Skip to main content
  • 07 september 2013

Syrië: Illegale wapenhandel legaal gemaakt

Martin Broek

De schade van de oorlog in Libië is nog niet eens opgeruimd als de volgende  militaire interventie al weer gepland wordt. De Maghreb en het Nabije Oosten  worden overspoeld met zware wapens, gesmokkeld vanuit de Libische arsenalen. Syrië is een belangrijke bestemming. 

De BBC citeert de Groep Deskundigen van de VN-Veiligheidsraad die het  wapenembargo in 2011 opgelegd aan Libië bewaakt. April 2013 wijst de  Groep op illegale transporten van "zware en lichte' wapens, waaronder draagbare luchtverdedigingssystemen [MANPADS], kleine wapens en bijbehorende  munitie, explosieven en mijnen .( ...) De forse 'omvang van sommige transporten en de logistiek die daarbij gebruikt worden doen het vermoeden rijzen  dat vertegenwoordigers van de Libische lokale autoriteiten ten minste op de  hoogte zijn geweest van de transfers, als ze er al niet direct betrokken bij zijn."  De situatie is nog erger. 

Drie gevallen bewijzen de enorme omvang van de leveringen, de betrokkenheid van Qatar als een belangrijke leverancier, en dat nog meer overheden, ook westerse, betrokken zijn bij de illegale wapenleveranties. 

l. In april 2012 werd een schip, de Letfallah 11, tegengehouden door de Libanese autoriteiten. Het schip verliet Misrata, Libië, een dag eerder op 14 april  2012. De VN-groep van deskundigen bevestigt dat geavanceerde wapensystemen en onderdelen daarvoor aan boord waren, zoals SA-7b  luchtverdedigingssystemen en Milanraketten. Als tijdens de aandeelhoudersvergadering van de grote Europese wapenproducent EADS, dat een belangri jke deelnemer is in MBDA - de producent van de Milan raketten - CEO Tom Enders gevraagd wordt (http://www.stopwapenhandel.org/node/1509) of hij de Groep kan informeren uit welk land de gevonden raketten komen, wuift hij  elke verantwoordelijkheid weg. Enders stelt, op zijn bekende arrogante  manier, dat overheden die informatie moeten verstrekken en niet bedrijven.  Maar ook de Franse overheid gaf de informatie niet, toen daar door de VN groep om gevraagd werd. Wapenexportbeleid en ethische bedrijfspolitiek  worden gemakkelijk vergeten als het in hun belang is de duistere wereld  van de wapenhandel af te dekken. 

2. In december 2012 verklaarde de VN dat Libië, Qatar en Saoedi-Arabië de  belangrijkste bronnen waren voor wapenleveranties aan Syrië (zie: http://sar gasso.nl/waar-komen-de-wapens-in-de-syrie-Vandaan/)). Laten we ons focussen op Qatar: Het laatste geval van het bewapenen van Syrische strijders door  Qatar is een paar weken geleden gemeld, op 28 augustus, door Jane 's Defence  Weekly. Het Weekblad schrijft dat het FN-6 MANPADS levert aan de Syrische rebellen. (Zie voor meer informatie over MANPADS in Syrië deRogueadventurer ) Er  zijn veel meer gevallen van Qataarse betokkenheid bij wapenexporten naar  Syrische strijders . De VN-Groep van Deskundigen vond een doos met .50 munitie in  de Letfallah, die was verzonden naar de strijdkrachten van Qatar. Het panel vond Belgische FN-aanvalsgeweren onderweg naar Syrië. Deze geweren waren oorspronkelijk verkocht aan Qatar rond 1980, zo meldde FN, het bedrijf uit Luik. De autoriteiten van  Qatar ontkenden alles. Overheden kunnen zeer onbehulpzaam zijn om illegale wapenleveranties te traceren. 

3. De laatste explosieve informatie over illegale wapensmokkel naar Syrië komt uit de  Amerikaanse ambassade in Benghazi. CNN onthulde dat op het moment dat de  ambassade werd aangevallen in augustus 2012 (waarbij vier mensen werden gedood,  waaronder de Amerikaanse ambassadeur Stevens ), CIA- personeel bezig was SA-7  raketten naar Syrië te smokkelen. Een van de talrijke twitter-reacties op dit verhulde  staaltje illegale wapenhandel door een overheidsorgaan was: "Dus in plaats van Iran Contra, hebben wij nu Libië en Syrië gunrunning." (Als je te jong bent om te hebben  gehoord over het Iran-Contra-schandaal, Google het.) 

Op 6 september heeft het Verenigd Koninkrijk een nieuw wapenexportbeleid met  betrekking tot Syrië afgekondigd. Deze zogenaamde Export Control (Syria Sanctions ) Order 2013  zorgt ervoor dat Syrië niet meer op de lijst met gecontroleerde bestemmingen staat.  Hierdoor kan de overheid leveringen aan de Free Syrian Army en andere groepen  goedkeuren, zonder daarbij de wapenexportregelingen te schenden. Het opent  daarmee een nieuwe en ditmaal legale weg voor bewapening van Syrische oppositiegroepen. (Voor een lijstje argumenten tegen dit beleid en zaken die juist wel moeten  gebeuren zie: http://www.caat.org.uk/resources/countries/syria/.) Het legaal maken van wat illegaal was verandert de situatie de jure maar niet de facto. Wapens zullen nog  steeds van conflict naar conflict reizen en olie op het vuur betekenen. En de oorlog in  Syrië zal alleen maar meer wapens toevoegen aan de enorme hoeveelheden die nu al  in de regio zijn.

Op naar de volgende oorlog.