Vijf jaar Vrij Links

In een uitverkocht huis vierde Vrij Links haar vijfjarig bestaan. In een afgeladen Roode Bioscoop in Amsterdam verwelkomde voorzitter Femke Lakerveld 75 aanwezigen op dit eerste lustrum. Terwijl buiten de klimaatopwarming zich deze zaterdag de zeventiende juni 2023 liet gelden, hield men binnen het hoofd koel bij een bezinning op vrijheden en solidariteit. Onder aanvoering van spreekstalmeester Bahram Sadeghi werd een soms verrassend programma afgewerkt. Hierbij een impressie.

Wars van Woke

Vrij Links is vijf jaar geleden opgericht met als aanleiding de bedreiging van vrijheid én solidariteit in eigen linkse kring. Het al te gemakkelijk verketteren en wegzetten van linkse critici als racisten, seksisten, islamofoben, homofoben en tegenwoordig ook van validisten (‘neerkijkers op mensen met iets’) en het zo onmogelijk maken van discussie met potentiële medestanders, ging een aantal mensen te ver. Begeleidende verschijnselen als taalpurisme, cancelculture en slachtofferverheerlijking werden eveneens gezien als sta-in-de-weg voor een open en gezond debat binnen links. Kortom, hier was men wars van woke. Vóór vrijheid en solidariteit. Aldus Femke Lakerveld.

De schrijfster en filosofe Stine Jensen ging vervolgens in op de vraag wat omstreden is. Wat is grensoverschrijdend en volgens wie dan wel? Ze gaf voorbeelden van categorieën die gebruikt worden om in de literatuur te censureren: Zedelijke, zoals bij Lolita. Gewelddadige, zoals in American Psycho. Nationale, zoals bij Orhan Pamuk. Religieuze, zoals bij Harry Potter. Groepsgerichte, zoals tegen het werk van Herman Vuijsje. En esthetische, zoals ooit ingebracht tegen Anna Blaman. Bij alle voorbeelden speelt de vraag op: wat is kunst? Wat is smaak? Wat is het waard om er geld, ja, ja vooral belastinggeld, aan te spenderen? Wat is geschikt voor de publieke ruimte? Nogmaals, volgens wie dan wel? Stine sloot af met een pittig pleidooi om je bij het beantwoorden van deze vragen niet te laten inperken. Waak voor zelfcensuur!

Website

Vrij Links heeft al sinds enige tijd een eigen website www.vrijlinks.nl. Daarop zijn de doelstellingen en activiteiten te vinden. En artikelen die gaan over o.a., slavernij-excuses, openbaar en seculier onderwijs, arm en rijk, de politieke islam, identiteitspolitiek, klimaattransitie, desinformatie en genderissues. En nu is daar aan toegevoegd een website Unchain My Art. Deze website werd gelanceerd door een ‘mystery guest’. Op een groot scherm verscheen … dominee Gremdaat! In een hartstochtelijk pleidooi riep hij kunstenaars op zich niet te laten ketenen en in hokjes te laten indelen. Unchain your art!

Daarna vertelde klarinettist Joris Roelofs dat in Oostenrijk in 1770 drie dingen bij wet uitdrukkelijk werden verboden: de doodstraf, marteling en IMPROVISATIE. Kennelijk was er bij de heersende elite een dusdanige angst voor wat kunstenaars aan opstandigs konden improviseren dat dit uit de Duitstalige theaters moest worden geweerd. Erg aardig was dat Joris daarna op zijn basklarinet enkele slaapverwekkende deuntjes ten gehore bracht afgewisseld met heel wat levendiger geïmproviseerde toeterijen. Een mooie auditieve illustratie!

Libelle

Na een korte pauze trad een panel aan. Met Rudeboy Remmington, vocalist van Urban Dance Squad. Met beeldend kunstenaar Harma Heikens. Met Jamal Ouariachi, waarover later meer. En met de eerder genoemde publiciste Stine Jensen. Diverse vormen van censuur, canceling, taalpurisme en zogenaamde culturele appropriatie kwamen naar voren. Ergens in de discussie werd het Stedelijk Museum met zijn hoogverheven inclusiviteits- en diversiteitsbeleid weggezet als mat en saai, humorloos en onuitdagend. En deed iemand een oproep om een nieuwe kunstenaarsvakbond op te richten met als naam ‘Fuck You!’. Dat geeft de richting aardig aan.

Het lustrum werd afgesloten met de uitreiking van de Vrij Links Vrijmoedigheidsprijs. Die ging naar Jamal Ouariachi. Jamal is de zoon van een Nederlandse moeder en Marokkaanse vader. Hij heeft psychologie gestudeerd, maar werpt zich momenteel op als fulltime schrijver. Hij heeft inmiddels zes boeken op zijn naam, waarvan de laatste de titel heeft ‘Herfstdraad’. Hij wordt geprezen om zijn onbevangen opkomen voor, jawel, Vrijheid én Solidariteit. Hij kan onmiddellijk met zijn prijs aan de slag: het heeft de vorm van een libelle (vrijheid en schoonheid) en is gemaakt met een heuse vulpen (schrijven), met lepels (om wijsheid op te dienen) en met messen (voor scherpe analyses). Goed gedacht.

En toen was het tijd voor een borrel!