Skip to main content
  • 01 oktober 1991

Music still got power!:

Iwan Vol

Consolidated is de naam van een muzikanten-collectief, dat bestaat uit 3 blanke Amerikaanse mannen van rond de dertig. Ze maken dansbare Electro-hiphop, met sterk politiek geëngageerde teksten. Hun eerste LP/CD droeg als titel "Dysfunctional". Hun onlangs verschenen tweede LP/CD, "Friendly fascism", geeft een beeld van de VS vandaag de dag.

Consolidated durft het aan de VS te vergelijken met het vooroorlogse Nazi-Duitsland en gaat daarover tijdens haar concerten discussies aan met het publiek en verwerkt die op de plaat. De groep schetst een beeld van een racistisch, fascistisch, sexistisch en dierenuitbuitend Amerika. De band roept op tot: "unity of oppression". Als je je verzet tegen een of andere vorm van onderdrukking, verzet je dan ook tegen andere vormen daarvan, met de nadruk op de onderdrukking en uitbuiting van dieren. Dieren hebben volgens hen dezelfde eigenschappen als mensen maar worden nog steeds niet als gelijken gezien en behandeld.

Consolidated trad vorige maand op in Nederland en wij maakten een interview met de drummer, Philip Steir.

Consolidated is een dansband die bepaalde politieke ideeën uitdraagt. Wat voor soort publiek willen jullie bereiken en wat voor soort publiek bereiken jullie feitelijk?

Het publiek dat we bereiken is een agressief, man-georiënteerd publiek. Dit komt omdat we bij een label zitten, Network genaamd, dat veel industriële muziek uitbrengt. En in de VS is het zo, dat je dan als band in zo'n hokje wordt geduwd. Dit komt ons goed uit, omdat bij die mensen onze boodschap harder aankomt, want het grootste gedeelte van ons publiek in de VS is over het algemeen pro-Amerika. De mensen komen grotendeels alleen voor de muziek. Wat we willen doen is educatief entertainen.

Wat we de mensen duidelijk willen maken, is dat er een gezamenlijke strijd moet komen tegen elke vorm van onderdrukking, dus ook de onderdrukking van dieren. Daarom preken we bijna nooit voor eigen parochie. En we willen het publiek dat wel dezelfde ideeën deelt duidelijk maken dat een bezoek aan een optreden van Consolidated geen vorm van een politieke daad is, maar dat het activisme pas op straat begint. We geloven werkelijk dat onze boodschap overkomt en ook aanslaat. Als bijvoorbeeld Guns'n'Roses de teksten van Tracy Chapman zou zingen, dan zouden de bezoekers van hun konserten zich veel vrouwvriendelijker gedragen. Als we het idee hadden dat we geen mensen zouden bereiken zouden we meteen stoppen. Dit is Consolidated, dit is hoe we zijn, dit is wat we doen; en we willen vooral eerlijk zijn ten opzichte van ons zelf.

De optredens van Consolidated worden gekenmerkt door een vrij militante sfeer. Je ziet drie mannen die keihard hun boodschap overbrengen, weergegeven door harde dansmuziek en visueel ondersteund door drie beeldschermen, waarop videobeelden te zien zijn over de vergelijking Bush-Hitler, de penis-wapens en een reclame van Mc Donalds die steeds weer wordt onderbroken door beelden uit slachterijen. Zelfs de vele peace-gebaren van zanger Adam doen niets af aan het militante en overrompelende effekt van de show. Halverwege de show stopt de muziek, de lichten in de zaal gaan aan, Consolidated maakt ruimte voor een discussie, zes meken bijna om kritiek.

Met welk idee geven jullie ruimte tot discussie? Zijn jullie niet bang dat door de overrompelende show en de hoeveelheid gelijkgezinden in de zaal de gelijkwaardige basis voor een discussie verloren gaat?

