Oekrainisering

Begin deze maand overleed Matti Klinge (1), vermaard historicus en al even vermaard francofiel. Altijd gestoken in een onberispelijk pak en met twee woorden sprekend leerde Klinge de Finnen om met mes en vork te eten. En van de oorlog te genezen.

Klinge schreef, ook in de voornaamste Finse kranten en op die manier kwam ik eind jaren negentig met hem in contact. Ik heb de paar brieven die tussen ons heen en weer gingen niet bewaard maar toon en inhoud staan me nog duidelijk voor de geest.

Klinge schreef over de Paasikivi-Kekkonen-lijn, in de buitenlandse politiek van zijn land. Waarbij Paasikivi en Kekkonen de namen van twee naoorlogse presidenten vormen, en hun lijn in Westerse kring bekend is geworden als de Finlandisering.

Finlandisering is een negatieve term -Klinge noemde het ‘een Duits scheldwoord’- voor de politiek van voornoemde leiders om na WOII weer op goede voet te komen en te blijven met het Kremlin. Moskou legde hen een wederzijds niet-aanvalsverdrag voor.

Klinge noemde het verdrag ‘het op een-na-beste dat Finland kon overkomen’, en ik schreef hem dat de overeenkomst met Moskou ‘een kniebuiging voor weer een militaire junta’ was, daarmee verwijzend naar de samenwerking van Finland met Nazi-Duitsland.

Klinge antwoordde verrassend snel. En verrassend snedig. Ik had hem in het Engels geschreven en hij maakte me een compliment voor mijn kennis van die taal. ‘Maar leer ook zo snel mogelijk Fins’, zo raadde hij mij aan. ‘Want dan begrijp je beter hoe diep de oorlog verankerd zit in de Fin’.

Matti Klinge had het grootste gelijk van de wereld.

Ik leerde in de twintig jaar die volgden op onze briefwisseling dat de richting van de Finse samenleving die van de revanche was. Dat niets de Finnen er van zou weerhouden om al wat men in decennia had verworven overboord te gooien in een volgende oorlog met de erfvijand (2).

En het was nogal wat hetgeen de Paasikivi-Kekkonen-lijn het land gebracht heeft. De bloeiende Itäkauppa, de handel met de oosterbuur. En internationaal aanzien als neutraal land, met als hoogtepunt de organisatie van de Helsinki Peace Conference in 1975.

Het is als sneeuw voor de zon verdwenen.

De economische oorlog van het Westen met Moskou heeft de Finse economie zo’n beetje opgeblazen. En het hoereren van Helsinki met de Nato betekent het einde van de neutrale status van het land.

‘Een Nato-vrij Finland zou reeds vredesbesprekingen op gang hebben geholpen’, zo schreef Matti Klinge nadat het applausparlement in Helsinki de aanvraag van het lidmaatschap van de oorlogsbond had goedgekeurd (3).

Het zal niet als een verrassing komen dat Klinge als oplossing voor de troebelen aan de Russische westgrens de Oekrainisering van het gebied zag. Een in zijn ogen met succes beproefd recept voor vrede en welzijn…

Noten:

(1) https://www.uni-greifswald.de/universitaet/organisation/kooperation/ehrungen/ehrendoktoren/matti-klinge/

(2) Zie ook het artikel dat ik meteen na het begin van de huidige oorlog schreef, onder de titel De Oorlog van een Generatie. En kijk ook even terug naar het NOS Acht Uur-journaal van gisteravond, met daarin het treurigmakende ‘verslag’ van de publieke omroep van de actuele mood in Finland. Met een correspondente die normaliter door Kopenhagen wandelt en niet gehinderd door enige feiten- en talenkennis de kukels van de Finse versie van Home Defence verwart met recruten van het leger aldaar… Item begint op minuut 8.30 …

(3) Over twee weken kiezen de Finnen een nieuw parlement en het is een gewoonte van de Finse publieke omroep om de partijen en partijtjes die niet in dat parlement vertegenwoordigd zijn een avond met elkaar te laten debatteren. Donderdagavond jongstleden waren er dertien van die partijen en acht van hen accepteerden de aanvraag van het Nato-lidmaatschap niet ...