-
13 juni 2024
Daar komt de junta van Schoof
Het gaat nu snel, de vorming van die junta van Dick Schoof. Het nieuwe kabinet, vergeven van fascisten, dreigt nu binnen enkele weken daadwerkelijk de regeringsmacht uit te gaan oefenen. De vooruitzichten zijn grimmig, het noodzakelijke verzet is intussen zo goed als afwezig. De stemming in linkse en radicale kringen schommelt, maar belooft vooralsnog weinig goeds. Laten we dat helpen veranderen, en snel!
Er is angstige afwachting: hoe erg gaat het worden? Wat gaan ze ons, en vooral mensen die toch al onder vuur liggen, allemaal aandoen? Hier worden nuttige dingen over geschreven. Bo Salomons belicht keer na keer hoe weinig bescherming rechtsstaat, rechtspraak en grondrechten ons bieden tegen de aanslagen op onze rechten en vrijheden die vanuit een Wilders-kabinet dreigen.(1) Maarten Steenhagen schrijft waarschuwend over de ondergraving van het demonstratierecht die al gaande is.(2) Martijn de Koning belicht wat voor kwaadaardige rol de beoogde premier zelf, Dick Schoof, de afgelopen jaren al heeft gespeeld in het als criminelen bejegenen van moslims.(3) Stroomversnellers heeft een nuttig stuk over de schade die het komende kabinet aan maatschappelijke organisaties en bewegingen dreigt toe te brengen.(4) Dat belooft inderdaad allemaal veel akeligs, en het is goed dat dit in kaart is en wordt gebracht.
Maar veel concreet initiatief om al deze narigheid, en vooral het kabinet zelf, de voet dwars te zetten, zie ik niet. En er is niet alleen doordachte en volstrekt verstandige bezorgdheid, gecombineerd met de nuttige inspanning om het gevaar goed in kaart te brengen. Er zijn ook veel minder verstandige reacties.
Er is nog altijd een schadelijke schamperheid: hoe snel valt dit stel griezels ruziemakend en door de mand gevallen uit elkaar? Alsof onze taak louter bestaat uit plaatsnemen op de publieke tribune om het ene na het andere popcorn-moment te zien passeren, al dan niet onderbroken door ‘had ik het niet gezegd?’ In tegenstelling tot veel speculaties is het de vier partijen gelukt om een coalitie te sluiten. Ja, ook Omtzigt heeft gewoon geslikt en vervolgens getekend bij het kruisje na wat gemompel over rechtstaat en dergelijke. Nee, de boel is niet onderweg naar de regeringsgebouwen al ruziemakend uit elkaar gevallen. En waar we nog wat lacherig konden doen bij het vooruitzicht van Plasterk als premier, is het lachen ons bij het vooruitzicht van Schoof toch echt wel vergaan, mag ik hopen. Wat deze man ook allemaal moge zijn, incompetentie is niet wat hem kenmerkt. Zijn staat van dienst als chef van spionnendienst AIVD, topterreurbestrijder als NCTV-baas, als baas van de IND een beroepsvijand van vluchtelingen, maakt hem een doodenge figuur die achter zijn partijloosheid een keiharde rechts-repressieve en racistische houding verbergt. Nee, de lacherigheid hoort ons bij de nadering van zijn junta allang vergaan te zijn. Maar is die misplaatste schamperheid, dat idee dat het komende kabinet eerder door knulligheid dan door kwaadaardigheid wordt gekenmerkt, echt weg?
Er is dat mengsel van radicale scherpte en schromelijke onderschatting van wat dreigt, een mengsel van waaruit mensen stellen dat het fascisme er allang is, dat er niets nieuws onder de zon is met de komende junta. Die scherpte is terecht, maar die onderschatting is misplaatst en gevaarlijk. Ja, het leven voor vluchtelingen is allang een hel. Ja, de repressie is aanzienlijk, het politiegeweld neemt schokkende vormen aan. Vijf jaar geleden dacht ik bij ‘bokkenpootje’ nog aan een soort gebak. Dat is, met dank aan de geüniformeerde en bewapende ADO-Expres, beter bekend als het Haagse politiekorps, inmiddels veranderd. Ja, transgender mensen kunnen fluiten naar de zorg die ze nodig hebben en zien niet alleen hun vrijheid maar hun pure bestaansrecht openlijk in twijfel getrokken worden, door columnisten en door politici. Ja, allerlei rechtse, repressieve en racistische beleidsplannen zijn mainstream, op de rails gezet of al ingevoerd. In die zin kun je, wat losjes maar niet zonder reden, zeggen: het fascisme is er allang.
Maar tegelijk geldt: het idee dat Nederland al volledig fascistisch geregeerd en bestuurd wordt is een zware onderschatting van wat een echt fascistisch bestuur kan betekenen. In een fascistisch regime kunnen mensen niet vrijwel ongestoord Anarchistische Pinkster Landdagen in Appelscha houden, geen bovengronds en openlijk aangekondigd Marxisme Festival en geen 2.Dh5-festival ook. In een fascistisch regime is het niet aannemelijk dat bladen als One World, de Socialist en Buiten de Orde – en trouwens ook de Groene Amsterdammer – geheel legaal gemaakt, ongecensureerd uitgegeven en vrijwel ongehinderd verspreid kunnen worden. In een fascistische staat komt de politie niet langs bij een kraakpand om huisvrede vast te stellen in afwachting van verdere stappen door de eigenaar, maar louter om krakers er uit te slaan. In een fascistisch Nederland ligt het niet voor de hand dat we binnen acht maanden in Tilburg vier demonstraties hebben kunnen houden, geen van vieren zelfs maar aangemeld bij de gemeente, alle vier openlijk aangekondigd, en zonder dat demonstranten door politie of handhavers een strobreed in de weg is gelegd. In een fascistisch Nederland kondigen anarchisten niet openlijk een congres aan, zoals de Vrije Bond alweer maanden blijmoedig doet.(5) En de eerste fascistische staat die tentenkampen op universiteitsterreinen uit protest tegen een door die staat ondersteunde genocide langer dan een minuut tolereert, moet ik nog zien.
