Hongerstaking ‘Sans Papiers’ in Brussel gaat om meer dan individuele regularisaties

In Brussel zijn al sinds 23 mei 375 ongedocumenteerden in
hongerstaking, in de Begijnhofkerk, de Vrije Universiteit Brussel en
Université Libre de Bruxelles. De Belgische federaal staatssecretaris
voor Asiel en Migratie, Sammy Mahdi, probeert van meet af aan de
hongerstaking te depolitiseren door persoonlijke afhandeling van hun
dossiers voor te stellen. Wie weet krijg je dan wel papieren, dus stop
er maar mee.

Terwijl de gezondheid van de hongerstakers nu onherstelbare schade
oploopt wordt aldus met het voorhouden van individuele kansen op
regularisatie getracht de hongerstakers tegen elkaar uit te spelen en te
doen opgeven. Daarnaast wordt gewezen naar de mensen die in solidariteit
met hen staan en in actie komen: zij zouden de hongerstaking
aanmoedigen. Dat soort strategie degradeert in het publieke discours de
hongerstakers tot willoze slachtoffers van een stel gewetenloze
linksextremisten, alsof ze niet zelf tot deze actie hebben kunnen komen.

De hongerstakers zijn verenigd in de USPR (Union des Sans-Papiers pour
la Régularisation) en eisen al langer regularisatie van mensen zonder
papieren. Al jaren werken zij voor een loon variërend van 3 tot 7 euro
per uur, worden dus uitgebuit en betalen daarvoor wel belasting. Ze zijn
verpleger, bouwvakker, schoonmaker, serveerster, loodgieter, kok… Op hun
arbeid draait een groot deel van de Belgische economie.

Als altijd draait immigratiepolitiek niet om het tegenhouden van mensen, maar om
bevolkingspolitiek: het gebruiken van mensen als wegwerpartikel. De
vraag is niet of mensen ‘teveel’ zijn en of het ‘het land vol’ is, maar
of mensen gebruikt kunnen worden. Geef hen vooral geen rechten, geen
zekerheid, maar wel een heel klein sprankje hoop dat al die moeite
misschien individueel beloond wordt. Zet daartegenover de voortdurende
dreiging van arrestatie en deportatie en je hebt gewillige arbeiders die
niet snel zullen protesteren.

Het houdt zo ook de lonen over de hele linie laag en speelt de ongedocumenteerden uit tegen het ‘eigen volk’,de laagbetaalde arbeiders die in België geboren zijn. ‘Voor jou in
de plaats hebben we zo een illegaal voor minder in dienst, dus hou je mond
maar.’ En telkens weer trappen mensen erin en wijzen naar de uitgebuite
arbeiders in plaats van naar de baas.

Overigens is dit mechanisme niet exclusief voor België, het gebeurt in Neederland en de andere EU landen ook. Wereldwijd, je hoeft maar naar de VS te kijken, ook ten tijde van
Obama en Biden. Het gebeurt overal waar mensen noodgedwongen ver van hun
geboortegrond een bestaan proberen op te bouwen. In alle stilte.
Nu is het zover gekomen dat 375 mensen het niet meer pikken om als
derderangsburger behandeld te worden. Ze zetten de laatste troef in die
hen ter beschikking staat: hun leven. Dat zal niemand voor hen bedenken.

Tot nu toe zijn er in solidariteit meerdere demonstraties geweest, is de
Dienst Vreemdelingenzaken bezet geweest en is er een bezetting gaande in
een universiteitsgebouw in Gent, de Ugent. De situatie van de
hongerstakers vraagt om actie. Intussen heeft tijdens de hongerstaking
iemand al twee keer scheermesjes doorgeslikt, een ander batterijen, een
aansteker. Er zijn vijf zelfmoordpogingen gedaan. Op dit moment hebben
vier mensen hun lippen dichtgenaaid, ze drinken door een rietje. De Begijnhofkerk
waarin 200 mensen zitten, is van binnenuit door hen afgesloten.

Staatssecretaris Mahdi roept dat de hongerstaking chantage is. Een
bekende truc. Maar nee, het is de illegalisering van mensen die chantage
is. Het is de Europese migratiepolitiek die chantage is, de
militarisering van de grenzen, het opsluiten van mensen in gevangenissen
die dan niet zo heten maar namen dragen als ‘gesloten centra’ (in
België) of ‘detentiecentra’ (in Neederland). Hoe durven politici vol te
houden dat het migranten zijn die de boel chanteren, terwijl zij
machteloos staan tegenover dat machtsblok Fort Europa met zijn hekken en
muren en grensleger Frontex?

Migranten zijn ruilmiddel, of wapen om medewerking van een ander land of van de EU af te dwingen. We zagen Erdogan de grens naar Griekenland al eens open zetten om de EU onder
druk te zetten, hetzelfde doet nu Lukashenko in Wit Rusland aan de grens
met Litouwen. De Europese lidstaten schreeuwen vervolgens moord en brand
en pompen alleen maar meer geld in het opleiden en uitlenen van
grenswachten, de aankoop van apparatuur en schepen, en in push back
deals met landen als Turkije en Libië.

De lijst met misdaden van de Westerse wereld, de landen die het
kolonialisme nog altijd niet verleerd zijn maar nu anders vormgeven, is
onuitputtelijk. De regeringen van de staten hebben geen enkel recht
mensen hun vrijheid van beweging te ontzeggen, voorwaarden te stellen en
verdeel en heerspolitiek te voeren. Ze hebben alleen maar een
rechtvaardiging: de economische neo-liberale orde moet ‘coute que coute’
in stand worden gehouden. Het ‘eigen’ volk dient een rad voor ogen
gedraaid terwijl ongedocumenteerden onder mensonwaardige omstandigheden
blijven ploeteren, of dat nu is in België, in Neederland of in een land
ver weg, alles ten gunste van de welvaart van het rijkste schuim der
aarde, het kapitalisme dat zonder nationalisme en racisme niet kan bestaan.

Dat alles is waarover die hongerstaking in Brussel gaat. Met het
aanbieden van individuele behandelingen van aanvragen tot regularisatie
wordt een fooi uitgedeeld die voor velen alsnog in de cel en de boeien
eindigt, wordt een wortel voorgehouden, een poging tot depolitisering gedaan
die zo doorzichtig is als de schoongewassen ruiten van het Europees
Parlement in datzelfde Brussel.  

De hongerstaking gaat vandaag, 13 juli 2021, de 52e dag in. Afgelopen
weekend werd er gedemonstreerd voor de Begijnhofkerk. Bij het universiteitsgebouw in Gent, Ugent, kwamen de afgelopen avond van 12 juli neonazi’s de nog altijd voortdurende solidariteitsbezetting aldaar provoceren. Fort Europa stuurt aan op nog meer doden, ditmaal in de stad van waaruit de EU bestuurd wordt. Fascisten likken hun vingers erbij af. Maar
hoeveel verschil is er tussen hun ideologie en de bij wet geregelde
institutionele racistische grenspolitiek van Fort Europa?

Joke Kaviaar