Hoge prijs voor onmacht

Nog maar even over Griekenland, want oh oh oh wat hadden de Eurogroep en een aantal landen van de EU enorme last van broekhoest bij het idee alleen al dat hun Europese project scheuren begon te vertonen. En dat de zo gewaardeerde euromunt weleens een flinke klap zou kunnen krijgen. Maar niet alleen binnen de EU manifesteerden zich deze darmkrampen: ook de leider van het hoofdbureau van de wereldpolitie aan de overzijde van de oceaan hing regelmatig aan de telefoon om maar te laten weten wat er moest gebeuren. De Russen zouden eens vaste voet aan de Europese zuidflank kunnen krijgen, dat moet koste wat kost voorkomen worden: liever een tot de tanden bewapende NAVO dan Poetin in de achtertuin!

En dan moet het interessantste eigenlijk nog komen. Want we denken toch niet dat het ophoudt met de resultaten van het referendum en de gevolgen daarvan? Dat referendum was een mooi ijkpunt over de vraag in hoeverre de Grieken Tsipras steunen. Steun die de Europese onderhandelaars niet konden negeren. Maar waarover praten ze nog? Over afschrijving, zij het gedeeltelijk, van de Griekse schulden? Over de verlenging van het mandaat van schuldaflossingen? De verdrijving van Griekenland uit de Europese Unie?

Ik stuit op cijfers van het IMF met de gegevens voor het jaar 2011 (de berekeningen voor de volgende jaren zijn blijkbaar nog niet allemaal beschikbaar). Daaruit blijkt dat de buitenlandse schuld van Griekenland 0,4 biljoen euro bedraagt, de schuld per hoofd van de bevolking is € 38.073, wat neerkomt op 252% van het Bruto Nationaal Product (BNP). In datzelfde overzicht van het IMF zijn ook andere cijfers te vinden. Wat hiervan te denken: buitenlandse schuld van € 4,2 biljoen, per hoofd van de bevolking € 66.508, oftewel 235% van het BNP. Hier gaat het om de belangrijkste schuldeiser van Griekenland: Frankrijk.

En meer cijfers: een buitenlandse schuld van € 7,3 biljoen, per hoofd van de bevolking € 117.580, wat maar liefst 436% van het BNP is. Wie heeft dat gepresteerd? Antwoord: het Verenigd Koninkrijk. En dan Duitsland, het land dat de hoogste eisen stelde aan Griekenland, spijkerharde garanties wilde. Dat land staat geboekt voor een buitenlandse schuld van € 4,2 biljoen, per hoofd van de bevolking € 50.659, 176% van het BNP. De cijfers van de VS zal ik hier maar niet eens noemen, maar als inleiding tot de onvermijdelijke kladderadatsch heb ik nog steeds de stille hoop dat Washington zichzelf binnen niet al te lange tijd failliet moet verklaren en dat ze dan richting buitenland eindelijk eens vele tonen lager gaan zingen!

De achtergrond is dat terwijl de Britse en de Franse economie aan de rand van de afgrond staan Duitsland bepaalt wat er in Europa gebeurt en de Verenigde Staten de thuisbasis is van de machine die permanent dollars bijdrukt. Na een meer dan 17 uur durende sessie in Brussel hebben de 'ijzeren kanselier' Angela Merkel en haar minister van Financiën Wolfgang Schäuble dan eindelijk de volledige capitulatie van Alexis Tsipras bereikt. Hun voorwaarden reduceren Griekenland tot een virtuele kolonie van de imperialistische machten die de eurozone domineren, onder aanvoering van Duitsland. Als deze overeenkomst werkelijkheid wordt zullen het donkere jaren worden, niet alleen voor het Griekse volk, maar voor iedereen die vecht tegen de bezuinigingen in Europa.

Nu al zijn er demonstraties in Athene en nog veel protestacties zijn aangekondigd. Want de enige hoop op het voorkomen van een nog grotere sociale catastrofe dan nu al het geval is, zal een massale opstand moeten zijn, die ook zal moeten leiden tot het overwinnen van de verwarring en de demoralisatie die door de leiders van Syriza veroorzaakt werd. Maar het voornaamste doel is uiteraard het voorkomen van de uitvoering van de door de Eurogroep geëiste frontale aanvallen op de arbeiders, gepensioneerden, de werklozen en de jongeren.