Nee, Nederland is geen fascistische staat, en doen alsof Nederland wel een fascistische staat is, helpt niet om te voorkomen dat Nederland inderdaad zo’n fascistische staat wordt. Het is een zware onderschatting van hoe erg het allemaal dreigt te worden als de junta van Schoof eenmaal de baas is. Ja, het is allemaal al heel erg gesteld in Nederland. Er zijn zeker fascistische aspecten in het bestuur en in het politieke klimaat. Het dreigt echter allemaal veel en veel erger te worden, en het vergt grote inspanningen om dat gevaar terug te slaan.
Wat er intussen vrijwel niet is: een houding die zegt: De fascisten komen? De fascisten gaan regeren?! Dat zullen we nog wel eens zien! Zo’n zo noodzakelijke No Pasaran-houding, een houding die zegt dat we het fascistenkabinet de weg naar de regeringsmacht gaan versperren, hoe dan ook, heeft de afgelopen maanden vrijwel ontbroken. Een hoognodige houding dat we dat kabinet, nu het er vrijwel is, het leven zo zuur gaan maken dat ze niet aan regeren toe komen en onder de druk van protest en verzet bezwijken, ligt in het verlengde van die No Pasaran-houding. En die is dan ook vrijwel net zo afwezig.
Die afwezigheid is deels verklaarbaar. Veel van de mensen en groepen van waaruit je zulke weerstand zou verwachten, zijn in beslag genomen door acties tegen de genocide in Gaza en de Nederlandse medeplichtigheid daaraan. Die acties zijn nodig, het is terecht dat die prioriteit krijgen, en ze dragen indirect ook bij aan de strijd tegen een fascisme-in-opkomst dat zich expliciet als supporters en sponsors van de zionistische genocideplegers neerzet. Schoof en Wilders zeker niet minder dan Rutte, eerder het tegendeel. Maar de bijdrage van het pro-Palestina-protest aan de strijd tegen de komende fascistenregering zou wat minder indirect mogen, wat explicieter en een stuk meer rechtstreeks. Die fascistenregering dreigt immers juist ook solidariteitsactie tegen Israëls genocide verder te criminaliseren en te onderdrukken. Expliciet antifascisme is vanuit de Palestina-solidariteitsbeweging dan ook geen extraatje, maar in het strategisch belang van die beweging. Het is een kwestie van zelfverdediging. Nee, we kunnen niet alles tegelijk. Ja, dus moeten we leren om dingen goed te combineren.
Waar opperfascist Wilders op weg naar zijn kabinet – want dat wordt het, Schoof of geen Schoof… – ook allemaal last van mag hebben gehad, niet van wijdverspreide weerstand tegen de komst van dat kabinet. Dat is geen leuke constatering. Maar we komen niet veel verder als we dat akelige feit niet onder ogen zien. Aan dat akelige feit kunnen we zelf een einde maken – door ons schrap te zetten, door niet alleen op Twitter/X ‘No Pasaran’ te zeggen maar door dat vooral ook te doen. Laten we die junta van Schoof een gepaste ontvangst bereiden.
Noten:
(1) Bijvoorbeeld: Bo Salomons’ ‘Wilders en het “Gesundes Volksempfinden”’, Doorbraak, 27 mei 2024, https://www.doorbraak.eu/wilders-en-het-gesundes-volksempfinden/ Maar Salomons heeft inmiddels een hele reeks uiterst nuttige artikelen gemaakt rond deze thematiek.
(2) Maarten Steenhagen, ‘Het hoofdlijnenakkoord en de actiebeweging’, Doorbraak, 16 mei 2024, https://www.doorbraak.eu/het-hoofdlijnenakkoord-en-de-actiebeweging/
(3) Martijn de Koning, ‘Dick Schoof: een architect van islamofobie’, Daliel, 1 juni 2024, https://daliel.nl/dick-schoof-een-architect-van-islamofobie/
(4) Stroomversnellers, ‘Radicaal-rechts draaiboek’, 4 juni 2024, https://www.stroomversnellers.org/radicaal-rechts-draaiboek/ en uitvoerig in Stroomversnellers, ‘Een radicaal-rechts regeerakkoord: 12 risico’s voor NGO’s, actiegroepen en vakbonden’, juni 2024, https://www.stroomversnellers.org/local/userfiles/blog/Radicaal_rechts_regeerakkoord_en_12_risico_s_voor_NGO_s_actiegroepen_en_vakbonden_1.pdf
(5) VB-congresgroep, ‘Vrije Bond congres komt eraan!’ , vrijebond.org, 27 januari 2024, https://www.vrijebond.org/vrije-bond-congres-komt-eraan/ Wordt weer gezellig en nuttig.
Verder lezen in Konfrontatie
-
| Peter Storm | Extreem rechts
-
| Joke Kaviaar | Migratie en asielrecht
-
| Peter Storm | Extreem rechts