Doodgaan doet u maar ergens anders

“Ik moet een nieuw leven beginnen met een paar euro,” zei de man. Hij was nog geen uur daarvoor ‘geklinkerd’. Dat betekent: op straat gezet vanuit een detentiecentrum, met geld voor een treinkaartje naar de dichtstbijzijnde grote plaats. Jaren woonde hij in Nederland, hij spreekt de taal goed. Nu zat hij jaren vast. Geen papieren. En nu? Alle contacten die hij had: weg. Waar hij woonde: weg. Geld: weg.
Kleding: past in de plastic boodschappentas die hij bij zich heeft. Medische zorg: geen verzekering. Hulp: bij gratie van vrijwilligers die zich niet laten leiden door de onmogelijke terugkeer gedachte.

Dit is in een notendop: Europees beleid. En dus: Nederlands beleid.

Er komt een e-mail binnen. “Was ik maar dood” staat er in het onderwerp. De mail is afkomstig van een jonge vrouw uit Servië die op straat bedelend moet zien te overleven met twee kinderen. Jaren geleden Nederland uitgezet. Ze zullen haar wel het stempel ‘economisch vluchteling’ hebben opgeplakt. Haar hulproep is evenwel niet voor zichzelf. Die is voor haar familie, die terug is gegaan naar Nederland. Hoe bedenk je het? Simpel: uit wanhoop. De familie bevindt zich, zo blijkt, in een ‘vrijheidsbeperkende locatie’. Ofwel een gevangenis die niet zo mag heten. De familie moet terug, richting alweer een onmogelijk leven.

Ook dit is: Europees beleid. En dus: Nederlands beleid.

‘Onze’ staatssecretaris van vreemdelingenzaken (die al net zo van ‘ons’ is als dit land), heeft onlangs laten weten dat mensen die het slachtoffer zijn van mensenhandel, bijvoorbeeld vrouwen gedwongen tot prostitutie, géén verblijfsvergunning krijgen, dat vrouwen die het risico lopen te worden besneden, lees: mishandeld, géén recht hebben op asiel, dat minderjarigen nog steeds zullen worden opgesloten. Ook dit zijn nog maar voorbeelden van... Beleid.

Toch gaat dit beleid nog lang niet ver genoeg. Albayrak wordt voortdurend vanaf de rechterflank der democratisch gekozen volksvertegenwoordigers bekritiseerd omdat zij niet hardvochtig genoeg is. En ze doet nog wel zo haar best, in navolging van haar voorgangers. Zo staan al bij de luchthavens van potentieel voor vlucht gevoelige staten IND teams klaar om het binnenkomen van mogelijke asielaanvragers tegen te gaan. Dit alles maakt onderdeel uit van de Europese hoge-muren-politiek: Frontex  kenden we al, maar ‘we’ hebben dus ook ‘ILO's (Immigration Liaison Officers)’, al vanaf 2004.

Hans Gualthérie van Weezel, voorzitter van de Commissie Integraal Toezicht Terugkeer: “Het aantal uitzettingen van uitgeprocedeerde asielzoekers moet omhoog”. Intussen vindt Verdonk, die nog wat zetels van Wilders terug tracht te winnen, dat “uitgeprocedeerde vreemdelingen nu vaak op straat belanden in plaats van dat ze worden uitgezet”. Deze opmerking werd geplaatst in het kader van de leegstand in het relatief nieuwe detentiecentrum in Alphen aan den Rijn.

In het uitzetcentrum Schiphol Oost ontstond half februari spontaan een opstand. Een sit in actie werd door de interne knokploeg van de LBB (landelijke bijzondere bijstand) beëindigd. Geweld was natuurlijk niet gebruikt, aldus een woordvoerder van Albayrak. Alleen een ‘corrigerende tik’. Natuurlijk is er niemand in elkaar geslagen. Natuurlijk zijn er geen mensen voor drie dagen naakt in isoleercellen gegooid. Natuurlijk niet. En natuurlijk heeft de IND geen druk uitgeoefend om de op dit alles volgende hongerstakingen te breken.

Inmiddels wordt gewerkt aan de bouw van een nieuw, en groter, detentiecentrum op Rotterdam Airport. Schiphol Oost zal volgen. Volkomen logisch natuurlijk, want de man met wie ik dit stukje begon, had natuurlijk nooit geklinkerd mogen worden. Opsluiten of deporteren, zo moet het zijn, aldus onze ‘eigen’  volksvertegenwoordigers. Een nieuw leven beginnen, al is het maar met een paar euro, dat kan niet. Nee, dat mág niet. Niet in Nederland, niet in Europa, niet in ­ bijvoorbeeld - Servië. Maar ook doodgaan heeft men liever niet, althans niet binnen ‘onze’ grenzen. Dat staat zo inhumaan. Eerst weg. Doodgaan doet u maar ergens anders.