We vinden dat amusement een erg onderdrukkend medium is. Het gaat uit van degene die amuseert en is daarom erg eenzijdig. Dat vinden we niet erg democratisch en daarom geven wij de microfoon aan het publiek, zodat het kritiek op ons kan leveren, bijvoorbeeld als het onze show te militant of te macho vindt. En we werken er ook aan om onze macht als amuserend individu tijdens de discussie af te breken.

In Den Haag was er iemand die zei, dat hij van vlees hield. Dat vinden we prachtig. Door zulke dingen ter discussie te stellen maak je sociale veranderingen, als je op dat moment kan aantonen dat mensen niet het recht hebben om het levensrecht aan een ander dier te ontnemen. Het sociale denken van mensen moet zo veranderd worden dat er plaats wordt gemaakt voor dieren. Het is dus moeilijk voor iemand die de Engelse taal niet goed meester is en bijvoorbeeld vlees eet, een vegetariër uit te dagen. Zo zouden slavenhouders, die 2 eeuwen geleden door de wet werden beschermd, toen ook niet graag op een podium de discussie over de legitimiteit van het houden van slaven hebben willen aangaan.

In Amerika geeft de discussie soms aanleiding tot hachelijke situaties. Zo werd er in Chicago eens gevraagd, of de VS al niet links genoeg geworden was. We antwoordden toen, dat de vraag zeker als grap was bedoeld na zo'n 12 jaar Reagan en Bush. Hierop reageerde het publiek verbaasd en agressief. Bush is net God in de VS, vooral bij de jeugd. Men is zo gehersenspoeld, dat het gaat lijken op voormalig Nazi-Duitsland. Ik ben bang om terug te gaan naar een racistisch, fascistisch, apathisch Amerika. Het superioriteitsgevoel is heel belangrijk voor de Amerikanen; minder- of gelijkwaardig zijn is voor hen uitgesloten. En we zijn ook nummer 1 in kindersterfte in de Westerse wereld, het aantal moorden, drugsmisbruik en alcoholisme!

In hoeverre hebben jullie last van repressie, in de vorm van geweld door andersdenkenden of in de vorm van censuur van overheidswege?

In de VS worden we regelmatig geïntimideerd door racistische jongeren en Nazi-skinheads. Soms kunnen we bijvoorbeeld de kleedkamer niet uit, omdat er dan mensen voor de deur staan die iets op non-verbale manier willen duidelijk maken. En in Boston werden we via de radio bedreigd. Op onze LP "Friendly fascism" staat een nummer genaamd 'White american male part II', waarop stemmen van racisten en anti-semieten tijdens de discussie te horen zijn. Het stopt ons niet; ook geweldloosheid is de basis van sociale veranderingen.

In vergelijking met Nederland is de staatscensuur veel groter. We hebben namelijk de FCC-laws, dat wil zeggen, dat er censuur is op woorden zoals 'shit' en 'fuck' en op alles wat met sex te maken heeft, ook visueel. Als je je uitspreekt tegen de VS of een vlag verbrandt, wordt je onherroepelijk gearresteerd. Het is opvallend, dat we er tijdens de concerten nog geen last van hebben gehad. Maar alles wat we voor radio en TV hebben gemaakt, wordt zwaar gecensureerd.

Consolidated brengt in praktijk, waarover ze praten. Hun aktiviteiten in het dagelijks leven bestaan onder andere uit het werken in een tehuis voor dakloze kinderen, het werken voor de Pro Choice-beweging, die zich inzet voor de vrijheid voor vrouwen om abortus te plegen, werken in een opvangkliniek voor crackverslaafden. Daarbuiten houden ze zich zeer intensief bezig met dierenstrijd.

Op de LP komt een zwarte rap-artiest voor, die niet kan accepteren dat jullie bepaalde onderwerpen aankaarten, omdat hij vindt, dat jullie vanuit een bevoorrechte positie kunnen werken. In hoeverre zijn jullie hypocriet en in hoeverre blijven jullie geloofwaardig?

