France - Pays Bas and the world

De zomer is voorbij en we hebben veel lieve Nederlandse vrienden hier in Frankrijk over de vloer gehad. Wat is er niet allemaal gebeurd. Corona, maatregelen tegen Corona, afschuwelijk verlopen Nederlandse verkiezingen, aanval op het Amerikaanse Capitool, Afghanistan debacle, noodweer in het Duits, Belgisch, Nederlands grensgebied, bosbranden, m’n persoonlijke revalidatie in het ziekenhuis etc etc. Niet niks allemaal. Gebeurtenissen en gespreksstof genoeg zou ik zeggen. Is ook allemaal goed verlopen. In alle pais en vree. Maar wat me langzaam aan steeds meer opviel was het verschil in benadering tussen de ‘Franse’ zienswijze onder linkse mensen en de Nederlandse benadering onder een zelfde groep mensen.

Het meest pregnant kwam dat verschil naar buiten in de ‘Corona’-discussie. Vaccinatie, geen vaccinatie. ‘Passe sanitaire’, geen ‘passe sanitaire’. Mijn Nederlandse vrienden zijn allemaal gevaccineerd (ik ook). Maar anders dan ik, verklaren zij iedereen die niet gevaccineerd is of zich niet wil laten vaccineren voor gek of tot Wappie, dat nieuwe Nederlandse genre-woord wat ik heb moeten leren. En dat doen ze ook met het Franse verzet tegen de ‘passe sanitaire’. Onbegrijpelijk vinden ze dat, onverantwoord en tegen alle regels van het gezonde verstand in. De gezondheid van anderen mag je niet in gevaar brengen, zeker niet als je de middelen om dat te doen -het vaccin- zo dicht bij de hand hebt. De unanimiteit van de ‘redelijke’ benaderingswijze is zo verbluffend, dat ik dat allemaal een beetje wil relativeren.

Ik heb twee en een halve maand in de dag-revalidatie gezeten (vanwege gevolgen van Lyme) en ben op die manier met veel verplegend personeel in aanraking gekomen. In Frankrijk is bij het verplegend personeel een dikke 40% tegen vaccinatie. Heel anders dan in Nederland waar, als ik het goed heb, toch zo’n 90% van de zorgmedewerkers gevaccineerd is. Nu is dat verschil zo groot dat alleen dat al een interessante sociologische studie zou kunnen opleveren. Maar ik heb vooral geluisterd naar wat m’n ergotherapeuten, fysiotherapeuten en gewone verplegersters vertelden. Hun intuïtieve reactie op de mogelijkheid zich te kunnen laten vaccineren was er een van wantrouwen. Als medisch personeel (dat wil zeggen enigszins geschoold in de materie) waren ze van mening dat het vaccin te snel uit de grond gestampt was, te weinig getest op langlopende effecten en dat de druk van hogerhand om zich toch te laten vaccineren ongeoorloofd hoog was.

In feite zijn dat twee verschillende argumenten.

Het eerste (de medische kennis) is van wetenschappelijke aard. Je vertrouwt de wetenschap en de geldmachinerie die daar achter zit niet. Ik neem aan dat het Nederlands verzorgend personeel meer vertrouwen heeft en had in wat de wetenschap voor de volksgezondheid kan betekenen. Wat volgens mij de Franse bezwaren niet minder relevant maakt. Je kunt ook zeggen dat het Nederlandse verzorgend personeel (en ook een groot deel van de Nederlandse bevolking, zeg ik er maar snel even bij) een wat naïef vertrouwen in de wetenschap ten toon spreidt. Dan heb je geen dwang van hogerhand nodig, je vereenzelvigt je met de verlangens van de autoriteiten, regering en wetenschap, je internaliseert. Dat is op zichzelf net zo respectabel. Je hebt gewoon meer vertrouwen.

Het tweede argument waarmee ze hun verzet onderbouwden is niet wetenschappelijk van aard, maar politiek. De druk van hogerhand (dat zijn de medische- /regerings- /wetenschappelijke autoriteiten) om zich te laten vaccineren ondanks de bezwaren die ze hebben, maakte ze extra kopschuw. Eerst werden ze door diezelfde autoriteiten voor de leeuwen gegooid en toegejuicht en nog geen paar maanden later worden ze met de nek aangekeken als ze zichzelf niet willen beschermen. Die druk maakte kwaad. En met het uiteindelijke dwangmiddel van ontslag bij de weigering van vaccinatie werden ze dan ook nog eens volledig voor het blok gezet.

