Beter mens met spaarlamp

Wil jij ook een beter mens worden, maar je weet nog niet precies hoe? Met rode konen las ik de juichende tekst van een flyer die door de nee/nee sticker heen was gekomen. Begin eens eenvoudig: vervang nu ál je gloeilampen door spaarlampen. Dan bespaar je niet alleen gemiddeld 380 kWh per jaar, oftewel 85 euro per jaar (prijspeil 2008), maar bovendien flink wat energie en energiekosten. Het stroomverbruik van een spaarlamp is ongeveer een kwart van wat een gloeilamp met dezelfde lichtopbrengst verbruikt.
Een spaarlamp lijkt duurder dan een gloeilamp, maar is dat niet. Een spaarlamp gaat veel langer mee, waardoor de kosten per branduur ongeveer gelijk zijn.

Ik heb even voor ons opgezocht hoe de bejubelde spaarlamp ook alweer werkt en vond het volgende in de Wiki:

'Een spaarlamp is een opgevouwen TL die in een normale lampfitting past. Bij een spaarlamp gaat stroom door een buis die gevuld is met kwikdamp. Als een elektron uit die stroom tegen een kwikatoom botst, kan het daarbij een ander elektron uit zijn baan stoten. Bij het terugvallen van deze aangeslagen toestand naar de grondtoestand komt energie vrij in de vorm van ultraviolette straling.
De ultraviolette straling is onzichtbaar. Aan de binnenkant van de glaswand van een spaarlamp zit daarom een laagje poeder dat verschillende fluorescenties vertoont, en daarmee de UV-straling omzet in warm wit licht.

Belangrijkste voordelen:
Lager energieverbruik: uit een gewone spaarlamp komt 5 tot 6 keer meer licht per verbruikte watt. Een gloeilamp van 60W kan men vervangen door een spaarlamp van 11W.
Langere levensduur: een gloeilamp gaat zo’n 1000 tot 1500 branduren mee. Veel spaarlampen halen 6000 tot 10.000 uur en sommige speciale duurdere uitvoeringen nog meer.

Belangrijkste nadeel:
Spaarlampen bevatten kwikdamp, een zwaar metaal, dat terecht kan komen in het milieu en/of de voedselketen. Omdat de mens de laatste schakel van de voedselketen is, kan het aanwezige kwik een nadelig effect hebben op de volksgezondheid. Spaarlampen moeten daarom als ze kapot zijn worden verwerkt als klein chemisch afval.

Onder andere Philips en Osram werken aan spaarlampen waarin de kwikcomponent is vervangen door xenon. Spaarlampen op xenon-basis kunnen bij het gewone afval gedaan worden. Xenon, een edelgas, geleidt ook heel goed, al is de geleiding minder efficiënt dan bij kwikdamp. Hierdoor is meer energie nodig. Op milieutechnische gronden zal dan een afweging moeten worden gemaakt wat het zwaarste weegt. Een eveneens energiezuinig alternatief zonder kwikdamp of xenon is de ledlamp.'

Slaap je al? Voor mij is het teveel informatie in één keer, maar toch veer ik weer op bij het rijtje nadelen waarmee Wiki vervolgt.
Na 'belangrijkste nadeel: kwikdamp' noemt Wiki nog 6 andere nadelen, waarvan ik er eentje enorm vind weggemoffeld op nummer 5. Het is het nadeel dat mij persoonlijk uiteindelijk tot het terug-vervangen van de spaarlamp heeft gedwongen: 'Bij de meeste spaarlampen duurt het even voordat de lamp op volle sterkte brandt.'
Een enorm onderschat nadeel en ook afgedaan met een klein regeltje. Dat riekt naar een afspraak tussen Wiki en de belanghebbende commercie. Of ben ik nu te achterdochtig?

Hoeveel heb jij er al in huis? Ik hád er drie. Hoe vaak ik ook bij mijn drie spaarlampen stilstond (slaapkamer, studeerkamer, keuken) - en ik stond er vrij lang bij stil, omdat het aangloeien een eeuwigheid duurde als ik even iets kleins wilde pakken uit een ruimte waar een spaarlamp hing - ik had er nog nooit bij stilgestaan dat wij de laatste schakel in de voedselketen zijn. Vind je het ook zo dreigend klinken? Zo van 'na ons is er niets meer op aarde'. Hu!
Nee, van het hele spaarlampenverhaal ben ik niet vrolijk geworden.
En ook geen beter mens.