Hoe ben ik een decente dame?

Binnenkort moet ik voor werk naar India. Met het vliegtuig natuurlijk. Ga ik even fors mijn ecologische voetafdruk overschrijden voor het geven van een workshop aan een gezelschap, dat vermoedelijk minstens drie verschillende talen spreekt - ik verheug me nu al op de spraakverwarring. De conferentie waar in ben uitgenodigd wordt gehouden op de Vidyapith Universiteit in Gujarat, door Ghandi in 1920 gesticht als antwoord op het all-British hoger onderwijs. De Ghandiaanse ideeën worden er nog steeds hooggehouden. Eenvoudig en zuiver leven is de norm. De universiteit serveert geen vlees, en roken, zuipen en zoenen in het openbaar zijn verboden. Ik kan daar wel mee leven (even). 's Lands wijs, "s lands eer, en Nederland heeft ook rare gewoontes. Je mag hier geen kif roken in het openbaar en mannen mogen alleen met elkaar knuffelen als ze homo zijn, en dat ook al niet overal.

Waar ik wel moeite mee heb is dat de website van de universiteit de dames nadrukkelijk verzoekt decent gekleed te gaan. Wat nu, en vooral, waarom alleen de dames? Ik wil me best aan plaatselijke zeden aanpassen, maar dan moeten die voor dames en heren gelijkelijk gelden. Het is ook overal hetzelfde gezeik. Terwijl Ghandi zelf bij voorkeur in een soort luier gekleed ging wordt ik geacht mijn armen en benen kuis bedekt te houden.

Waarom moeten juist vrouwen altijd de culturele normen bevestigen? Zich zo kleden dat ze de gewenste boodschap uitdragen? Dat ze geëmancipeerd dan wel eerbaar zijn? De Islamdiscussie spitst zich toe op het belemmeren van meisjes om een hoofddoek te dragen, of juist het eisen van meisjes dat ze een hoofddoek dragen. Het wordt meisjes opgedrongen om partij te kiezen, terwijl ze misschien wel veel belangrijker dingen aan hun hoofd hebben, zoals de dood van Michael Jackson of de nieuwe Louis Vuttontas. Doe je het als vrouw verkeerd (en je doet het altijd wel voor iemand verkeerd) dan ben je onderdrukt of onfatsoenlijk. Het is het vrouwelijk lichaam en het uiterlijk van vrouwen waar de strijd om de culturele identiteit over wordt uitgevochten.

Het maakt het leven onnodig ingewikkeld, want overal gelden andere regels. Vooral kledingnormen zijn voor vrouwen zeer variabel. Mannen kunnen overal in pak verschijnen, altijd goed. Ze moeten alleen de juiste das kiezen, of juist als statement dasloos gaan. Vrouwen mogen zich creatiever kleden maar lopen ook meer risico om under- of overdressed te verschijnen, of om indecent te zijn. Wat netjes is, verschilt ook nog eens enorm per land. Een vriendin vertelde dat ze voor een bezoek aan Nigeria een lange rok had aangeschaft om haar toch bepaald niet wulpse kuiten te bedekken. Terwijl haar gastvrouwen onbekommerd in de bus of op de markt een blote borst naar achteren bleken te zwiepen om hun op de rug hangende baby te voeden. In Nederland in het openbaar je kind voeden daarentegen is dan weer niet geaccepteerd. Je krijgt op zijn minst vreemde blikken, en vaak ook onprettig commentaar. Terwijl zo’n kind gewoon gevoed moet worden, en de hippe dames in Kalverstraat op hete zomerdagen ook onbekommerd hun borsten mogen onthullen. Mits de tepel bedekt blijkt natuurlijk. De Telegraaf wijdt minstens een keer per week een artikel met foto aan een Beroemde Dame (ik ken ze nooit) wiens tepel op een bepaald moment in beeld gekomen is. De blote tepel is blijkbaar voor de Telegraaflezer wat onbedekte haren voor de Koranlezer zijn. Haren zijn het meest sensuele deel van een vrouw, en een vrouw die niet wil verleiden moet ze bedekken. Ik snap dat wel, als ik de lange zwarte haren van mijn buurvrouw zie. Dat van die tepel snap ik al weer minder, vooral als die in functie is om een kind te voeden. Dat is het grootste probleem met al die kledingregels: de logica erachter is zo onduidelijk dat het er uiteindelijk vooral om lijkt te gaan dat vrouwen aan regels worden onderworpen. Wat voor regels, dat doet er feitelijk niet toe. 

Neemt niet weg dat het natuurlijk wel verstandig is om je armen en benen te bedekken in Gujarat. De zon schijnt daar nogal te branden. Ik denk dat ik ook maar een hoofddoek opdoe tegen de zon. Dat zou ik hier in Nederland dan weer niet durven, bang om voor een godsgelover aangezien te worden. Djeezus wat ingewikkeld is het allemaal. Hadden we nog maar een warm vachtje, dan konden we gewoon lekker bloot.