Microverlakkerij

Dacht je tientallen jaren dat je goed bezig was. Al die jaren dat je (moe geworden van dat ellendige thee-ei) weer theezakjes gebruikte. Overdreven goed bezig leek het zelfs: het papiertje in de papierbak, het zakje bij het GFT en de rest (nietje, draadje) bij het restafval. Kleine moeite, maar wel een moeite die weinig mensen zich getroosten. En wat blijkt nu? De luilakken hebben het nog beter gedaan ook. Per ongeluk. Waarom? Omdat er in het papier van het zakje bijna altijd wat plastic blijkt te zitten. Ja, dat geldt ook voor de zakjes van biologische kruidenthee. (Logisch zou het zijn als biologisch automatisch zat vastgeklonken aan fairtrade, duurzaam en alles wat verder maar verstandig is, maar helaas is dat nog maar zelden het geval.)

Hoe kan het zijn dat ik daar nu pas achter kom? Dan moet het wel zo zijn dat sowieso heel weinig mensen ervan weten – in elk geval blijkt de onwetendheid groot in mijn eigen omgeving, waar zich nogal wat theedrinkende afvalscheiders bevinden.

Theezakjes, kan het onbenulliger? Er zijn toch wel belangrijker onderwerpen? Moeten we het niet hebben over een zekere heer... Nee, nee! Ik wil het nu over theezakjes hebben, het probleem van de theezakjes, want niet alleen door zekere heren maar ook door dit soort microverlakkerij raakt de wereld vervuild.

De trieste conclusie van menig speurwerk is dat tegenwoordig niet alleen bijna alles in plastic zit maar dat ook bijna overal plastic ín zit. Al dat plastic valt op den duur uiteen in deeltjes, microdeeltjes, triljarden deeltjes die overal terecht komen. De ontelbare aantallen afkomstig van de theezakjes vormen maar een relatief klein deel, denk eens aan al die honderden miljoenen fleecetruien wereldwijd, per trui komen er per wasbeurt miljoenen deeltjes vrij, die via het riool op het land en in de zee belanden, denk aan de miljarden rondslingerende zakken, flessen en koffiebekertjes, aan de ontelbare tonnen verpakkingsmateriaal, aan al die overbodige onzinproducten die bijdragen aan de plastificering van de wereld.

Nog maar een paar generaties geleden werd er zelden of nooit plastic gebruikt. Nodig om te overleven is het dus niet. Net zo min als dat auto’s of vliegtuigen nodig zijn, of de consumptie van vlees en zuivel.

Denk je eens in, al die zorgvuldig bij het GFT gedumpte theezakjes, de compost moet wemelen van de microdeeltjes, die vroeg of laat terechtkomen in regenwormen, springstaarten en andere kleine gronddiertjes, daarna in vogels, muizen, planten, vissen, mensen. Ook in mensen, ja, dat is uit onderzoek gebleken. Microdeeltjes, heel subtiel. Hoe schadelijk zijn die, niet meteen dodelijk waarschijnlijk, maar op den duur?

Natuurlijk zit dat plastic niet zomaar in die theezakjes, voor de lol, om het milieu nog eens lekker extra te vervuilen. Gek dat ik er nooit eerder bij stil stond: een theezakje dat louter uit papier bestond zou na onderdompeling in heet water al snel uit elkaar vallen. Hetzelfde geldt voor koffiefilters (zie een van de links onder dit artikel).

Dit alles lijkt misschien nog steeds een klein probleem als je het vergelijkt met de dood van, welk dier ook weer? Een potvis? Ze was nog zwanger ook, ook de foetus was bezweken. Af en toe lees je dergelijke berichten. Over grote zeedieren met twintig, dertig kilo plastic in hun maag. Dood door schuld. Schuld van wie? In elk geval van mensen. Iedereen die plastic in zee gooit, of in het riool. Je gelooft je oren niet als je hoort wat rioolwerkers zoal aantreffen. Niet alleen tampons en maandverband, ook poetsdoekjes, frituurvet, luiers zelfs. In mijn straat woont iemand die elke dag zijn hond uitlaat, de keutels ‘netjes’ in een hondepoepzakje doet, en vervolgens die zakjes door de roosters in de straatputten wurmt. Waarom? Uit luiheid waarschijnlijk. Om er maar vanaf te zijn. Omdat er niet op elke tien meter een afvalbak staat.

In het (best deprimerende) artikel (zie de link onder dit artikel) lees ik dat meer dan de helft van de CO2-uitstoot wereldwijd van de laatste dertig jaar is en dat ‘we’ nu nota bene tachtig procent meer steenkool verbranden dan in het jaar 2000. Als er niks gebeurt zal de zeespiegel de komende eeuw wel tachtig meter kunnen stijgen. Je kunt er donder op zeggen dat ook het gebruik van plastic de laatste dertig jaar flink gestegen is. Ontmoedigend, niet?

Het allerverantwoordelijkst zijn natuurlijk de bedrijven die niemand en niets ontziend hun winsten blijven maken, die maar door blijven groeien ten koste van alles en iedereen. We kunnen ons daar echter niet geheel achter verschuilen. Ook al kunnen we er weinig aan doen dat er zonder ons medeweten plastic in een theezakje verstopt zit, nu we het weten kunnen we ons gedrag veranderen.

Drink je geen thee, troost je, theezakjes vormen maar een minideel van alle verspreiders van microplastic. Wat dacht je bijvoorbeeld van plastic schuursponsjes, en – nee. Ik zou hier een hele waslijst kunnen gaan opnoemen, maar laat ik eerst mijn metalen thee-ei weer eens opzoeken.

https://www.zootjegeregeld.nl/restafval-of-gfthee-theezakje-niet-bij-gft/
http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2019/04/01/en-wat-als-we-al-jaren-h...

Nagekomen bericht:
Goed nieuws, de zakjes biologische thee van Piramide blijken sinds kort wél bij het GFT te kunnen. Mijn vragen hierover werden snel en uitgebreid beantwoord. ‘Inmiddels kunnen wij u mededelen dat wij sinds begin februari dit jaar zijn overgestapt op ongebleekt filterpapier zónder synthetische (kunststof) vezel. Wij hebben de synthetische vezel vervangen door een vezel op basis van cellulose. De theezakjes die wij nu produceren zijn dus 100% kunststof-vrij. Alle theezakjes met een THT vanaf 01-02-2021 kunnen bij het GFT afval. De overige ‘oude’ theezakjes kunnen, ondanks de kleine hoeveelheid kunststof, niet bij het GFT afval. Wij adviseren om het touwtje en labeltje inderdaad niet bij het GFT afval te doen.’

Rymke Wiersma