Overtreedt wetten en grenzen: solidair met vluchtelingen

Afgelopen week zijn een aantal mensen veroordeeld wegens mensensmokkel
vanwege het enkele  feit dat ze vluchtelingen naar het aanmeldcentrum in
Ter Apel hebben gebracht. [1] Ze vroegen daar geen geld voor, ze hadden
er zelf geen belang bij. Toch heet het mensensmokkel en worden er
maandenlange gevangenisstraffen voor uitgedeeld.

Ook afgelopen week: uit het coalitie-akkoord blijkt dat het zoveelste
terreurkabinet van Rutte van plan is om zogeheten ‘illegaliteit’
strafbaar te stellen. [2] Het gaat dan om mensen die ‘overlast’
veroorzaken zo heet het. Dan moet je weten dat rondzwerven op straat
omdat je dakloos bent al als overlast wordt gezien. En rondzwerven op
straat, dat is het lot van veel mensen die illegaal verklaard zijn en
nergens heen kunnen.

Laat dit duidelijk zijn: Het is de staat die mensen illegaal en
vervolgens ongewenst verklaart en mensen belet zich vrij van A naar B te
bewegen. Het is de staat die mensen in handen van uitbuiters drijft
omdat hen geen andere keus rest. Het is de staat die zelf mensen uitbuit
of laat uitbuiten. Het is de staat die andere uitbuiters dan zichzelf
strafbaar stelt, maar niet door uitbuiting als zodanig strafbaar te
stellen – dan zou immers de staat zelf ook strafbaar zijn – maar door
het vervoeren van vluchtelingen, van illegaal verklaarde mensen,
strafbaar te stellen, ook als degene die rijdt daar zelf niets mee te
winnen heeft.
Laat dit duidelijk zijn: Het is juist die strafbaarstelling waardoor
mensen in handen van uitbuiters worden gedreven. Want wie riskeert er nu
gestraft te worden voor het helpen van vluchtelingen, geheel en al
belangeloos? Dat risico wordt over het algemeen alleen genomen door
mensen die er grof geld aan verdienen en vluchtelingen achterin
vrachtwagens en op niet zeewaardige bootjes met slecht functionerende
motoren proppen en hen daarvoor geld afhandig maken en tot schuldenaren
maken. Schulden die door een volgende reeks uitbuiting in land van
aankomst moeten worden terugbetaald, door bijvoorbeeld gedwongen
prostitutie. Dit type uitbuiters maakt gewoon een rekensommetje, wegen
risico tegen voordeel af en laten iemand het vuile werk doen. Dit type
uitbuiters bekommert zich niet om de levens van vluchtelingen, net zomin als
de staat dat doet wanneer deze vluchtelingen deporteert.
Laat dit duidelijk zijn: Als iets mensensmokkel is, zijn het wel de
deportaties omdat die tegen de wil van vluchtelingen worden doorgezet:
opgesloten, bedreigd, geboeid en gekneveld. Ook daar zijn mensen geld
mee aan het verdienen, zoals de luchtvaartmaatschappijen die altijd wel
bereid zijn tot het vervoeren van te deporteren mensen. Wat maakt hen zo
anders dan die uitbuiters met hun bootjes en vrachtwagens? Het zijn twee
zijden van dezelfde vuile medaille en de staten willen graag bepalen
welke vorm van ‘mensensmokkel’ ze toestaan.

En wat doen rechters die de zogeheten ‘mensensmokkelaars’ waarmee ik dit
verhaal begon voor zich in het beklaagdenbankje krijgen? Die gooien
iedereen op de grote hoop. Bijvoorbeeld een vrouw die een bevriende
vluchteling van Calais naar Ter Apel bracht, niet vermoedend dat dit wel
eens ertoe zou kunnen leiden dat ze opgepakt, vervolgd en veroordeeld
zou kunnen worden wegens ‘mensensmokkel’. Of de man die zelf ooit
vluchtte en nu een ander besloot een lift te geven, gewoon om een vriend
te helpen. Zo zijn er tal van mensen die even helpen en daarvoor in de
cel belanden.
Alsof het nog niet erg genoeg is dat mensen meer en meer als ‘illegaal’
en ‘ongewenst’ en dus strafbaar bestempeld worden, wordt het ook nog
strafbaar gemaakt om solidair met hen te zijn, een helpende hand uit te
steken voor een ritje binnen de Europese grenzen die voor ons allen zo
eenvoudig over te steken zijn omdat we een paspoort hebben. Het lijkt zo
vanzelfsprekend, zo gewoon, het passeren van die grens, maar dat is het
niet. Tegelijk: wat hier nu gebeurt in de rechtbank, dat is al heel lang
staande praktijk in heel Europa [3]! Verbaasd hoeven we niet te zijn.
Maar wel woedend!

