Het groene gevaar

Het is een terugkerend gesprek aan tafel. Ik ben van de oude stempel, zoonlief van de nieuwe. Hij zegt dat het klimaatprobleem het grootste acute gevaar is; ik denk dat ook het gevaar van het militarisme nog levensgroot is. Zoeven keek ik naar een filmpje waarin de Amerikaanse generaal Hyten, hoofd van het Strategic Command, opsomt welke recente aansporingen uit het Congres en door president Trump er zijn geweest om de strijd in de ruimte op poten te zetten. Hij vindt ze allemaal even mooi. Maar wil toch nog even terug naar het uitgangspunt. Er is een dreiging in de ruimte en daarmee is het een slagveld en daar zet de VS ook op in.

Zoeven las ik een stukje waarin wordt uitgelegd dat de VS zijn wapenexportbeleid wel offensiever moet maken, omdat het niet alleen om economisch gewin gaat, maar ook om de positiebepaling in de komende vijftig jaar. Wie gaat de wereld van wapens voorzien? Wie levert de drones? Welk land wordt het belangrijkste wapenarsenaal en bindt daarmee landen militair aan zich? De VS doet in beide gevallen alsof ze de kwetsbare partij is en zich wel moet verdedigen tegen dreigingen van buitenaf. Een blik op de cijfers laat zien dat er een enorme voorsprong is als het gaat om militaire uitgaven en wapenexporten. Bovendien: met iedere nieuwe stap die het zet, worden andere landen gedwongen mee te doen of tegenzetten te bedenken. Wapenbeheersing lijkt van de baan.

Verdragen worden door de VS unilateraal opgezegd (ABM-verdrag, Iran Nucleair Akkoord), wapens over de wereld verspreid (software voor het printen van handvuurwapens komt door de extreme visie op vrijheid van meningsuiting terecht in Westeuropa), conflicten worden op de spits gedreven, ordening vervangen door nog meer competitie. Met veiligheid heeft dit allemaal niet zoveel te maken. Met machtspolitiek denken wel. Maar laten we wel zijn. Veel Europese landen lopen met de VS mee en roepen ook om hogere militaire uitgaven, en protest tegen het doldrieste optreden van de VS op het wereldtoneel is er nauwelijks.

Toch nog even naar het klimaat. Alles moet schoner. Alles moet zuiniger. Zelfs de oorlog. In september 2018 wordt de D66-nota Defensie Energiestrategie: beleid en bijdrage aan de energietransitie besproken. Een nota met als ondertitel: 'Werken aan vrede, veiligheid en klimaat. Waar ook ter wereld.' Alleen al in die laatste vier woorden ligt een flinke mogelijkheid voor een schoner leger, niet door het kweken van eigen groenten bij de bases zoals D66 voorstelt, maar door thuis te blijven. Militaire oplossingen zijn vaak niet duurzaam maar creëren nieuwe gevaren op lokaal en ook globaal niveau.