Wereldkampioen

'In de finale wint Brazilië van Duitsland, wat valt daar over te schrijven?' hoorde ik tijdens de aanloop naar deze column. Niets, inderdaad. Want de vraag 'wat gebeurt er nu als Nederland vanavond verliest?' was op de ochtend van de achtste finale een veel betere om je omgeving op de hoogte te brengen van je desinteresse in dit wereldbewegend voetbalgebeuren. Voor je eigen omgeving is dit uiteraard een effectieve aanpak tegen te veel media aandacht. Wat bleef te doen als je nog verder wilde gaan met je kritiek?

Een optie waarvan de campagne tegen vrouwenhandel gebruik maakte, was voor je eigen doel mee te liften in de aandacht. Met een tv-spotje liet zij rond de wedstrijden herhaaldelijk weten dat voor dit evenement duizenden vrouwen de prostitutie in worden gesleept om de supporters te vermaken. Of met een degelijke kritiek komen op de economie van het voetbal (zie: Voetbal en globalisering) als tegenhanger voor de verslagen over de economische opleving door het wk in de deelnemende landen.

Op politiek vlak was de TWAVZAK-serie een goed initiatief voor een tegengeluid. De rubriek stelde enge zaken aan de orde die niets met voetbal te maken hebben maar wel zonder veel aandacht of hoorbaar protest gebeuren Terwijl We Allemaal Voetbal ZAten te Kijken. Dit geldt niet alleen voor elders in de wereld, zoals Bangladesh, Mexico of het Europese migratiebeleid, maar ook voor het gastland van het WK. Terwijl bondskanselier Merkel elke avond in het stadion naar de Mannschaft stond te juichen hebben parlement en kabinet onopgemerkt een aantal besluiten genomen die het overheidstekort en  het gezondheidsstelsel ten koste van de gewone supporter saneren. Tegelijkertijd werd het federale stelsel hervormd waardoor de beleidsterreinen van regering en deelstaten sterker worden gescheiden waardoor iedereen wetsvoorstellen sneller onafhankelijk van de ander kan goedkeuren. Verplaatst naar de Nederlandse situatie komt dit erop neer dat de Eerste Kamer in 50 procent minder wetsvoorstellen mag meebeslissen. Meer efficiëntie, minder democratie dus.

Maar ook ten aanzien van de nationale gevoelens en de internationale reputatie was het WK een succes. Het is de Duitsers gelukt als een gewone natie op te treden waar iedereen een trotse patriot kan zijn zonder overdreven zelfkritiek of racistische uitspattingen. Supporters en teams mochten zich daadwerkelijk 'te gast bij vrienden' voelen, dankzij een goed gedisciplineerde bevolking. Wat zit erin als tegenhanger voor deze opleving van de natiegevoelens, die zich bij alle Europese deelnemers voordoet? Waarom niet pleiten voor een enkele ploeg die de EU vertegenwoordigt net als de ploeg van de VS? Dit is bij de WTO al heel gewoon en scheelt een tiental plaatsen voor teams uit andere wereldstreken. Net als de WTO zou de FIFA het best wel met wat meer transparantie en wat minder Europese dominantie kunnen doen.