'Wir haben es satt!' en de kapitalistische groeidwang

Bestuurslid Roland Röder van de Duitse vereniging Aktion 3. Welt Saar e. V. schreef een pissig stuk voorafgaand aan de demonstratie 'Wir haben es satt – der Agrarindustrie die Stirn bieten', van afgelopen zaterdag in Berlijn. Aanleiding: voor de vijfde achtereenvolgende keer weigerde de organisatie een spreker verbonden aan A3W op de manifestatie. Hoewel de coalitie van ruim 50 organisaties in Wir haben es satt! - waarvan ook A3W Saar deel uit maakt – de stelling 'Verscheidenheid voedt de wereld' uitdraagt, laat ze in eigen kring weinig inhoudelijke verscheidenheid toe, aldus Röder.

Hij beticht de meeste organiserende NGOs, betrokken politici en toehoorders van Wir haben es satt! van een fixering op vermeende eerlijke consumptie en de idealisering van natuur en boerenleven. 'Onderwijl maken de NGO's vooral pr met hun logo's terwijl hun inhoudelijke bijdrages in het algemeen niet verder gaan dan het tegenover elkaar stellen van de goede duurzame landbouw en de boosaardige agrarische industrie.

Steeds weer klinkt het aanlokkelijke lemma 'Anders inkopen maakt de wereldhandel eerlijker', maar een diepgaande politieke en economische analyse van hoe dat werkt, blijft uit. Als een betere wereld (alleen) via consumptiebeslissingen mogelijk zou zijn, dan zou dat al heel lang het geval zijn, gezien de jarenlange Duitse praktijk van 'eerlijke handel' en regionale inkoop'.

En hij vervolgt: 'De consumptie-ideologie en boerenromantiek ontkent dat er geen kapitalisme zonder groeidwang bestaat. Het is echter geen individuele keuze van boeren om voor winst te gaan, want ook landbouwbedrijven moeten groeien als ze willen overleven. Natuurlijk is het goed om regionale en eerlijk verhandelde producten, soorteigen diergedrag in de veehouderij, een hogere melkprijs en hogere lonen in de agrarische industrie te ondersteunen. Maar de kapitalistische principes van groeidwang en winstmaximalisering blijven daarmee overeind. Desondanks blijft een meerderheid van de coalitiegenoten van Wir haben es satt! zich onttrekken aan een noodzakelijk debat over de dwang die voortkomt uit het kapitalisme.'

Wel jammer dat hij niet aangeeft wat volgens hem kan worden gedaan aan die groeidwang.

Roland Röder is behalve bestuurslid van Aktion 3. Welt Saar e. V. ook columnist bij Jungle World (¨Krauts und ­Rüben. Der letzte linke Kleingärtner¨). Het artikel heet: ¨Ein besserer Bauernhof ist nicht käuflich¨ (https://jungle.world/artikel/2018/03/ein-besserer-bauernhof-ist-nicht-kaeuflich)