Malaise in de marktwerking

Het Slotervaartziekenhuis en de IJsselmeerziekenhuizen zijn al jarenlang zorgenkindjes 1). Paar keer bijna failliet gegaan, fiks gedonder gehad met eigenaars of bestuursleden, en ze zaten geregeld diep in de rode cijfers. De IJsselmeerziekenhuizen waren inmiddels onder verscherpt toezicht gesteld, het Slotervaart bleek na de zomer 4,6 miljoen in het krijt te staan en presteerde al jaren slecht 2). De ziekenhuizen bedelden bij de bank en bij zorgverzekeraars om uitstel van terugbetaling van leningen – een veeg teken. Bovendien 3) hadden de specialisten in het Slotervaart het vertrouwen in een van de bestuurders al voor de zomer opgezegd. Ook de Inspectie had haar zorgen uitgesproken.

Dat de zorgverzekeraars niet langer voor het kennelijk onverantwoorde bestuur en beheer van deze ziekenhuizen wilden opdraaien, vind ik dan niet zo heel vreemd. Ook dat hoort bij de zo bejubelde marktwerking in de zorg. Sterker: dat lijkt me een van de weinige verstandige gevolgen van zo’n aanpak. Zorgverzekeraars zijn er immers niet om de kassen van kennelijk onbekwame bestuurders te spekken. Dat de schuldeisers de ziekenhuizen zo snel ontruimden, lijkt me daarenboven een teken dat er meer aan de hand is: de gedachte aan malversaties dringt zich onwillekeurig op.

Dat laat onverlet dat de ontruiming bepaald chiquer had gekund. Op z’n minst hadden alle opgenomen patiënten eerst volgens afspraak behandeld moeten worden, en naar andere locaties overgebracht zodra ze daarna weer enigszins op de been waren. Mensen een paar uur voor hun operatie naar huis sturen is ronduit smakeloos – je wilt nooit en te nimmer dat een zorgverzekeraar zoiets veroorzaakt, of faciliteert.

Juist over dit aspect, insolvabele ziekenhuizen en incapabele bestuurders de nek omdraaien – wat een van de weinige nuttige effecten is van marktwerking in de zorg – wordt nu allerwegen geweeklaagd.

Net zoals ineens de zorgverleners die voor zichzelf zijn begonnen, de schuld van de malaise kregen 4). Het Slotervaart wees expliciet op de gestegen arbeidskosten als oorzaak: al die verduvelde verpleegkundigen die ontslag hadden genomen, zzp’er waren geworden, en zich vervolgens voor een hoger bedrag weer lieten inhuren: het kwam door hen, het was een schande!

Ik kon alleen maar denken: good for them. De zorg betaalt verpleegkundigen al decennia te weinig, zadelt ze op met een gigantische berg administratie, en biedt amper ruimte voor soepele roosters. Wanneer je als zzp’er zowel meer verdient, betere zorg kunt leveren, minder onnut papierwerk op je dak krijgt en bovendien zelf kunt bepalen dat je graag alleen nacht- of weekenddiensten draait, is dat je recht.

Zorgverleners die ontslag nemen en voor zichzelf beginnen omdat ze zo betere zorg kunnen leveren dan ze als werknemer mogen: ook dat is marktwerking. Marktwerking van het goede soort, bovendien.

Het wachten is op het eerste ziekenhuis dat als coöperatie wordt gedreven.

1) https://fd.nl/ondernemen/1275121/zorggroep-van-loek-winter-vraagt-uitste....
2) https://www.parool.nl/amsterdam/-mc-slotervaart-slechtste-ziekenhuis-van...
3) https://fd.nl/ondernemen/1271899/bestuurder-van-ziekenhuis-slotervaart-e...
4) https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/snelle-toename-zorg-zzp-ers...

Karin Spaink

(Overgenomen van www.spaink.net)