Syriza en het reeel bestaande kapitalisme

Soms gebeuren er nog wel eens dingen die je hart sneller laten kloppen, het adrenalinegehalte doen stijgen en de blik op de toekomst verlichten... Dat was bij mij het geval rond de Occupy-bewegingen, rond de opkomst van Syriza in Griekenland en Podemos in Spanje. Dan krijg je toch weer hoop dat het allemaal niet voor niets was, dat de fakkel wordt doorgegeven, dat de strijd nog lang niet ten einde is. Je nipt uit solidariteit en als heildronk aan een glaasje Metaxa of trekt een flesje Rioja open en weet dat het leven nog zo slecht niet is. Gespannen volg je al het nieuws uit de Zuid-Europese regionen, wat met een keuze aan ruim 220 televisiekanalen niet heel moeilijk is. En ook is er natuurlijk nog het Internet.

Op vrijdag 13 maart (oh bijgeloof...) zie je Rai-Uno voorbijkomen met een bericht dat Syriza bereid zou zijn afstand te nemen van haar verkiezingsbeloften en dat volgens de Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis, de Griekse regering de mogelijkheden biedt om de schuldeisers bij de Europese Unie en het IMF tevreden te stellen. Eerst denk je nog dat de Metaxa en Rioja een toch wat vertroebelender uitwerking hebben dan gewenst, maar wanneer je verder zoekt blijkt Rai-Uno toch gelijk te hebben.

Tijdens een conferentie van economen in Noord-Italië heeft Varoufakis gezegd dat “om een vertrouwensrelatie met onze partners op te bouwen”, (waarmee hij de EU en het IMF bedoelde), "kunnen we de implementatie van onze verkiezingsbeloften opschorten of vertragen”. Varoufakis verklaarde ook dat Griekenland niet zou vragen om financiële steun van Rusland of China en dat hij vertrouwde op het bereiken van een overeenkomst met de 'partners' van de EU-IMF-ECB trojka op uiterlijk 20 april. Tegen die tijd is het de bedoeling dat de trojka een financieel rapport over Griekenland heeft opgesteld.

Maar de financiële en politieke druk van diezelfde 'partners' heeft Griekenland aan de rand van faillissement gebracht en nu is het land niet in staat om de lonen en pensioenen te betalen. De Bank van Griekenland heeft verklaard dat er geld is tot aan het einde van maart. Varoufakis heeft de Europese Centrale Bank nogmaals gevraagd om 'kwantitatieve versoepeling', een regeling die van kracht was sinds 9 maart, maar dit werd geweigerd. De ECB kocht in de tweede week van maart voor slechts 500 miljoen euro aan Griekse staatsobligaties, 'peanuts' in goed Nederlands. Wat van Griekenland door de schuldeisers geëist wordt zijn veel hardere bezuinigingen in ruil voor geld.

Het probleem is nu dat de Griekse arbeiders, arme boeren, jongeren en verarmde beroepskrachten bij de laatste algemene verkiezingen van 25 januari juist gestemd hebben tégen die bezuinigingen en voor het eruit trappen van de gehate trojka. Om toch aan wat geld te komen ging de Griekse premier Alexis Tsipras, de leider van de coalitie van radicaal links (Syriza), op bezoek in Parijs en Brussel. Hij had een ontmoeting met EU-voorzitter Jean-Claude Juncker op vrijdag 13 maart en legde hem de uiterst kritieke situatie in Griekenland uit. Juncker beloofde zijn steun als Tsipras doet zoals hem wordt verteld.

In Athene verklaarden intussen de Griekse ambtenaren dat zij ervan overtuigd zijn dat er een 'eervol compromis' met de kredietverstrekkers van EU, IMF en ECB zal komen. Intussen moest Tsipras nogmaals afreizen voor overleg met Merkel en Hollande, spoedoverleg, en werd door hem beloofd om uiterlijk 25 maart met een plan te komen waardoor noodhulp mogelijk zou kunnen worden. Met de nadruk op 'zou kunnen'... Duidelijk is dat er door Athene meer water bij de retsina moet worden gedaan.

Geheel in lijn met deze volstrekt onderdanige houding van de Griekse overheid weigerden de Griekse vakbondsleiders om werknemers te mobiliseren tegen de nieuwe bezuinigingen die de 'linkse' regering van Tsipras in april zal ondertekenen. Ook de Griekse Communistische Partij (KKE) weigerde om tot mobilisatie over te gaan en is in plaats daarvan druk met het indienen van amendementen op de voorstellen van de regering. De antikapitalistische ANTARSYA krachten - de zelfverklaarde 'linkse oppositie' van de huidige regering - zijn in woord tegen het verraad van Syriza maar ook zij weigeren om nog protesten te organiseren.

De trotskisten van de Revolutionaire Marxistische Liga hebben 'heel revolutionair' een verklaring opgesteld voor de omverwerping van de Syriza-ANEL coalitieregering die al haar verkiezingsbeloften heeft verraden en de terugkeer van de trojka naar Athene heeft aanvaard. Waarmee maar weer eens gezegd wil zijn dat slechts de beweging uit de basis van de maatschappij, zonder de remmende werking van partij- en vakbondsbureaucraten, tot maatschappelijke veranderingen zal leiden.

Op woensdag 18 maart, de dag dat Nederland de weg naar de stembus kwijtraakte en oorlogsmisdadiger Netanyahu weer een deel van de Israëlische bevolking aan zich weet te binden, zijn er hoopgevende beelden uit Frankfurt rond de opening van het ruim een miljard kostende nieuwe gebouw van de ECB. 'Vuur en vlammen voor het kapitalisme' lees ik op een van de spandoeken. Precies, zo is het! Syriza had beter moeten weten. Goed, geen Metaxa meer, laten we maar een vuurwatertje inschenken.