Maar onder dit alles gaat een nog dieper maar onderbelicht argument schuil. Dat argument zindert onder de toch al explosieve gevoelsoppervlakte: Het ontwikkelde vaccin is in feite geen wetenschappelijk vaccin, maar een POLITIEK vaccin. Met alle goede wil van de wereld is het ontwikkeld ter bescherming van de mensheid, maar het Vaccin MOEST en ZOU er komen. En het KWAM. Dat is net zoiets als de opdracht van de Amerikaanse president; we zullen en moeten Bin Laden opsporen en onschadelijk maken. Ongeacht de inspanningen en schade. Wat zo’n houding in Afghanistan teweeg heeft gebracht zien we nu 20 jaar later op de kop af. Niks dan ellende, uiteindelijk. En met betrekking op het vaccin: iedereen WEET en VOELT uiteraard dat het vaccin uiteindelijk een POLITIEK Vaccin was of is. De Nederlandse verzorgenden hebben gewoon iets meer vertrouwen in deze politiek dan de Franse verpleegkundigen.

Ik vind de positie van de Franse dwarsliggers net zo honorabel als die van de Nederlandse pragmatici. Maar ik vind het onverteerbaar dat iedere zogenaamde ‘onwil’ door de ach zo brave en rationele Nederlanders weggezet wordt, en dat vaak op zeer smadelijke manier, als Wappiegedrag. Voorwaar, er zit een rationele kern in de argumentatie van mijn Franse dwarsliggende verpleegkundigen Het is bij lange na niet irrationeel, zoals Nederlanders doen geloven. Dat wil ik beslist gezegd hebben. En dat nog afgezien van het ethische argument dat toch echt ieder volwassen mens zelf mag kiezen of haar of hem iets in z’n lichaam gespoten mag worden.

Maar ik ga het nog VEEL ingewikkelder maken. Politiek speelt een nog belangrijkere rol in dit geheel als wat ik tot nu toe heb uitgelegd. En dat maakt de Franse Wappie-houding tot een zeer inleefbare vorm van politieke actie. Macron heeft de ‘fout’ gemaakt van boven af te decreteren dat niet-gevaccineerden geen toegang meer hebben tot lange afstandstreinen, restaurants, bioscopen, ziekenhuizen (sic!) etc etc. Met daarmee, zoals boven genoemd, de verplichting zich te vaccineren voor bijvoorbeeld verzorgend personeel, brandweer, horeca en andere beroepen (politie uitgezonderd!!!!), op straffe van ontslag bij weigering. De zogenaamde “Passe Sanitaire”. Extra drukmiddel: een PCR test moet vanaf de herfst betaald worden. In feite geen andere maatregelen dan in veel landen stilletjes al ingevoerd zijn. Maar samengevoegd in een samenhangende ‘Passe Sanitaire’ geeft het een gevoel van uitsluiting, van een twee-standen maatschappij. The have’s and the have nots. En dat bij een vaccinatie-graad van op dat moment 50%.

Het addertje onder het gras is, wat mij betreft, niet zozeer de maatregelen op zich, die zijn zoals al gemeld in veel landen anyway al gangbaar, maar het idee van ‘beloning en straf’. Nogmaals gezegd: de Corona maatregelen dienen een goed doel. Het voorkomen van veel doden en zwaar zieken. Een “Passe Sanitaire” daarentegen is in het huidige tijdsgewricht van alomtegenwoordige informatica een eerste stap in de richting van een controle-maatschappij naar chinees model. Het is waar, in eerste instantie oogt de “Passe” onschuldig, maar het is toch een eerste stap die kant op. In de loop der jaren dreigt dat gevaar. Dat kun je zien of niet. Verzet daartegen is dan ook niet uit de lucht gegrepen en zelfs zeer welkom. En omdat deze “Passe” in een typisch Franse setting van Autoritair gedrag van de president en z’n regering gedecreteerd is, speelt bij het protest ertegen een zeer sterk anti-elite denken mee. Een verzet tegen autoriteit., tegen opgelegde machteloosheid. Nederlanders zien dit niet zo. Ze zien de hele Corona-tijd enkel in het licht van de gezondheidszorg, maar ze onderschatten met pragmatisch groot dedain de (wereld-) politieke aspecten die meespelen. Resultaat is dat Nederlanders braaf en volgzaam zijn, op het naïeve af. Te verwijten valt ze dat ze de dubieuze facetten die uit de politieke aspecten van de corona-crisis spreken niet herkennen. En zelfs met minachting de protesten benaderen. Het gaat hier om een onkunde die ik als typisch Nederlands zou willen beschrijven, die echter vooral voor de linkse ‘scene’ theoretische en dus praktische gaten laat vallen.

