakt. Ze wilden vooral meeregeren, zonder nog enige visie op een een betere wereld te hebben. Ze hebben het kapitalistische systeem omarmd en iedereen belachelijk gemaakt die zich er niet bij neer wilde leggen. Als er dan populisten aan komen zetten die met veel gebrul aankondigen wel een alternatief te gaan bieden, trapt een deel van het electoraat daar makkelijk in.

Extreemrechts heeft vervolgens geen oplossing. Wie hun beleid en stemgedrag volgt, ziet dat ze eigenlijk net zo neoliberaal zijn als de oude partijen. Ze voegen er alleen wat smerige elementen aan toe: meer nationalisme, vreemdelingenhaat, klimaatontkenning, komplotdenken...

Maar ze hebben de problemen niet veroorzaakt.

boerenbedrog

De visieloze mengelmoes van kortetermijnmaatregelen is op alle terreinen terug te vinden. Neem de kaalslag op het 'platteland' en de landbouw die steeds verder in de greep raakt van schaalvergroting en produceren voor de wereldmarkt. De grote traditionele partijen (VVD, CDA en PvdA) hebben sinds de 'groene revolutie' van de jaren 1960 ingezet op zo'n ontwikkeling. Nederland doorvoerland gold vooral voor de landbouw. Er worden jaarlijks miljoenen tonnen sojaschroot geïmporteerd uit Zuid Amerika, de Verenigde Staten en Azië, om hier als veevoer te dienen voor de vlees- en zuivelsector, die haar producten tegen dumpingprijzen op de wereldmarkt moet slijten. Vrijhandel, je weet wel. Het zorgt voor verwoesting van de leefomgeving in de landen waar de soja geteeld wordt (allemaal in handen van grote agroconcerns die kleine boeren van hun land verdreven hebben en gruwelijke pesticiden inzetten). En wordt dan hier omgezet in landbouwproducten waar ook alleen nog ' grote' boerenconcerns (vaak in handen van financiers of agrarische ketens) van kunnen leven. Maar dit systeem is onhoudbaar en zorgt aan alle kanten voor rampen, waaronder op het gebied van klimaat, bestrijdingsmiddelen en uitstoot van stikstof. Als er dan van die halfslachtige 'oplossingen' komen als de stikstofmaatregelen die niet de oorzaken maar de symptomen aanpakken, is het makkelijk scoren voor de veevoersector om de woede op het platteland voor hun eigen gewin te mobiliseren. Ze hebben daartoe de BBB opgericht, en andere knokploegen gefinancierd om elke kritiek op hen de kop in te drukken. Het lukt ze daarmee om ook de halfslachtige - maar noodzakelijke - maatregelen te torpederen. Terwijl het hard nodig is om de biodiversiteit te redden en klimaatbeleid te voeren, en weer een sociaal beleid voor buitenstedelijk gebied in te stellen, weet de BBB/veevoederindustrie precies het tegenovergestelde te bereiken. Ze torpederen elk besluit en willen niets veranderen.

woningnood

Voor de chaos op de woning'markt' geldt hetzelfde. Ooit was ons land in het bezit van honderden woningbouwverenigingen die, samen met de gemeentelijke woningbouwinstellingen, zorgden voor een omvangrijk arsenaal aan betaalbare woningen in wat de ' brede volkshuisvesting' werd genoemd. Vervolgens gingen het CDA en met name de VVD die te grabbel gooien. Ze vonden dat wonen zoveel mogelijk door de markt moest worden geregeld en dat sociale woningen alleen nog maar voor arme sloebers zou moeten zijn die hun eigen broek niet op kunnen houden. Mensen moesten zoveel mogelijk eigenaar van hun woning worden. Het resultaat is bekend: massale woningnood en dakloosheid, en huizen- en huurprijzen die onbetaalbaar zijn. In de tussentijd werd, om ook maar eens een andere partij te noemen, onder aanvoering van de ChristenUnie een kraakverbod ingesteld. VVD minister Stef Blok hief in 2010 schaterend het Ministerie van Volkshuisvesting op omdat die volgens hem niet langer nodig zou zijn. (De markt weet je). Vervolgens gingen ze in Rutte II (VVD - PVDA) de boel verder slopen.

Nu iedereen het water aan de lippen staat, voor zover je al woonruimte hebt gevonden, is het niet heel moeilijk voor en populist als Wilders om dan met een totaal mislukt plan voor huurbevriezing te komen voor de sociale huursector (maar dan ook alleen nog van de corporaties, niet de half miljoen particuliere woningen). Na het klappen van het strompelkabinet van Wilders wist minister Mona Keijzer (CDA --> BBB) niet hoe snel ze het voorstel weer in kon trekken, en verder met neoliberale woningmarktvoorstellen te gaan. En o ja ze woont in een peperdure nieuwbouwvilla in Edam en procedeerde succesvol tegen de bouw van een bejaardencentrum tegenover haar woning, met als voornaamst argument: de stikstofuitstoot door de bouw!

populistische rechtse ' oplossingen'

Dit soort volstrekt hypocriet gesol met standpunten, terwijl je in werkelijkheid gewoon gaat uitvoeren wat je geldschieters willen, geldt natuurlijk voor al het beleid. Maar de reguliere oude middenpartijen hebben allemaal boter op hun hoofd. Zij hebben het zo ver laten komen dat populisten met ' oplossingen' kunnen komen. Dat geldt voor de oorlogen die er woeden en voor de economische puinhoop die er met het inzetten op vrijhandel en globalisering is aangericht. Dat er zo'n brulboei als Trump kan komen die voorspiegelt dat hij wel even zal zorgen voor onderhandelingen over Oekraïne. Of dat er weer banen en leefbare lonen in zijn land zullen komen door met zijn spierballen te gaan rollen en importtarieven in te stellen. Dat kan alleen stemmers trekken omdat het zo'n zootje was en de overige partijen geen structurele oplossingen bieden en geen visie hebben. Het is allemaal naar het ' radicale midden' getrokken en zelfs de nazaten van ooit linkse partijen en de Partij voor de Dieren willen nu de ' groene groei' en NAVO en bewapening en kruisraketten. Wat je noemt: uitzichtsloos. Van hen kun je dan ook geen oplossingen verwachten. Van extreemrechts kan je wel verwachten dat ze het allemaal nog erger gaan maken.

De moraal van dit verhaal: zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Als fascisten dan opduiken om die wonden te gaan verzorgen heb je een probleem. Je moet duidelijk maken dat die fascisten nog slechtere heelmeesters zullen zijn, zonder de veroorzakers van de problemen als oplossing te presenteren. Dat kan, maar alleen als je een beweging weet op te bouwen die wel een geloofwaardig alternatief kan presenteren. We kijken momenteel naar de Franse opstandelingen voor inspiratie...