Hoe lang gaat dit nog door? Meer en meer worden vluchtelingen in de hoek
gezet alsof zij het zijn die crimineel zijn. Neem nou de berichtgeving
over die bussen tussen Emmen en Ter Apel. Het lijkt wel alsof die
zogenaamde ‘veilige landers’ de enigen zijn die zich in dit land
schuldig maken aan vervelend gedrag in het openbaar vervoer, waarbij je
je moet afvragen waar het eigenlijk om gaat. Zet eens op een rijtje wat
er allemaal in menig trein aan de lopende band gebeurt met agressieve
mondkapjesweigeraars. Nee. Dat doen we niet. Dat heet: selectieve
verontwaardiging. Dat heet: racisme. En wie bepaalt er trouwens wanneer
het voor jou veilig is in het land waar je vandaan komt? Dat zijn ook
maar regeltjes bepaald door het Fort Europa dat ook voorschrijft dat het
veilig is in Afghanistan en zo wel meer landen waar je nog niet eens als
toerist naar toe zal gaan.

De hetze tegen vluchtelingen, tegen migranten, neemt steeds grotesker
vormen aan en dat geldt ook voor de hetze tegen al wie zich solidair
betuigt. Solidair tegen de staat en tegen al wie door de staat aan
inkomsten wordt geholpen, de uitbuiters die alleen maar van inkomsten
zeker kunnen zijn zolang Fort Europa de grenzen dichthoudt. Dat is hun
verdienmodel, die dichte grenzen. Ook hen moeten we de voet dwars willen
zetten. Ze zijn de ondergrondse variant van het kapitalisme.
De enige manier om hier wat aan te doen is die solidariteit vol te
houden, tegen de stroom in, om er met meer mensen bij betrokken te
raken. Door te doen wat die nu veroordeelde mensen hebben gedaan: die
autorit aanbieden, te helpen waar dat volgens de misdadige wetten van de
staat strafbaar is. Dan zijn mensen niet afhankelijk van uitbuiters, lui
die levens in gevaar brengen en daar rijk van worden. Dan zijn mensen
die grenzen over die ze niet over mogen en heeft de staat het nakijken.
En dat is dan wel volgens een criminele wet mensensmokkel maar het is
ethisch en moreel geen mensensmokkel en dat weegt zwaarder dan wetten
verzonnen door regeringen die mensen de dood in willen jagen.
Mensen kunnen niet illegaal zijn, ook niet als de staat het zegt. Hen
een lift geven is geen mensensmokkel want het is solidariteit, het
gebeurt in overeenstemming met wie je helpt, je doet het belangeloos. Ik
zou niet eens geld aan hen willen vragen voor de kosten van de benzine!
Zit je zelf krap, dan zal dat uit een gemeenschapspotje moeten komen.
Dat soort dingen moeten we eens op gaan zetten. Solidariteitsfondsen en
netwerken om de grenzen te doorbreken. Allemaal meedoen.

Chauffeurs gezocht! Voor belangeloos vervoer van vluchtelingen. Grenzen
dienen volledig te worden genegeerd, de muren en hekken vertrapt,
gesloopt. Geen grenzen tussen mensen. Weg met die lijnen op de
plattegrond, verdedigd door geüniformeerde staatsterroristen die
marechaussee heten! Wij hebben niet gekozen voor die grenzen die
bestaansrecht toekennen aan de bevoorrechte ene (wij, de
‘staatsburgers’) en afnemen van de ander (zij, de ‘illegalen’). We
erkennen die grenzen niet. Basta! Geen mens is illegaal. De wet is
onrecht. Op naar een nieuwe Underground Railroad.

Joke Kaviaar

NOTEN:

[1A] Verslag van de zittingen: https://www.rtvnoord.nl/nieuws/877281/mensensmokkelaars-schrikken-van-strafeis-kan-ik-nog-een-advocaat-krijgen

[1B] Enkele uitspraken twee weken later: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNNE:2021:5241 en https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNNE:2021:5228

[2] Kritiek op ongewenstverklaring: 'illegaliteit wordt nu strafbaar' https://nos.nl/liveblog/2409701-rutte-waarschijnlijk-nog-naar-eu-top-formatiedebat-in-eindfase#UPDATE-container-58026750

[3] https://jokekaviaar.nl/Is-hulp-bij-overleven-strafbaar.html