Om dit laatste toe te lichten moet ik even de aanleiding beschrijven die me er toe verleid heeft dit stuk te schrijven. Ik kreeg een email van iemand uit onze kringen waarin mijn/onze mening gevraagd werd over ‘het Woonprotest’ dat binnenkort start in het Westerpark (mijn bakermat). De blaag meende in al z’n wijsheid er nog aan toe te moeten voegen dat hij dit (soort) protest strategisch veel beter gekozen achtte dan (ik citeer) “dat gejeremijeer waarmee de gele hesjes in Frankrijk begonnen”. Een dusdanige onkunde over Franse politieke verhoudingen, en over de kracht en het waarlijk revolutionaire karakter van dat protest in die tijd en dat dan met een dergelijke minachting durven te vergelijken met een studentenprotestje is van een dergelijke politieke onbenulligeid dat ik er bijna kwaad van werd. En dan vraagt de man zich ook nog in al z’n onschuld af of het niet zou kunnen (gebeurd is het natuurlijk totaal nog niet) dat het “geweldsmonopolie van de overheid weer kan worden uitgedaagd”. Ik lag plat van het lachen. Heeft die man dan niet gezien op wat voor barbaarse manier de Franse politie wekenlang, maandenlang protesten met rubberkogels heeft weggeschoten. 66% van de Franse bevolking was destijds positief over de motieven en acties van de Gilets Jaunes. Een revolutionairder klimaat heeft lange tijd niet bestaan, en dan doet die gast dat af als “gejerimijeer”. Een domme Gotspé. De Corona-protesten nu hier te lande zijn een min of meer lichte echo van de Gilets Jaunes van toen. Dat mag je best zo zien.

Dus: willen we verandering, ‘revolutionaire verandering’ (dat willen Konfrontatie-lezers en schrijvers toch?) dan mogen we anti-autoritaire en anti-elite acties niet van hun revolutionaire impuls weghonen, zoals bovengenoemde schrijver deed. Je moet ze op z’n minst herkennen. Doe je dat niet dan valt er een theoretisch en praktisch gat.

Als ik tot een slotconclusie mag komen. De minachting waarmee brave nette pragmatische linkse Nederlanders in de Corona-crisis hun mening uiten over protesten laat zien dat ze op een naieve manier geen zicht hebben op de politieke constellatie waarin de corona-crisis zich ontwikkelt. Dat ze niet zien dat het vaccin een in wezen ook politiek vaccin is, met alle kansjes op te snelle ontwikkeling. Dat ze niet zien dat een “passe sanitaire” een onschuldige voorbode is van erger. Nederlanders leven in Nederland en niet in de wereld. Ze spelen het niet klaar de Franse politieke verhoudingen te beoordelen anders dan vanuit hun pragmatische Nederlandse gezondheids-perspectief en ze spelen het niet klaar de problematiek van Autoritair regeringshandelen te veralgemeniseren en abstraheren naar de Nederlandse en wereldverhoudingen. Met als reden omdat in Nederland zelf alles in Pais en Vree stilletjes doorgevoerd wordt. Nee, revolutionair willen Nederlanders niet zijn. De bevolking niet en lieve brave linkse pragmatische vrienden ook niet. Ze vinden Nederland wel goed zo. Kijk naar de Nederlandse verkiezingen. We wilden ALLEMAAL een groene revolutie, het MOEST zelfs, gezien de klimaatrampen. En wat doet Nederland? Groen wegvagen en Rechts Liberaal kiezen. Heel functioneel, pragmatisch en vooral verstandig, lacht deze schrijver.

Nederland is gezien z’n navelstaarderige zelfgenoegzaamheid, z’n ‘vanzelfsprekende’ en ‘verstandige’ gezondheidsbewustzijn dat in deze Corona-crisis tot uitdrukking kwam duidelijk niet klaar voor een revolutie. En mijn vrienden zijn daar met hun mening over Frankrijk en de Gilets Jaunes een opmerkelijk symptoom van :)))). Sorry lieve vrienden, ik houd van jullie.

Bender