Breivik’s tranen

De Nederlandse journalistiek heeft weer eens puik werk afgeleverd in de verslaggeving over het proces tegen Anders Breivik, de massamoordenaar die in Noorwegen terechtstaat. We weten nu precies op welk moment er tranen over zijn wangen biggelden, op welke momenten hij ijzigkoud overkwam en op welke momenten hij bedeesd overkwam. Dat helpt inderdaad enorm in het begrijpen en duiden van zijn aanslagen en maakt de politieke context glashelder. Zoals een correspondente van de NOS verklaarde: aan zijn inhoudelijke motivatie besteedde ze geen aandacht, want zo veel onzin had ze nog nooit bij elkaar gezien en gehoord, dat viel niet serieus te nemen.

Zeker nooit op internet geweest. De ‘onzin’ die Breivik in zijn 1500 pagina’s tellende document neerpende, is daar volop te vinden. De afgelopen tien jaar is in kringen van anti-Jihadisten, rechtspopulisten, nationalisten, christenfundi’s en anderen in het uiterst rechtse spectrum van het politieke landschap hard gewerkt aan het verspreiden van een politiek discours dat bestaat uit haat tegen de Islam en haat tegen links. Verbindende schakel in dit denken is de complottheorie ‘Eurabia’ die stelt dat de ‘Islamisering’ van Europa het doelbewuste resultaat is van een samenzwering tussen de ‘laffe linkse elite’ en de agressieve moslims. Uit dit discours is de bezettingsmetafoor ontstaan, waarin Europa wordt overlopen door moslimkolonisten, daarbij geholpen door de linkse landverraders. Het discours heeft een eigen taal gecreëerd: dhimmies, shariasocialisme, nazislam, haatbaarden, multikulelite en boerkahoeren. Zeg maar het verhaal van de PVV. Wilders is overtuigd aanhanger van de Eurabia-complottheorie en mocht zijn verheven denkbeelden zelfs in overheidsbeleid omzetten dankzij de geniale politieke strategen Rutte & Verhagen.
 
Ook in Nederland bestaat een uitgebreid digitaal netwerk waarin Breivik’s gedachtegoed enthousiast wordt aangehangen. Ook al vonden de meeste Nederlandse anti-Jihadi’s dat zijn daad wat kort door de bocht was, met het achterliggende ideeëngoed was helemaal niks mis. Her en der werden wat diepzinnige discussies gevoerd: had hij zijn mitrailleur niet beter op een ‘haatmoskee’ kunnen richten? Of getuigde het van een strategische meesterzet om de toekomstige generatie van shariasocialisten preventief te ruimen? In buitenlandse kranten werd nog wel het in die landen bestaande netwerk van anti-Jihadisten onderzocht en geanalyseerd en gewezen op de opmerkelijke parallellen in het gedachtegoed. Ook werd gewezen op de parallellen met de ideeën die tot vervelens toe door keurige politici van de ‘middenpartijen’ worden uitgevent: de multiculturele samenleving is mislukt, de Islam is een bedreiging, en links is de schuld van zo’n beetje alles. Politiek denker Maxime Verhagen wist het zo treffend en diepzinnig te verwoorden in een speech waarmee hij niet alleen zijn politieke carrière dacht veilig te stellen, maar zich ook als christendemocratisch visionair dacht te profileren: ‘Moeten we niet gewoon ophouden met al dat buitenlandse gedoe?’
 
Maar in Nederland graven we niet zo diep. Dat leidt maar af en kan als je even niet oppast voor vervelende politieke discussies zorgen. Liever griezelen we voor de televisie bij de beelden van ‘het monster’. Dan hoeven we ook niet te kijken naar de rot die in de eigen samenleving is ingesleten. Wel zo overzichtelijk.

Ronald van Haasteren