Militair keynesianisme: staal en oorlog

Al eerder schreef ik mijn Konfrontatie column op deze rode feestdag. De dag dat verworvenheden van de arbeidersstrijd gevierd worden en de toekomstige lijnen uitgezet. Destijds schreef ik over Truke. Ik mocht werken met deze anarchistische antimilitariste. Maar laat ik ook Tine Kombrink - uit RSAP-hoek - noemen, die samen met Truke consciëntieus iedere week een achttal binnen- en buitenlandse kranten doornam op relevant nieuws en dat uitknipte en opplakte voor het archief van de Campagne tegen Wapenhandel. Beide hadden ze iets met de Spanje strijders tegen het fascisme. Beide net een beetje uit een andere hoek. Op late leeftijd kwamen ze bij elkaar. Tine was bescheidener en meer doordacht. En ik zat er bij als deze vrouwen praatten over een lang leven.

Strijd voor gelijke rechten, macht en voorzieningen is nog steeds nodig. Net zoals de strijd tegen het militarisme en voor vrede. Menig activist zal zeggen dat die twee gebieden als vanzelf hand-in-hand gaan en daarmee is de zaak beklonken. Dat is echter net een stap te kort door de bocht. Niet dat ik het niet eens ben met de verbondenheid tussen beide, maar scheepsarbeiders bouwen schepen voor marines en vliegtuigmakers hebben baat bij een gesubsidieerde (dat is op civiel gebied veelal verboden) militaire tak. Het leveren van militaire voertuigen geeft werk aan arbeiders in de zware industrie. Sterker nog: als het even tegenzit met de economie dan kan de overheid extra bestellingen doen voor de krijgsmacht en zo de industrie een impuls geven. Dit heet militair keynesianisme. Ik had het er met enige regelmaat over met Peter Custers, met name tijdens de crisis die een jaar of acht geleden begon.

Onlangs liep ik er weer tegenaan. Staalarbeiders in Engeland worden door Tata-steel aan de kant geschoven. Het is niet verrassend dat Tory-staatssecretaris voor handel en industrie Sajid Javid vindt dat bewapeningsuitgaven in het Verenigd Koninkrijk omhoog moeten, omdat dit een boost zou kunnen geven aan de door een crisis getroffen staalindustrie. Ik lees het in een digitale krant (knippen hoeft niet meer) uit Wales. Opmerkelijk is wel de visie van Labour-parlementariër Stephen Doughty. Volgens hem zou het helpen als meer Brits staal zou worden verwerkt in Britse wapens. Beide missen een paar principiële punten.

Meer investeren in wapens leidt tot meer export – de bijkomende problemen staan dagelijks in de krant – en daarnaast tot binnenlandse effecten van korte of lange duur. Die duur en intensiteit hangt af van de wijze en het volume van de investeringen. Maar meer wapens met meer Brits staal zorgt er voor dat de smeltovens kunnen branden en de plaatwalserij werk heeft. De investeringen komen echter wel uit de overheidskas die voor van alles-en-nog-wat wordt gesloten. Net als in Nederland staat bijvoorbeeld ook in het Verenigd Koninkrijk de thuiszorg onder druk. De kans bestaat bovendien dat die wapens worden gebruikt voor oorlog en/of onderdrukking. Dat moet voor socialisten toch een gruwel zijn? Toen ik het bericht uit Wales had gelezen kon ik het niet laten om er een klein gedichtje over te maken:

Militair keynesianisme

Staalindustrie zou geholpen zijn
bij verhoogde wapenproductie
stond in een krant uit Wales

Sommigen noemen dit
militair keynesianisme
schreef ik in een tweet

Hij die daarover dacht
zou hij hem lezen?
onzinnige gedachte
hij is niet boven
hij is verdwenen

Toch zit hij
via een economisch begrip
weer even in mijn hoofd

Maar Shipbuilding – uitgekomen net na de Falkland/Malvina's oorlog – blijft toch de echte parel als het gaat om dit verschijnsel. Omdat het een feestdag is ook die tekst en een link naar de youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Res3-YX4X8g. Geniet ervan dat empathie en scherpe kritiek in één liedje samen kunnen gaan. Je kan ook voor de versie van Elvis Costello https://youtu.be/rlcHnp5FEdc kiezen.

Shipbuilding

Is it worth it?
A new winter coat
And shoes for the wife
And a bicycle
On the boy's birthday

It's just a rumour
That was spread around town
By the women and children
Soon we'll be shipbuilding

Well, I ask you
The boy said, "Dad
They're going to take me to task
But I'll be home by Christmas"

It's just a rumour
That was spread around town
Somebody said
That someone got filled in
For saying that people get killed
In the results of their shipbuilding

With all the will in the world
Diving for dear life
When we could be diving for pearls

It's just a rumour
That was spread around town
A telegram for a picture postcard
Within weeks
They'll be reopening the shipyard
And notifying the next of kin once again

It's all we're skilled in
We will be shipbuilding

With all the will in the world
Diving for dear life
When we could be diving for pearls