Ik geef toe dat ik aanvankelijk grote verwachtingen van Syriza had (zie: http://www.konfrontatie.nl/blog/content/syriza-en-het-re%C3%ABel-bestaande-kapitalisme), maar nu de leiding van deze partij duidelijk heeft gemaakt dat zij niet de strijd met de trojka wil aangaan, liggen de speerpunten voor zo'n opstand weer aan de basis van de maatschappij, bij de arbeiders, werklozen, ouderen en jongeren zelf. De ambtenarenvakbond ADEDY organiseerde een algemene staking op 15 juli. Maar de vraag is ook of de achterban van de grootste vakbondsfederatie GSEE kan breken met de leiding van de federatie, die niet alleen Tsipras 'uitverkoop' ondersteunde, maar hem zelfs aanspoorde de voorwaarden van de trojka te accepteren voordat hij naar Brussel vertrok voor de laatste onderhandelingen. Dan is er nog PAME, de militante vakbond onder leiding van de Griekse Communistische Partij (KKE), waarvan nu nog onduidelijk is of zij samen met andere vakbondsleden de strijd aan wil gaan tegen dit grote verraad.

De Griekse linkerzijde is versnipperd. Zelf was ik in de jaren 70 verbonden met Gia To Sosialismo ('Weg naar het socialisme'), de Griekse sectie van de TMRI, nu hebben we te maken met Syriza, DEA, Antarsya, de KKE. De krachten van de revolutionaire linkerzijde, zowel die binnen Syriza, waarvan een deel van de parlementsleden 'nee' gestemd heeft, als die daarbuiten, in Antarsya, hebben nu een cruciale rol te spelen. Maar ook de Griekse Communistische Partij (KKE) zal een keuze moeten maken wanneer zij in staat is het tot nu toe gevoerde sektarische beleid af te schudden.

Intussen werden er in Brussel door Merkel en de Franse president, François Hollande, sprookjes verteld waarin werd beweerd dat met nog eens drie jaar van bezuinigingen, de massale privatisering van openbare diensten en industrie van Griekenland en het verdwijnen van de vakbondsrechten, de Griekse economie zich zal herstellen. Maar in werkelijkheid valt het land in een diepere recessie dan het ooit heeft meegemaakt. En als er niet flink terug wordt gevochten dan kunnen we verwachten dat de krachten van rechts, met inbegrip van de fascisten, zullen herleven en opbloeien in de sfeer van wanhoop die dan ontstaat.

Er is voor de Griekse bevolking geen tijd te verliezen. Toen Tsipras in januari 2015 werd gekozen, vertelde hij de vertegenwoordigers van de Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het IMF (de trojka) om hun koffers te pakken, tot grote vreugde van een flink deel van de Griekse bevolking. Maar de terugkeer van de trojka naar Athene, die zich opnieuw stort op de economie van het land, is niet alleen een opzettelijke vernedering voor de Syriza-regering, het is een bewuste ontkenning van de wil van de meerderheid van het Griekse volk. Meer nog, het is ook een waarschuwing voor het lot dat toekomstige uitdagers van de overheersing van de eurozone door Duitsland en zijn bondgenoten te wachten staat.

Het toont nog maar eens onomwonden aan dat de echte macht niet ligt bij de parlementaire democratie van staten en volkeren, maar bij de dictatuur van de grote banken en kapitalisten van Londen, Frankfurt, Parijs en Zürich, ook nog eens gesouffleerd door Washington. Niet alleen zal Griekenland nu alle in het referendum van 5 juli verworpen maatregelen moeten uitvoeren, maar er wordt ook nog eens € 50 miljard aan activa in beslag genomen. Staatseigendommen die op de vrije markt terecht komen. De helft van dit geld zal worden gebruikt om Griekse banken te herkapitaliseren en vervolgens te privatiseren, een kleiner deel is zogenaamd bestemd voor investeringen in Griekenland. En de rest zal worden gehouden als onderpand voor de volledige en tijdige terugbetaling van toekomstige leningen.

De economie zal worden 'geliberaliseerd', pensioenen verlaagd, sociale stelsels afgeschaft. De trojka zal een veto hebben over wetgeving, en maatregelen die eerder werden doorgevoerd, zoals het herstel van vakbondsrechten, zullen weer moeten worden ingetrokken. Het ziet er naar uit dat deze uitkomst vanaf het begin het doel was van het door Duitsland geleide Europese imperialisme. Vanuit een positie van totale zwakte, terwijl de rijken wekelijks miljarden euro's uit het land lieten verdwijnen, was er voor de Grieken geen onderhandelen aan. Pas wanneer Syriza de antibezuinigingsregering zou zijn die verwacht werd door de Griekse bevolking, en zij stappen zou hebben ondernomen om controle te krijgen over de economische middelen van Griekenland, om te stoppen met het betalen van één euro aan de buitenlandse banken en de financieringsinstellingen en de activa van de Griekse oligarchen zou hebben bevroren, was er in elk geval een krachtige onderhandelingspositie geweest.

