Argumenten en logica spelen geen rol in debat kernwapenproliferatie

De vijfjaarlijkse herzieningsconferentie van het non-proliferatie verdrag (NPV) valt toevallig samen met de Nederlandse vijfjaarlijkse feestdag Bevrijdingsdag. De conferentie waar de 189 landen die aan het verdrag deelnemen bijeenkomen om de uitvoering van het verdrag te toetsen zou net als Bevrijdingsdag een feestelijke tintje behoren te hebben waarbij de geboekte resultaten zouden kunnen worden gepresenteerd op het gebied van kernontwapening en het voorkomen van kernwapenproliferatie. Een bijeenkomst waar zinnige en gloedvolle vertogen worden gehouden waar de mensheid iets mee opschiet in het streven naar een veiliger wereld voor al het leven op onze planeet. Het tegendeel is helaas het geval.

Laat ik dat bijvoorbeeld eens duidelijk maken aan de hand van de toespraak die onze demissionaire minister van Buitenlandse Zaken Verhagen hield voor de toetsingsconferentie van het NPV bij de VN in New York: "Nederland wil maatregelen voor overtreding kernwapenregels" (04 Mei 2010). Een argeloze toeschouwer die de inleidende woorden van Verhagen beluistert zou op "verkeerde" gedachten kunnen komen. De redevoering begint als volgt: "Wanneer landen zich niet houden aan de internationale regels voor vreedzaam gebruik van kerntechnologie, moet alle samenwerking op dit gebied direct worden stopgezet."

Een toehoorder die niet weet dat Verhagen een schoothondje is van de VS zal hem na deze woorden prijzen en denken: eindelijk een verstandig mens, iemand die het durft op te nemen tegen de kernwapenstaten, die geen enkele boodschap hebben aan de regelgeving van het NPV die voor hen is bestemd, namelijk de verplichting tot kernontwapening.

Maar de toehoorder komt bedrogen uit.

Verhagen heeft niet de kernwapenstaten op het oog, ­ ook niet India die geen lid is van het NPV en van de VS toegang krijgt tot grondstoffen voor de productie van kernwapens ­ en is helemaal niet van plan om hen aan te spreken. Ook is hij niet van plan om het dicriminatoire karakter van het NPV ter discussie te stellen. Integendeel, hij wil het discriminatoire karakter (waaronder: geen IAEA-inspecties voor kernwapenstaten) van het verdrag juist versterken.

Het vodje papier dat NPV heet moet nog minder worden dan het vodje dat het reeds is. Het klinkt zo mooi wat hij zegt en het journaille neemt het graag kritiekloos over: "Nederland pleit voor de versterking van het non-proliferatie regime." [...] "Nederland is voorstander van een kernwapenvrije wereld, en daar zetten we ons actief voor in" en "Er moeten strengere controles komen om vast te stellen dat op nucleaire activiteiten vreedzaam zijn. Als dat niet het geval blijkt te zijn, moet de internationale gemeenschap doortastend optreden en alle nucleaire samenwerking met de overtreder onmiddellijk stopzetten."

Wat kan hij hier nou mee bedoelen? Het lijkt meer van toepassing op Iran (NPV-lid) dan op India (niet-NPV-lid). En inderdaad, zo blijkt uit zijn verdere verhaal, hij pleit helemaal niet voor een "eerlijke NPV", maar voor een verdere uitholling van het NPV en blaat een plan van de VS na voor het instellen van "internationale centra voor de productie van kernbrandstof" ("Urenco in Nederland zou een van die internationale centra kunnen worden").

Door er mee in te stemmen dat een groep machtige landen - kernwapenstaten - de controle krijgen over de grondstoffen en technologie die noodzakelijk zijn voor de productie van kernwapens, pleit Verhagen er dus voor om het internationaal recht nog verder met voeten te treden dan reeds het geval is. De minister denkt dat op die manier de kans op proliferatie wordt verminderd. Het tegendeel is waar. De kloof tussen de kernwapenstaten en de niet-kernwapenstaten wordt alleen maar groter en de drang van niet-kernwapenstaten, zoals een opkomende regionale grootmacht als Iran, om kernwapens te gaan bouwen zal alleen maar groter worden. Dat maakt de wereld er niet stabieler op.