Strategisch overstappen

Ik heb jaren niet gestemd in de periode dat de radicale beweging zijn eigen dynamiek had, maar sinds dat voorbij is - althans geen massaliteit meer kent - ga ik maar weer naar dat hokje in een poging om iets van een links geluid te laten weerklinken in het publieke domein. Maar ja waar beland je dan?

Niet bij de PvdA, zeker niet onder de liever naar het CDA kruipende Woutertje Bos. Een PvdA die niet de moed heeft om serieus voor sociaal-economische gelijkheid te kiezen in bijvoorbeeld de hypotheekdiscussie of bij de AOW. Het is ontluisterend om te zien hoe snel ze hun toch al magere standpunten inleverden onder het CDA/VVD-gejoel.

Niet bij de SP, die mij toch, ondanks bijvoorbeeld een goede stellingname over de gezondheidszorg, teveel een blanke autochtone en moralistische partij blijft met een moeizame verhouding ten opzichte van de multiculturele samenleving.

GroenLinks dan? Die onder aanvoering van de pragmatisch-idealistische Halsema wel mee wil doen aan de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Neoliberaal, al proberen ze dat nu als vrijzinnnig-links te verpakken.

Dus tja, wat dan? Toch maar niet gaan? Maar als je nou door wel te stemmen een 'linkse' meerderheid kunt krijgen en nog beter een 'links' kabinet. Al is het dan een PvdA-SP-GroenLinksregering. Dat is toch altijd beter dan nogmaals de neo-cons van CDA-VVD. Strategisch stemmen dus, want we hebben de illusie dat het beleid dan altijd minder slecht zal zijn.

In de literatuur wordt strategisch stemgedrag vooral verklaard vanuit de wens van de kiezer om zijn stem niet te verspillen, het wasted vote-argument. Kiezers zouden hun stem niet willen geven aan een partij die niet gaat winnen, hoogst waarschijnlijk niet kan winnen. We stemmen niet meer op een ideologie, op inhoud maar op een soort haalbaarheid. Volgens onderzoekers zou het strategische stemgedrag de kleine partijen zo'n 15 zetels kosten.

Hoe en wanneer het begrip strategisch stemmen ooit ontstaan is weet ik niet. Toen Den Uyl aan de macht kon komen? In ieder geval is het tegenwoordig een gevleugeld begrip geworden. Toen werd een linksere  PvdA er nog groter mee gemaakt. Maar nu?

In een poging de malheur van het strategisch stemmen tegen te gaan, draaien Marijnissen en Rouvoet het begrip nu om: stem strategisch door juist klein te stemmen. Iedereen probeert nu strategische kiezers aan zich te binden: Marijnissen: "Strategisch stemmen is nú SP stemmen", PvdA-voorzitter Van Hulten: "Een stem op de SP is een stem op JP", CDA-fractievoorzitter Verhagen: "Een stem op Rouvoet is een stem op Bos", ChristenUnielijsttrekker Rouvoet: "Stem strategisch, stem ChristenUnie."

Al dit strategische geleuter komt natuurlijk allereerst voort uit de ideologische gang naar het 'midden' van veel partijen, maar wordt vervolgens gevoed door die stompzinnige peilingen. Peilingen die nergens over gaan aangezien de helft van de kiezers nog niet weet op welke partij ze gaan stemmen, en tweederde niet eens weet waar de partijen voor staan, zoals bleek uit het onderzoek van 21minuten.nl. De peilingen zijn dus gebakken lucht en niet meer dan een media-hype. Strategisch kiezen is dus zinloos.

Ik doe een ander voorstel: strategisch overstappen. Laten PvdA , SP en GroenLinks afspreken dat een aantal Tweedekamerleden direct na de verkiezingen tijdelijk overstappen naar de PvdA (of de SP?), zodat die - als dat nodig is - tijdelijk groter is dan het CDA. Dan mag de PvdA alsnog de formateur leveren en kan er een 'links' kabinet komen. We hoeven dan niet strategisch te kiezen. Het gaat tenslotte om macht.

En zelf ga ik, omdat het buitenlands beleid volledig buiten de campagnes blijft uit protest op de nr. 4 van GroenLinks stemmen in de hoop dat er zo een zinnig en doordacht geluid over onder andere Afghanistan en Irak in de Kamer te horen zal zijn van iemand die er over nagedacht heeft.