Bovengronds links

Op de website van Solidariteit schreef Willem Dekker (in het dagelijks leven organizer bij de vakbond voor schoonmakers en als zodanig een van de mensen achter de staking van de schoonmakers) een commentaar onder de titel: “Laat de rijken...”.
In het eerste deel van het stuk beschrijft hij hoe de schoonmakers en de mensen van de bond na hun spectaculaire stakingsactie nu op de werkvloer bezig zijn om zich te versterken, nieuwe leden te werven en de basis te leggen voor een nieuwe fase in de strijd. De schoonmakers gaan tijdelijk ondergronds, zo vat hij de situatie samen.

In het tweede deel van zijn commentaar raadt hij ook de rest van links aan ondergronds te gaan. “Als het aan mij ligt, voorlopig geen demonstraties, geen acties, geen bijeenkomsten rond onhaalbare doelstellingen, geen grote woorden in kleine zalen,” schrijft hij. “Gebruik die tijd nuttig en volg de schoonmakers, ga ondergronds, dan zijn we er klaar voor als Wilders straks echt de grootste is.”

De aanleiding voor deze oproep lijkt de bijeenkomst van 22 mei in het Amsterdamse Akhnaton onder de noemer ‘Rekening retour’. Ofschoon hij deze bijeenkomst niet met name noemt, lijkt mij dat Willem hier op doelt als hij schrijft: “Terwijl parlementair links totaal niet heeft kunnen profiteren van de crisis van het neoliberalisme, zat ik niet zo heel lang geleden weer eens bij dat andere links, mijn links, klein links, in een donker zaaltje, terwijl het zonnetje buiten heerlijk scheen, de terrassen zaten vol arbeiders (al snel zat ik er ook). ‘Wij gaan de crisis niet betalen’, was het idee van de bijeenkomst, of ‘laat de rijken de crisis betalen’. Maar laten we eerlijk zijn, wij gaan deze crisis gewoon betalen met z'n allen, rechtsom of heel erg rechtsom. Ik zie op dit moment geen hoopgevende beweging die dat gaat tegenhouden. Laat de rijken ... daarom maar eventjes met rust, we zijn er niet klaar voor.”

Zelf was ik ook op die bijeenkomst en net als Willem werd ook ik er niet echt vrolijk van. Inderdaad veel grote woorden en erg weinig aanzetten tot een serieuze discussie over de vraag wat er gedaan kan worden om de strijd tegen - wat Willem omschrijft als - ‘de striptease van de verzorgingsstaat’ daadwerkelijk te helpen organiseren.

Ik ben het helemaal met Willem eens dat allerlei initiatieven van radicaal links op zich geen zoden aan de dijk zetten. Dat doen ze alleen als ze verbonden worden met strijd van grote groepen mensen die door het rechtse offensief getroffen zijn en nog zullen worden. Hoe die strijd gestimuleerd en ondersteund kan worden, waar we verzet verwachten en op welke thema’s, dat had centraal moeten staan op een dergelijke bijeenkomst. Dat dat op deze bijeenkomst niet of te weinig gebeurde, is echter geen reden om de lier aan de wilgen te hangen. De ook door Willem gewenste hoopvolle beweging komt er niet vanzelf, ontstaat niet spontaan. Dat is, zoals het opbouwen van iedere beweging, een langdurig en moeizaam proces. Afwachten tot Wilders echt de grootste is, zal ons alleen nog maar verder op achterstand zetten.

Of het initiatief “Rekening retour” een serieuze bijdrage zal leveren aan het noodzakelijke verzet zal de tijd leren. Er is inmiddels een vervolgbijeenkomst geweest die ik persoonlijk al een stuk positiever vond. Als de sterke neiging tot zelfproclamatie van verschillende deelnemende organisaties kan worden bestreden, is er een kans dat het wat wordt.

In ieder geval is het (ook los van dit initiatief) belangrijk dat links, radicaal links, in deze crisistijd haar geluid veel duidelijker laat horen. Dat de alternatieven voor het rechtse neoliberale beleid worden uitgedragen. Wat dat betreft is er meer dan ooit behoefte aan een bovengronds links.