Mastodonten in de haven

Afgelopen week nam ik de veerboot naar Texel. Je hebt bij vertrek een mooi  overzicht over de marinehaven in Den Helder. De veerpont is net als de Nederlandse marineschepen gebouwd door scheepswerf Damen. Altijd kijk ik.  Vaak tot groot vermaak van mijn familieleden die er de draak mee steken. 

Texel is meestal een vakantiebestemming. Nu ging ik er naar toe om een dagje  te fietsen. Alleen. Dus ik kon rustig kijken, zonder het ingehouden gelach te  trotseren. Ook schoot ik wat fotootjes van de schepen. Er ligt een donkergrijze  (ieder land heeft zijn eigen grijs) mijnenjager van de Alkmaar-klasse. Hij is  verkocht aan Letland en gaat LVNSRsis heten. Opvallender is dat er maar  liefst vier Luchtverdedigings en Commando Fregatten (LCF) in de haven  liggen. 

De schepen horen op hun gebied tot de top. Vergeleken met de Amerikaanse  evenknieën zijn ze niet eens extreem duur. Maar als je een zeehond - ik blijf  maar even in de Waddensferen - met een walvis gaat vergelijken dan is ook  het grootste Nederlandse roofdier klein. Vier van die schepen heeft Nederland. Ze liggen er dus allemaal. 

Die fregatten zijn het duurste wapensysteem dat Nederland heeft. De vier samen hebben tot nu toe zo'n 1900 miljoen euro gekost. Een romp vol state-of-the-art wapens en technologie van wereldklasse. Maar wel kostbaar. En daar  liggen ze nu in de haven stilletjes groot en sterk te zijn. Vanaf het dek van de  Dokter Wagemaker zie ik het resultaat van de keuzes die het Ministerie van  Defensie heeft gemaakt voor: groot, sterk en zwaar. 

Hebben we wel behoefte aan dergelijke grote wapensystemen waar Nederland  mee kan vechten in het hoogste geweldspectrum, zoals grote oorlogen sinds  een jaar of tien zo prachtig worden genoemd? Of hebben we in tijden dat  grootschalige bedreigingen op korte termijn niet meer bestaan behoefte aan  een leger dat het land kan verdedigen tegen zotten. Of hooguit aan een leger  dat kan meedoen aan een missie om ergens de vrede te bewaren. Niet aan een  krijgsmacht om hem te bouwen of af te dwingen, zoals in Afghanistan. 

Met een dergelijke visie kan je bij alle krijgsmachtonderdelen aan de slag. Geen JSF’s en ook de pantserhouwitzers kunnen eruit. In het geval van de marine zou  ik zeggen: weg met die veel te dure en zware schepen. Ze leveren dan nog wat  op. De schepen zijn bedoeld voor de Koude Oorlog die al afgelopen is. Of als  onderdeel van een groter vlootverband voor een oorlog tegen Rusland, India  of China als die over enige decennia een aanval lanceren- de deskundigen  weten het zeker: dat is wat Beijing wil.

Zuinigheid is niet de sterke kant in Den Helder. Het gemiddelde schip van  Hare Majesteits marine gaat niet langer mee dan een jaar of vijftien en wordt  dan verkocht - dat is leuk voor Damen en Thales, die mogen dan weer nieuwe  spullelletjes leveren. Het is ook fijn voor Indonesië, Griekenland, de Emiraten en  Chili die zo voor een prikkie marineschepen kochten. De voorspelde oorlog  met China zullen ook deze fregatten daarom toch niet meer halen. 

Achter Hr. Ms. Evertsen zie ik op de foto nog een schip liggen. Het is nog niet  helemaal klaar. Vermoedelijk is het een van de korvetten die Damen bouwt  voor de Nederlandse marine. Het is zeker niet te klein of licht uitgerust voor  tal van taken, zoals: schip van de wacht in Noordzee of de wateren rond de  Antillen en voor de inzet tegen smokkelaars, piraten, illegale vissers en onverlaten die rotzooi in zee dumpen.

Iets voor een nieuwe koers?