Natuurlijk zijn drie blanke mannen enorm bevoordeeld in deze maatschappij. Je hebt nooit het gevoel, dat je gediscrimineerd wordt of ergens niet welkom bent. We spreken er ook niet over wat het betekent om onderdrukt te worden; we spreken alleen over wat 'wij' als blanke mannen anderen hebben aangedaan; we spreken uit ervaring (het blank & man zijn). En natuurlijk zijn we allemaal op een bepaalde manier hypocriet. Ik zelf heb problemen met 'hypocriet' als antwoord of excuus. Het is wel erg clichee als je daardoor je weg naar roem en onschendbaarheid vrijmaakt. We zijn allemaal individuen en hebben allemaal een hypocrisie-nivo, dat we van onszelf kunnen accepteren. Zeker als je je ideeën zo uitdraagt als wij, wordt je bekritiseerd en moet je dus heel goed weten, waar je mee bezig bent.

Jullie nemen stelling tegen het feit dat muziek tot produkt verworden is en niet meer uitgaat van aspecten zoals kunst en creativiteit. Jullie spelen hier echter in het steeds commerciëler wordende zalencircuit en hebben een videoclip die op MTV wordt vertoond. Doen jullie hiermee concessies aan je eigen creativiteit?

Op een bepaalde manier doen we expres concessies aan onze muziek, zuiver omdat je in de muziekwereld concurrerend moet zijn, en zeker als je dansmuziek maakt. Ja, we spelen commerciële muziek en we spelen in grote zalen, alleen om het feit om zoveel mogelijk mensen te bereiken. We willen juist mensen bereiken die het niet met ons eens zijn. De Europese tour is geregeld door NL-Centre, die contact met ons heeft opgenomen en ons deze tour aanbood. We kunnen van te voren niet weten, in wat voor zalen dat zal gebeuren.

De MTV-video is een ander verhaal. Het was onze bedoeling om de mensen tussen de pracht en praal van videoclips te confronteren met de keiharde werkelijkheid. We vechten met behulp van het systeem tegen het systeem. We hoeven geen revolutie, we willen geen regering omver werpen; we willen veranderingen in de morele, sociale en ethische condities, waaronder mensen leven.

Het nummer 'The typical male thinks with his dick' gaat over de houding van de gemiddelde man ten opzichte van vrouwen. Hoe zien jullie je plaats binnen de strijd tegen sexisme?

De vrouw wordt nog steeds gezien als object in de reclame, muziek etc. Ik probeer mannen het besef van gelijkwaardigheid bij te brengen. Elke cultuur moet een feministische beweging hebben. Sexisme of een sadistische houding ten opzichte van vrouwen zijn aanwezig in elke samenleving, vrouwen hebben geen rechten. Het is moeilijk voor mannen om zich uit te spreken tegen hanengedrag.

Als vrouwen zeggen dat ze dat niet van mij hoeven te horen, vind ik dat prima. Het weerhoudt mij er echter niet van, om mannen en gehersenspoelde vrouwen iets over man-vrouw-verhoudingen bij te brengen. Er zijn zelfs vrouwen, die zich tegenover ons verontschuldigen voor mannelijk geweld. Toch is verkrachting de snelst groeiende vorm van misdaad. Een verdubbeling binnen de laatste 5 jaar! Daarom het nummer 'Typical...'. Hopelijk herkennen mensen iets daarvan binnen hun eigen relatie en misschien praten ze er dan thuis over.

Jullie hebben het over 'vriendelijk fascisme'. Wat bedoelen jullie hier precies mee?

Er zijn relatief gezien maar een paar mensen die vrij denken en een heel grote groep mensen die vanuit het midden denkt. Deze enorme groep wordt beïnvloed door rechts, die de macht daartoe heeft. Het is beangstigend om te zien, hoe mensen gehersenspoeld zijn. Als je je bijvoorbeeld uitspreekt tegen de Golf-oorlog, word je als een verrader beschouwd; maar dan zeg ik, dat ik óók Amerikaan ben, maar dat ik niet naar andere landen ga om mensen te vermoorden. Nog steeds worden er overwinningsparades gehouden met vlaggen, tanks en marcherende soldaten; het is Nazi-Duitsland; het is 'vriendelijk fascisme'. Een nieuwe tirannie, verhuld door de grote bedrijven in plaats van de Nazi-partij.

