Terugtrekking VS uit INF-verdrag brengt kernoorlog stap dichterbij

Afgelopen maand kondigde de Amerikaanse president Donald Trump aan dat de VS zich terugtrekken uit het INF-verdrag. Dit verdrag verbiedt de VS en Rusland de productie en ontwikkeling van op de grond gestationeerde kernwapens voor de korte- en middellange afstand (met een bereik van tussen de 500 en 5.500 kilometer). Het verdrag markeerde het einde van een gevaarlijke nucleaire confrontatie in de jaren tachtig van de vorige eeuw. West-Europa wilde geen Amerikaanse Pershing-raketten tegen de SS-20 middellangeafstandsraketten van de Sovjet-Unie.

Het is moeilijk om het criminele karakter en de roekeloosheid van deze actie van de regering Trump te overdrijven. De levens van miljarden mensen in Europa en Oost-Azië worden doelbewust in het kruisvuur geplaatst van de nucleaire opbouw van Washington tegen Beijing en Moskou.

De directe oorzaak van de INF-verdragscrisis is een Russisch programma voor de ontwikkeling van kruisraketten dat rond 2008 van start ging. In 2010 werd de raket, later geïdentificeerd als Novator 9M729 (SSC-8), op de grond getest op een manier die de Verenigde Staten deed vermoeden dat de raket niet voldoet aan het INF-verdrag. Eén van de meest verontrustende aspecten van de INF-verdragscrisis is dat we niet echt weten wat er is gebeurd. Afgezien van het type raket en de aanduiding ervan, hebben de Verenigde Staten niet publiekelijk informatie vrijgegeven over de vermeende overtreding. Het lijkt erop dat de door de VS gesignaleerde ‘overtreding van Rusland’ een dekmantel is om een nieuwe wapenwedloop te beginnen met China.

Nadat president Obama in 2011 de ‘spil naar Azië’ lanceerde, legde Peking meer nadruk op de ontwikkeling van middellange afstandsraketten die Amerikaanse vliegdekschepen en militaire bases in de Westelijke Stille Oceaan kunnen treffen. Het INF-verdrag regelt het verbod op land gestationeerde korte- en middellangeafstandskernwapens van de VS en Rusland. China is echter geen partij in dit verdrag. Binnen het Amerikaanse establishment gingen in de afgelopen jaren steeds meer stemmen op voor terugtrekking uit het INF-verdrag.

Admiraal Harry Harris, die onlangs aftrad als commandant van de Amerikaanse Pacifische Vloot om de Amerikaanse ambassadeur in Zuid-Korea te worden, was een agressieve voorstander van heronderhandeling over of voor het schrappen van het INF-verdrag. Vorig jaar zei Harris dat hij wapenbeheersing “problematisch” vond, omdat het INF-verdrag “ons vermogen om kruisraketten van de Chinese en andere landen, op het land gebaseerde raketten te bestrijden beperkt.” Als getuige optredend voor de Amerikaanse Senaat in maart, maakte Harris duidelijk dat de afschaffing van het INF-verdrag cruciaal was om te proberen de volledige Amerikaanse militaire dominantie in de Stille Oceaan te herstellen.

Hoe beangstigend klein moet de nucleaire afstand tussen de kernwapenmogendheden worden (VS en Rusland in Europa en tussen de VS en China in Azië) voordat hier actie tegen wordt genomen? Helaas leert de geschiedenis ons dat de situatie erger zal moeten worden, waarschijnlijk nog veel erger, voordat publieke druk leiders zal dwingen om het beter te maken. Je kunt alleen maar hopen dat dit besef eerder dan later komt, en voordat het te laat is.

Henk van der Keur