Geen ‘Verneinung’ op en rond Ysselsteyn

Sinds jaar en dag wordt de begraafplaats Venray-Ysselsteyn verkocht als een plaats van ‘verbinding’. Jaarlijks worden hier op 4 mei en 15 november door zowel Nederlandse als Duitse gezagsdragers kransen gelegd, ‘samen’ dus. Maar de invloed van de ‘bruggebouwers’ strekt veel verder dan de vierde mei en wat familieleden. In twintig Noord-Limburgse en aanpalende Duitse gemeenten verspreidt de organisatie van die herdenking een boekje onder de schooljeugd.

Het boekje, bestemd voor kinderen in de leeftijd van tien tot veertien jaar, is samengesteld door een Stichting Vredeseducatie. Nazaten van verzetsmensen en overlevenden van de Jodenvervolging vallen over met name twee zaken. Nergens in het boekje is sprake van ‘dader’ of ‘Holocaust’. En ook een aantal beruchte doden van ‘Ysselsteyn’ wordt erin met rust gelaten. De critici vinden dat in het boekje de geschiedenis geweld wordt aangedaan en willen het van de markt.

In het boekje wordt de oorlog van haar scherpe kanten ontdaan. Er wordt een beeld geschetst als zouden de nazisoldaten in overgrote meerderheid kindsoldaten zijn geweest, van rond de twintig. Maar wie goed op de zerken kijkt ziet dat de gemiddelde leeftijd van deze gevallenen boven de vijfentwintig is. Ook wordt in het boekje continue gewag gemaakt van ‘Duitse soldaten’, terwijl twintig procent van de doden niet van Duitse afkomst is.

Hoewel op ‘Ysselsteyn’ meer dan dertigduizend nazisoldaten, SS-ers, Nederlandse verraders en oorlogsmisdadigers liggen, noemt het boek niet een van hen met name. Niet eens SS-luitenant Julius Dettmann, de moordenaar van Johannes Post, voorman van het verzet, en de beul die verantwoordelijk was voor de deportatie van Anne Frank. Ook de mindere goden van de naziterreur rusten er in vrede: de jodenjagers Van Dijk uit Nijmegen en Van Bussel uit Den Bosch, en Willem Heubel, de eerste Nederlandse vrijwilliger van de SS.

Arthur Graaff, telg uit een familie die in het verzet zat en schrijver over de Tweede Wereldoorlog, begrijpt er niets van: ‘Hoe kun je over Ysselsteyn schrijven zonder dat je ingaat op de daders en medeplichtigen van de Holocaust die daar liggen. Dat zijn er geen tiental of zo’, zegt hij, ‘daar liggen er letterlijk enkele duizenden omdat dit de grootste nazibegraafplaats van heel Europa is – 28 hectare, 40 voetbalvelden.’(1)

Zondag 15 november aanstaande gaat de Duitse ambassadeur weer naar Venray om een krans te leggen op ‘Ysselsteyn’. Op het internet (2) kan een petitie worden ondertekend waarin aan deze aperte uiting van ‘Verneinung’ een eind wordt geeist.

(1) https://www.krapuul.nl/nieuws/2751303/limburgs-lesboek-wo-ii-dat-holocaust-negeert-moet-weg/
(2) https://herdenknazisniet.petities.nl/