Davids

Laat ik nu altijd gedacht hebben dat er geheime verdragen bestaan die

een soepele afhandelingen van Amerikaanse militaire verplaatsingen over

Nederlands grondgebied naar een oorlog of conflict regelen, de

zogenaamde (Wartime) Host Nation Support. Ik weet dat de VS in de Rotterdamse haven een openbare vrijbrief hebben voor de afhandeling

van vracht: “The (...) Transportation Battalion has a license provided

by Dutch Customs to custom clear all military cargo arriving into the Netherlands.”

Maar die afspraken bedoel ik niet. Nee, ik bedoel de verdragen die

werkelijk alles voor een logistieke operatie regelen van begin tot eind.

Want een goed transport begint met goede verdragen, die werkelijk alles

regelen. Dat staat in elke manual van het Amerikaanse leger voor

transportorganisaties.

Ook de Miniser van Defensie Kamp was van het bestaan overtuigd. Hij

schrijft op 18 februari 2003 dat er een bilaterale overeenkomst bestaat

“over het transport van troepen en militair materieel. Zowel deze

overeenkomst als de bijbehorende regelingen en nadere overeenkomsten

zijn geheim. Volgens artikel 7, onder d., van de Rijkswet goedkeuring en bekendmaking verdragen worden dergelijke documenten niet ter goedkeuring

aan het parlement voorgelegd.”

In het boek van de Commissie Davids lees ik echter dat onderzoek naar

een dergelijk verdrag geen relevant gegeven heeft opgeleverd. Daarmee

wuift de Commissie mijn vermoeden weg, maar ook - en dat doet er meer

toe - de opmerking van de Minister. En niet alléén van de Nederlandse

Minister van Defensie, maar ook van PvdA-leider Wouter Bos die er naar

verwees, toen hij stelde dat de transporten niet gestopt konden worden.

Belangrijker is misschien dat de Commissie Davids en passant de

Belgische premier Guy Verhofstadt declasseert. Ook die stelde immers

dat geheime Host Nation Verdragen aan de basis staan van de toestemming

tot doorvoer van Amerikaanse wapens. Niet waar aldus Davids.

Wel heeft de Commissie een memo gevonden gedateerd op dezelfde dag dat

Kamp zijn antwoorden naar de Kamer stuurt. In dit memo schrijft een

ambtenaar dat er geen formeel juridische verplichting is voor het geven

van transport- of overvliegvergunningen op grond van een NAVO- of

bilateraal verdrag. De NAVO moet eerst een Simple Alert of hogere

alarmeringsfase uitvaardigen voordat hier sprake van kan zijn.

De NAVO heeft een speciaal HNS-document: 'allied joint host nation

support doctrine & procedures'. Daarin staat dat host nation support

plaats vindt op basis van overeenkomsten tussen het ontvangende

en zendende land. Dat betekent dat in een van die overeenkomsten

tussen Nederland en de NAVO of de VS moet staan dat

Nederland alleen medewerking geeft als de NAVO een Simple Alert

uitvaardigt. Die overeenkomst zelf heeft de Commissie Davids niet

gezien. Ze rapporteert dus uit tweede hand.

Daarmee hebben we gelijk een probleem van de Commissie Davids te pakken.

Ze neemt ontkenningen voor waar aan. Ook als dat strijdig is met de

geschreven tekst van een Nederlandse Minister van Defensie en de woorden

van de Belgische Premier. Goedgelovigheid maakt een onderzoek wel

overzichtelijk, maar doet daarmee ook weinig recht aan de al een halve

eeuw durende pogingen teksten over (wartime) host nation support boven

water te krijgen.

Misschien zit ik er helemaal naast en is er niets geheim. Is de

Commissie alleen maar vergeten er naar te vragen, maar dan is het een

koud kunstje het rapport, verdrag, overeenkomst of MoU waarin een en ander

geregeld is openbaar te maken. Daarop is nu het wachten.