Ja als, maar nu stond Tsipras met lege handen tegen de muur. Nog op 5 juli kreeg Syriza een mandaat van 61 procent om bezuinigingen te verwerpen en meteen daarna ging zij akkoord met een overeenkomst die nog erger was dan degene die met het referendum werd afgewezen: een duidelijk signaal dat de leiding van de partij bereid was tot een deal tegen elke prijs. De twee beleidsterreinen van Tsipras, een einde aan de bezuinigingen en voortzetting van het verblijf in de Eurozone, bleken een bedrieglijke truc om de verkiezingen te winnen. De imperialisten hadden alle troeven in handen en dat wisten ze donders goed. Het enige wat Duitsland hoefde te doen was de duimschroeven wat verder aan te draaien en Tsipras te kleineren met bedreigingen om het land uit de Eurozone te gooien.

De strategie – als we het zo mogen noemen - van Tsipras om de heersers van de Europese Unie te verdelen en steun te krijgen voor Keynesiaanse maatregelen ter vervanging van de bezuinigingsprogramma's zou nooit gaan werken. Regeringen van landen met hoge schulden, zoals Spanje, Portugal, Ierland, Italië, zouden de strategie van de onderhandelingen die tot een einde aan bezuinigingen zouden moeten leiden nooit steunen, nadat ze zelf jaren van strenge bezuinigingen in hun eigen land hebben moeten doorvoeren. Als Syriza ooit had verwacht dat Frankrijk en Italië op zouden staan tegen het Duitse imperialisme en Griekenland een betere deal zouden aanbieden dan is deze illusie wreed verbroken.

François Hollande speelde een ambivalente rol in een poging de Duitse minister van financiën Schäuble ervan te overtuigen aan de Grieken geen dwingende maatregelen op te leggen, terwijl hij anderzijds de Grieken probeerde over te halen om maar toe te geven. Geconfronteerd met deze onverzettelijkheid van de rest van Europa verzuimde Syriza datgene te doen dat het opleggen van harde maatregelen zou hebben gestopt: het verwerpen van de schulden, het beheer nemen over het bankwezen en de belangrijkste productiemiddelen en oproepen doen aan de Europese arbeidersklasse om zich te mobiliseren tegen de afpersing en dwang van hun eigen regeringen, waarbij dan met name gedacht moet worden aan Italië, Spanje, Ierland, Frankrijk.

In Nederland werd op sociale media verwezen naar wat stukjes uit de burgerlijke pers, verder gebeurt alles toch 50 jaar later en heeft men het nog te druk met Dijsselbloem te feliciteren met zijn herbenoeming in de functie waarin hij een sterke repressieve bijdrage aan de oorzaak van de Griekse afgang kon leveren. Inderdaad, de ware sociaaldemocraat! En 'socialist' Tiny Kox sprak wat mooie, doch nietszeggende woorden op de Nederlandse televisie, maar verzuimde op te roepen tot massale protesten ter ondersteuning van het Griekse volk. Inderdaad, de ware parlementariër!

De Griekse bevolking kreeg verdomd weinig steun uit Europa. 'Hun strijd onze strijd' zijn verbleekte woorden binnen de Europese arbeidersbeweging. De vakbonden en de sociaaldemocratische partijen dragen een zware verantwoordelijkheid voor hun falen om de hulp aan Griekenland te mobiliseren. De Duitse sociaaldemocraten, die de regeringsverantwoordelijkheid in Berlijn delen met Merkel en Schäuble, deden niets om zich te onderscheiden van deze imperialistische roofdieren. De sociaal-democraten in de rest van Europa steunden hun regeringen met bezuinigingen en boden niets meer dan wat holle retoriek ter ondersteuning van Syriza.

En de andere 'linkse' partijen van Europa? Waar was Podemos, het 'Spaanse Syriza'? Hoewel er wat picketlines en kleine demonstraties waren zag je niets van de massale demonstraties die we vorig jaar nog zagen. Merkwaardig, want ook Podemos hoopt bij de verkiezingen in november in Spanje te winnen op een beleid van het verwerpen van bezuinigingen. De algehele verlamming, of moet ik zeggen onmacht, ter linkerzijde in Europa betekent een beslissende nederlaag voor de werknemers, werklozen, ouderen en jongeren over het hele continent. Zonder een radicale opstand in Griekenland, en een golf van ondersteunend optreden in de rest van Europa, zullen we allemaal een hoge prijs gaan betalen voor onze eigen passiviteit.