-
17 januari 2010
Davids
Laat ik nu altijd gedacht hebben dat er geheime verdragen bestaan die
een soepele afhandelingen van Amerikaanse militaire verplaatsingen over
Nederlands grondgebied naar een oorlog of conflict regelen, de
zogenaamde (Wartime) Host Nation Support. Ik weet dat de VS in de Rotterdamse haven een openbare vrijbrief hebben voor de afhandeling
van vracht: “The (...) Transportation Battalion has a license provided
by Dutch Customs to custom clear all military cargo arriving into the Netherlands.”
Maar die afspraken bedoel ik niet. Nee, ik bedoel de verdragen die
werkelijk alles voor een logistieke operatie regelen van begin tot eind.
Want een goed transport begint met goede verdragen, die werkelijk alles
regelen. Dat staat in elke manual van het Amerikaanse leger voor
transportorganisaties.
Ook de Miniser van Defensie Kamp was van het bestaan overtuigd. Hij
schrijft op 18 februari 2003 dat er een bilaterale overeenkomst bestaat
“over het transport van troepen en militair materieel. Zowel deze
overeenkomst als de bijbehorende regelingen en nadere overeenkomsten
zijn geheim. Volgens artikel 7, onder d., van de Rijkswet goedkeuring en bekendmaking verdragen worden dergelijke documenten niet ter goedkeuring
aan het parlement voorgelegd.”
In het boek van de Commissie Davids lees ik echter dat onderzoek naar
een dergelijk verdrag geen relevant gegeven heeft opgeleverd. Daarmee
wuift de Commissie mijn vermoeden weg, maar ook - en dat doet er meer
toe - de opmerking van de Minister. En niet alléén van de Nederlandse
Minister van Defensie, maar ook van PvdA-leider Wouter Bos die er naar
verwees, toen hij stelde dat de transporten niet gestopt konden worden.
Belangrijker is misschien dat de Commissie Davids en passant de
Belgische premier Guy Verhofstadt declasseert. Ook die stelde immers
dat geheime Host Nation Verdragen aan de basis staan van de toestemming
tot doorvoer van Amerikaanse wapens. Niet waar aldus Davids.
Wel heeft de Commissie een memo gevonden gedateerd op dezelfde dag dat
Kamp zijn antwoorden naar de Kamer stuurt. In dit memo schrijft een
ambtenaar dat er geen formeel juridische verplichting is voor het geven
van transport- of overvliegvergunningen op grond van een NAVO- of
bilateraal verdrag. De NAVO moet eerst een Simple Alert of hogere
alarmeringsfase uitvaardigen voordat hier sprake van kan zijn.
De NAVO heeft een speciaal HNS-document: 'allied joint host nation
support doctrine & procedures'. Daarin staat dat host nation support
plaats vindt op basis van overeenkomsten tussen het ontvangende
en zendende land. Dat betekent dat in een van die overeenkomsten
tussen Nederland en de NAVO of de VS moet staan dat
Nederland alleen medewerking geeft als de NAVO een Simple Alert
uitvaardigt. Die overeenkomst zelf heeft de Commissie Davids niet
gezien. Ze rapporteert dus uit tweede hand.
Daarmee hebben we gelijk een probleem van de Commissie Davids te pakken.
Ze neemt ontkenningen voor waar aan. Ook als dat strijdig is met de
geschreven tekst van een Nederlandse Minister van Defensie en de woorden
van de Belgische Premier. Goedgelovigheid maakt een onderzoek wel
overzichtelijk, maar doet daarmee ook weinig recht aan de al een halve
eeuw durende pogingen teksten over (wartime) host nation support boven
water te krijgen.
Misschien zit ik er helemaal naast en is er niets geheim. Is de
Commissie alleen maar vergeten er naar te vragen, maar dan is het een
koud kunstje het rapport, verdrag, overeenkomst of MoU waarin een en ander
geregeld is openbaar te maken. Daarop is nu het wachten.