Het is een feit, dat alle grote bedrijven wapens produceren. Bush heeft oorlog nodig, omdat de hele Amerikaanse economie op de wapenindustrie is gebaseerd. Europa zal uiteindelijk worden zoals de VS, ook al willen sommige mensen dat hier niet geloven, zoals duidelijk werd tijdens de discussie in Enschede. Er heerst hier geen democratie, het is een democratie voor en door bedrijven, niet voor mensen. We zijn geen communisten, maar we geloven wel in sommige aspecten van het socialisme; democratie en keuzevrijheid. We hebben ook niets tegen geld verdienen, wèl tegen een manier van geld verdienen door middel van uitbuiting van mens, dier en milieu; en dat doet tenslotte 99% van alle bedrijven. De media hebben een grote hand in dit 'vriendelijke fascisme'. Tijdens de Golf-oorlog werd er bijvoorbeeld evenveel aandacht besteed aan de 220.000 mensen die tegen de oorlog demonstreerden als aan de 10.000 die vóór de oorlog demonstreerden. Helaas stellen de alternatieve media in de VS weinig voor.

In hoeverre kunnen jullie geweld rijmen met jullie strijd?

Ik geloof in vrede, maar bij voorbeeld in dierenstrijd denk ik dat geweld tegen objecten van cruciaal belang is. Neem bijvoorbeeld een groep als ACT Up! Niemand zou hebben geweten, wat er met de AIDS-gelden gebeurt, als zij niet door gewelddadige acties in het nieuws waren gekomen. Ik vind het ook fantastisch hoe dierenbevrijdingsgroepen aan mensen laten zien, wat er allemaal in de verschillende laboratoria gebeurt met dieren.

Je zei, dat er een gezamenlijke strijd moet komen tegen elke vorm van onderdrukking. Waarom leggen jullie de nadruk op de onderdrukking van dieren?

Veel mensen die zich bezig houden met een strijd tegen onderdrukking, zien het verband niet als het gaat om de rechten van het dier. Vegetarisme is vrede; er zijn drie redenen waarom je vegetariër kan worden: om ethische redenen (het lijden van ontelbare dieren); vanwege het milieu, het vernietigen van de wereld door de manier van vleesproduktie, en om reden van je eigen gezondheid. Je theorie moet consistent zijn; alleen daarom al moet je de rechten van dieren respecteren. Als je theorie niet consistent is, kan je ook niet naar een racist toe gaan om te zeggen, dat het fout is om andere mensen te onderdrukken, terwijl je zelf ook nog onderdrukt.

Hoe meer ik weet over de ideeën en vooroordelen achter discriminatie en onderdrukking, des te meer begrijp ik dat dieren daarvan niet kunnen worden uitgesloten. Wij mensen hebben geen rechten, we verzinnen maar wat en leggen onszelf beperkingen (wetten) op om onze veiligheid te waarborgen. Gieren hebben daar ook recht op. Honden, varkens of koeien willen ook veiligheid. Ze uiten het op een andere manier, maar willen ook een eigen leven leiden. Het is verschrikkelijk moeilijk om dit aan mensen uit te leggen, ook al vond ik het simpel; soms denken mensen dat ik gek ben.

Luister nooit naar iemand anders, een band of politiek leider. Je moet zelf denken, dan raak je betrokken, dan maak je een verandering in je eigen leven en dat telt! We zullen de waarde van de aarde moeten gaan erkennen, we zijn allen een; mens, dier en natuur. Laten we afstand nemen van patriarchale mannen, religies en het kapitalisme, waarvan slechts enkelen profiteren. Zie de planeet als God; de basis van religie is de aarde en geen knakker in de wolken.

Iwan Vol

Arnie van Driel

Cor Gelderblom