Russisch-Georgisch conflict als opmaat tot verzet tegen de Navo

Vrijwel onmiddellijk kiezen politici en media uit Westen partij voor Georgië. Opmerkelijk, aangezien juist Georgië het conflict laat  escaleren. Nu gaat het mij er niet om partij te kiezen voor Rusland of   om Rusland als schoolvoorbeeld van een democratie neer te zetten, maar   de reactie van de Russen kan toch moeilijk als onverwacht worden   beschouwd. Sinds de ineenstorting van het ‘reëel bestaand socialisme’   is Rusland veel invloed en status kwijt geraakt. Diverse landen uit de   voormalige Sovjetunie werden onafhankelijk van Moskou en sluiten zich   aan bij de Europese Unie en de Navo. Sinds Poetin is een belangrijke   pijler in het buitenlandbeleid de gedachte dat Rusland internationaal   een wereldmacht was, is en vooral moet blijven. Zowel politiek als   economisch als geografisch bijt Rusland laatste jaren flink van zich   af. Dit hebben we bijvoorbeeld kunnen zien in de oorlog met Tjetjenie,   maar ook aan de onderdrukking van binnenlandse oppositie en de diverse   handelsconflicten met EU-lidstaten.

Het gaat te ver om Georgië als een satelliet staat van de VS te   betitelen. Maar om Georgië en met name resident Saakasjvili als een   schoothondje van de VS en haar bondgenoten te beschouwen lijkt mij   zeer reëel. Afgelopen jaren is Georgië militair en financieel flink   gesteund door VS en heeft de VS zich er hard voorgemaakt dat Georgië   lid moet worden van de Navo. Ook nu het conflict met Rusland is   geëscaleerd gaat de VS stug door met het leveren van wapens en   munitie. Om een Russische blokkade naar Georgië te omzeilen gaan de   leveringen nu via Jordanië.

De innige relatie tussen Georgië en de VS en de Navo gaan terug tot   begin jaren ’90. In 1994 neemt Georgië deel aan het Navo project   Partnership for Peace, een samenwerkingsverband tussen de NAVO en   niet-Navo landen. Enkele jaren levert Georgië troepen aan de Kfor, de   ‘vredesmacht’ van de Navo in Kosovo. Vanaf dat moment gaat het hard en   sluiten de Navo en Georgië het ene verdrag na het andere en fungeert   Georgië ondermeer als doorvoerhaven van Navo materiaal naar   Afghanistan. Tijdens de Navo-top in Boekarest in april dit jaar   spreken de Navo-lidstaten de intentie uit dat zodra Georgië militair   en technisch bij is lid kan worden van de Navo.

Dat de VS, maar ook andere Navo landen zo happig zijn op de   toenaderingspogingen van Georgië is niet vreemd. Geografisch gezien   ligt Georgië enorm strategisch. Buurland van zowel grootmacht Rusland   als regionale grootmacht Turkije en relatief dicht bij (voormalig)   ‘schurkenstaten’ als Irak, Iran en Afghanistan. Een groot gebied wat   sinds de ineenstorting van de Sovjetunie politiek instabiel is en   waar veel valt te halen. Zo beschikt Georgië over meerdere zeehavens,   liggen er belangrijke oliepijpleidingen en olieraffinaderijen. Niet zo   verwonderlijk dat de VS en andere Navo-lidstaten maar al te graag een   oog dichtknijpen wanneer president Saakasjvili democratische principes   aan z’n laars lapt. Zo worden twee kritische TV-zenders gesloten en   wordt het leger op een demonstratie afgestuurd. Binnenlandse   tegenstanders verwijten Saakasjvili dat hij zich schuldig maakt aan   vriendjespolitiek, corruptie en de economische hervormingen zouden de   armoede vergroten. Na de nipt gewonnen  verkiezingen begin dit jaar   waarbij Saakasjvili nipt won, verklaarde internationale waarnemers dat   het woord ‘eerlijk’ niet van toepassing was op deze verkiezingen

Nogmaals, het gaat mij er niet om Rusland te verdedigen. Maar in dit   conflict vechten Rusland en Georgië als twee honden om een bot. De VS   en de Navo zijn de lachende derde.

Teleurstellend zijn de terughoudende of afwezige reacties van linkse   organisaties en partijen. Op veel linkse websites wordt de oorlog niet   eens genoemd. Een twijfelachtige stilte, zeker omdat sinds de Navo-top   in Boekarest het nog maar enkele jaren duurt voordat Georgië officieel   een bondgenoot van de Navo-lidstaten is en dus ook van Nederland.   Artikel 5 van het Noord-Atlantisch Verdrag, de beginselverklaring uit   1949, stelt dat “een gewapende aanval tegen een (...) als een aanval   tegen allen zal worden beschouwd”. Met andere woorden. Als Georgië al   volledig lid was van de Navo, dan was Nederland feitelijk in oorlog   met atoom grootmacht Rusland. Een situatie die maar weinig mensen in   Nederland als prettig zullen ervaren.

Na de ineenstorting van de Sovjetunie werd er in Nederland een   publiek debat gevoerd over de toekomst van de Navo en de rol van   Nederland hierin. Vrij snel zakte deze discussie weer in en voor   eigenlijk alle politieke partijen in Nederland is het vanzelfsprekend   dat Nederland nog steeds lid is van de Navo. Toch worstelen met name   de linkse partijen met hun houding ten opzichte van de Navo. Binnen   zowel Groen Links als de SP is de Navo een heet hangijzer. In haar   laatste verkiezingsprogramma stelt de SP dat Nederland lid moet   blijven van de Navo om zodoende meer grip en democratische controle op   de Navo te kunnen houden. Wel keert de partij zich consequent tegen   Navo-missies. Daarnaast pleit Harry van Bommel van de Sp voor   opschorting van toenadering van Georgië tot de Navo. Ook Groen Links   pleit voor hervorming van de Navo. Hoewel deze wat naïeve standpunten   de officiële partijstandpunten zijn is er zeker grote onvrede onder   veel leden van beide partijen.

Het huidige conflict tussen Georgië en Rusland is het zoveelste   conflict sinds het uiteenvallen van de Sovjetunie wat mede is   aangewakkerd door de VS en de Navo. Anders dan de Navo zelf beweerd   draagt zij niet bij tot vrede of stabiliteit in de wereld. Laat staan   mensenrechten of democratie. De harde realiteit laat zien dat de Navo   enkel een militair verlengstuk is van Westerse economische belangen.   Linkse- en vredesorganisaties in Nederland zouden er goed aan doen de   oppositie binnen de linkse partijen tegen het Navo standpunt van de   partijen te steunen. Het is politiek gezien onmogelijk om als links   partij te kiezen voor danwel Rusland of Georgië. Links kan zich beter   richten op verzet tegen de Navo. Laat het huidige conflict een opmaat   hiertoe zijn!